ลูกไม่กล้าคิด ไม่กล้าทำ เพราะ พ่อแม่พูดแบบนี้ (โดยไม่ตั้งใจ)

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า คำพูดและวิธีพูดของพ่อแม่ มีผลต่อความคิด จิตใจ และพฤติกรรมของลูก แม้ว่าพ่อแม่ทุกคนต้องการให้ลูกเป็นเด็กรู้จักคิด คิดได้ คิดเป็น แต่เชื่อไหมว่า บ่อยครั้งที่ ลูกไม่กล้าคิด เพราะวิธีพูดของพ่อแม่ไปขัดขวางกระบวนการใช้ความคิดของเด็ก ทำให้ลูกไม่มีโอกาสได้คิด หรือไม่กล้าคิด

คุณหมอดวงรัตน์ วังเกล็ดแก้ว หรือหมอปุ๊ก เจ้าของเพจ “หมอดวงรัตน์ Doctor For Kids” ได้กล่าวถึง 5 วิธีพูดที่ทำลายความคิดลูก (โดยไม่ตั้งใจ) ที่พ่อแม่หลายคนใช้ เรามาดูกันค่ะว่ามีแบบไหนกันบ้าง

ลูกไม่กล้าคิด เพราะ 5 วิธีพูด ทำลายความคิดลูก (โดยไม่ตั้งใจ)

1. พ่อแม่พูดตัดสินความคิดเห็นและคำพูดของลูกบ่อยๆ ว่า ดี/ไม่ดี ทำได้/ทำไม่ได้ ไร้สาระ เหลวไหล เป็นไปไม่ได้หรอกลูก หรือกระทั่ง มีแต่คนโง่ที่คิดแบบนี้! ฯลฯ
2. พ่อแม่พูดเยอะ พูดมากกก พูดทุกความคิดที่มีอยู่ในหัวตัวเอง ทำให้ลูกไม่มีโอกาสได้คิด ได้พูดบ้างเลย เพราะพ่อแม่พูดไปหมดแล้ว จะเหลืออะไรให้หนูคิดและพูดออกมาล่ะ
3. พ่อแม่พูดอวดความเก่งของตัวเองตอนเป็นเด็กให้ลูกฟังอยู่ตลอด ว่า ตอนพ่ออายุเท่าลูกนะ พ่อเรียนได้ที่หนึ่งตลอดเลย หรือตอนแม่อายุเท่าหนูนะ แม่มีเพื่อนเยอะมากๆ ครูก็รัก ใครๆ ก็รักแม่ (ไม่เหมือนหนูเลย ไม่มีใครรัก)! เหมือนทับถมลูกเลยทางอ้อม
4. พ่อแม่เคร่งเครียด เอาจริงเอาจังกับลูกมาก คาดหวังเอาความสมบูรณ์แบบจากทุกคำพูดและการกระทำจากลูก เด็กก็เลยพลอยเครียดตาม ความคิดต่างๆ หดหายไปกับความเกร็ง ความเคร่งเครียดของพ่อแม่
5. พ่อแม่ที่มีแนวคิดว่าเด็กต้องเชื่อฟังผู้ใหญ่เสมอ ส่วนใหญ่วิธีพูดตามแนวคิดนี้ก็จะเป็นว่า “ให้ทำตามที่แม่บอก ไม่ต้องถาม” “ผู้ใหญ่บอกก็ฟังอย่างเดียว ห้ามเถียง”

ถ้าหากพ่อแม่เคยใช้วิธีพูดแบบนี้กับลูกบ่อยๆ ให้รู้ไว้นะคะว่าจะมีส่วนทำให้ ลูกไม่กล้าคิด แล้วจะลามไปเป็นไม่กล้าทำด้วย

และถ้าใช้วิธีข้างต้นนั้นอยู่ ก็ให้ปรับเปลี่ยนวิธีพูดมาเป็น

• พ่อแม่เงียบ ไม่ต้องพูด ปล่อยให้ลูกพูดบ้าง
• ถามความเห็นลูกบ่อยๆ เพื่อกระตุ้นให้ลูกคิด
• ฟังลูกพูดจนจบโดยไม่ตัดสินใจ
• พูดชมความคิดลูกบ้าง ไม่ใช่นิ่งฟังอย่างเดียว

ทั้งหมดนี้ก็จะเป็นการช่วยให้ลูกมีพัฒนาการทางความคิดที่ดีขึ้น กล้าพูด กล้าคิดมากขึ้น สมกับเป็นเด็กยุคใหม่ ปี 2020 ตามที่คุณหมอแนะนำค่ะ

อ่านต่อ 6 วิธีกระตุ้น ทักษะทางความคิดให้ลูก คลิก

 

 

6 วิธีกระตุ้น “ทักษะทางความคิด” ให้ลูก

นอกเหนือจากการปรับเปลี่ยนวิธีพูดแล้ว ทีมแม่ ABK ยังมีเคล็ดลับกระตุ้น ทักษะทางความคิดให้ลูกกล้าคิด กล้าทำ มาฝากคุณแม่ด้วยค่ะ เพราะความสามารถในการคิดได้ คิดเป็น เป็นหนึ่งในทักษะสำคัญที่เด็กยุคนี้ต้องมีเพื่ออนาคต เด็กๆ จำเป็นต้องเป็นนักคิดที่สามารถรับรู้ข้อมูล วิเคราะห์ เปรียบเทียบ รวมถึงไตร่ตรองสิ่งถูกผิด คิดเลือกทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ และคิดแก้ปัญหาต่างๆ ในทุกสถานการณ์ได้

พ่อแม่จึงมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุน และสอนลูกให้มีทักษะการคิด ซึ่งจะเป็นผลดีต่อทักษะการแก้ปัญหาของลูกด้วย โดยคุณแม่สามารถส่งเสริมลูกได้ง่ายๆ ดังนี้

1. ให้โอกาสลูกได้เล่น ทดสอบ ทดลองสิ่งต่างๆ สำคัญต่อการพัฒนาความคิดเชิงวิเคราะห์ หาสาเหตุและผลกระทบ เช่น ตั้งคำถามกับลูกว่า เราจะสามารถดึกบล็อกได้กี่ชิ้น โดยไม่ทำให้หอคอยถล่ม
2. หยุด และ รอให้ลูกคิด โดยลองนับ 1 ถึง 60 ในใจหรือนานกว่านั้น ในขณะที่ลูกกำลังคิด ก่อนที่คุณจะเข้าแทรกแซงหรือพูดอะไร เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้ลูกได้มีเวลาคิดไตร่ตรองในสิ่งที่กำลังทำอยู่
3. อย่าแทรกแซงลูกในทันที หากลูกยังตัดสินใจไม่ได้ อย่ารีบเข้าไปจัดการทำแทนลูกเสร็จสรรพ สำหรับเด็กเล็ก ควรปล่อยให้ลูกได้ใช้ความพยายาม อดทน ในการจัดการกับของเล่นด้วยตนเอง เพื่อเป็นการกระตุ้นทักษะการแก้ปัญหาและพัฒนาทักษะ EF สำหรับเด็กโต ควรตั้งคำถามให้ลูกฝึกคิดวิเคราะห์ โดยต้องให้ข้อมูลมากเพียงพอ แต่ก็ไม่ได้มากจนเฉลยวิธีแก้ปัญหาให้ลูกนะคะ
4. ตั้งคำถามปลายเปิด แทนที่จะรีบให้คำตอบทันทีที่ลูกถาม คุณแม่อาจใช้วิธีถามกลับ “แล้วลูกคิดว่ายังไง?” “ลูกคิดว่าจะเกิดอะไรขึ้น?” ที่สำคัญคุณแม่ต้องเคารพในคำตอบของลูกด้วยไม่ว่าลูกจะตอบถูกหรือผิดก็ตาม คุณแม่อาจตอบว่า “มันน่าสนใจนะ บอกแม่หน่อยได้ไหมทำไมลูกถึงคิดแบบนั้น?” เพื่อกระตุ้นให้ลูกพูดในสิ่งที่คิดออกมา
5. ช่วยลูกตั้งสมมติฐาน พยายามชวนลูกคุยระหว่างการทดลองว่า “ถ้าเราทำแบบนี้ ลูกขึ้นว่าจะเกิดอะไรขึ้น?” หรือ “ลองทายซิว่า สิ่งที่เราคิดจะเกิดขึ้นจริงไหม?”
6. กระตุ้นให้ลูกคิดในมุมใหม่ๆ ปล่อยให้ลูกได้คิดต่าง พยายามกระตุ้นด้วยคำถามเช่น “เราลองคิดอย่างอื่นกันอีกดีไหม?” หรือ “ลองคิดถึงวิธีแก้ปัญหาที่เป็นไปได้ทั้งหมดเลยลูก”

คุณพ่อคุณแม่ลองนำวิธีพูดกับลูกข้างต้น ไปใช้คุยกับลูกเพื่อกระตุ้นทักษะทางความคิดของลูกนะคะ พูดแบบนี้ มีผลดีกับลูกมากกว่าแบบแรกแน่นอนค่ะ

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

8 คำพูดที่ลูกไม่อยากได้ยิน จากปากพ่อแม่ พูดแบบนี้โตไปลูกแย่แน่!

3 ข้อดีของ การกอดลูก สิ่งอุ่นใจที่สุดที่พ่อแม่ควรมอบ!