เล่นกระบะทราย พัฒนาสมองลูก ได้จริงหรือ?

ลูกเล่นทราย เกิดประโยชน์อะไรบ้าง?

1. เล่นกองทราย เด็กจะต้องใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กระหว่างนิ้วมือสิบนิ้วอย่างเป็นอิสระ กล้ามเนื้อบริเวณนี้มีมากกว่าร้อยมัดเพื่อเตรียมให้มนุษย์สามารถสร้างสรรค์งานศิลปะ ยิ่งสิบนิ้วเคลื่อนไหวได้อย่างละเอียดและมีเสรีภาพไปได้ทุกทิศทางมากเท่าไร สมองส่วนที่รับผิดชอบนิ้วมือทั้งสิบซึ่งกินอาณาบริเวณกว้างขวางมากจะทวีขนาดและปริมาณข่ายใยประสาทมากยิ่งขึ้นและซับซ้อนมากยิ่งขึ้น เด็กเล็กจะไม่เพียงมีนิ้วมือทั้งสิบพร้อมใช้งานศิลปะ แต่สมองที่พัฒนาตามความสามารถของนิ้วมือทั้งสิบส่งผลให้ไอคิวสูงขึ้นไปอีก เพราะไอคิวมิใช่ดัชนีวัดความฉลาด ไอคิวเป็นดัชนีวัดความสามารถในการปรับตัว⁷

2. พัฒนาการทางภาษา(language development) และการเล่นสมมติ (role play) เป็นของสองสิ่งที่พัฒนาด้วยกันและส่งเสริมกันและกันเสมอ ยิ่งพัฒนาทางภาษามากก็คิดบทบาทสมมติได้มาก ยิ่งเล่นสมมติมากภาษายิ่งรุดหน้าขึ้นไปอีก สมมติเป็นครู สมมติเป็นหมอ สมมติเป็นแม่ครัว คุณพ่อคุณแม่นั่งใกล้ๆ ในระยะที่ได้ยินพวกเขาคุยกัน แล้วท่านจะมีความสุข⁸

3. สิบนิ้วแคล่วคล่อง ข่ายใยประสาทในสมองยิ่งคล่องแคล่ว เปรียบเสมือนตรอกซอกซอยที่สานเป็นร่างแหไม่สิ้นสุด รถจะติดหรือชีวิตมีอุปสรรคเช่นไร ลูกของเราก็หาซอยเข้าหรือรู้วิธีเอาตัวรอดได้เสมอ⁹

4. การเล่นกองทรายอย่างอิสระ การปล่อยลูกเล่นอย่างอิสระ(Free Play) ให้เขาเลอะเทอะเปรอะเปื้อนตามสบาย ความเป็นอิสระประกอบกับวัสดุที่ไม่มีขอบเขต เช่น ทรายและน้ำ จะช่วยให้ลูกคิดได้อย่างสร้างสรรค์ ความคิดสร้างสรรค์ในเด็กเล็กเรียกว่า Initiative ซึ่งจะทำให้เซลล์ประสาทในสมองยืดแขนงประสาทออกไปแตะและเชื่อมต่อกับเซลล์ประสาทตัวอื่นๆ เกิดเป็นเครือข่ายใยประสาทนับล้านล้านตัว นี่คือวิธีกระตุ้นและเตรียมความพร้อมสมองของลูกเล็กที่ดีที่สุด¹⁰

การเล่นของเล่นให้เกิดประโยชน์กับพัฒนาการ และสมองของลูกน้อย อาจไม่จำเป็นต้องมาจากการเล่นของเล่นราคาแพงๆ เท่านั้น เพราะของเล่นบางอย่างพ่อแม่สามารถสร้างให้ลูกเล่นโดยที่ไม่จำเป็นต้องลงทุนให้เสียเงินมากมาย อย่างการให้ลูกได้เล่นกับธรรมชาติ ของเล่นที่มาจากธรรมชาติ เช่น การให้เล่นดิน เล่นทราย มือเท้าได้สัมผัสน้ำค้างบนยอดหญ้า ผิวกายได้สัมผัสกับสายลม แสงแดดบ้าง บวกกับเพื่อนเล่นที่ดีที่สุดของลูก ก็คือพ่อแม่ ไม่ว่าของเล่นที่ลูกมีจะชิ้นเล็ก หรือชิ้นใหญ่ ราคาจะถูก หรือแพงไม่สำคัญ เพราะการได้มีพ่อแม่นั่งเล่นของเล่นกับลูกด้วยกัน จะยิ่งช่วยให้การเล่นของลูกมีคุณค่าและเกิดประโยชน์สูงสุดกับลูก …ด้วยความใส่ใจค่ะ

อ่านต่อบทความเรื่องอื่นที่น่าสนใจคลิก!

ของเล่นเสริมทักษะ หรืออุปกรณ์ไอทีต่างๆ จำเป็นสำหรับลูกแค่ไหน? อะไรคุ้มค่าเงินจริงๆ?
การเลือกของเล่นเพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็ก
กิจกรรมพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก เพื่ออนาคตที่ดีของลูกน้อย

ขอขอบคุณข้อมูลอ้างอิง
^1,2,3,อ.นพ.ชาตรี วิฑูรชาติ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. เรียนรู้ด้วยการเล่น  si.mahidol.ac.th
⁴รูดอล์ฟ(Rudolph, 1984 : 96) การเล่น. gotoknow.org
^5,6familyweekend.co.th
^7,8,9,10นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์. เล่นดินทราย ดีอย่างไร. th-th.facebook.com