สายรก หรือสายสะดือ คืออวัยวะเดียวกัน และเป็นอวัยวะที่สำคัญมากสำหรับแม่และลูกน้อยในครรภ์ สายสะดือ ประกอบด้วย เส้นเลือดใหญ่ 3 เส้นด้วย เส้นเลือดแดง 2 เส้น เส้นเลือดดำ 1 เส้น สายสะดือ ยาว 50 – 100 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 1- 2 เซนติเมตร ทำหน้าที่สำคัญในการลำเลียงออกซิเจนและสารอาหาร จากแม่ไปสู่ลูกน้อยในครรภ์
สายรกพันคอ หรือ สายสะดือพันคอ เกิดขึ้นได้อย่างไร
ภาวะ สายสะดือพันคอทารก ในครรภ์นั้น “เป็นเหตุสุดวิสัย” ที่ส่วนใหญ่ไม่อาจทราบได้ตั้งแต่ก่อนคลอด เมื่ออายุครรภ์ 20 สัปดาห์ขึ้นไป ทารกอยู่ในครรภ์จะลอยไปมาพลิกไปได้ทุกทิศทาง และมีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา หกคะเมนตีลังกาไปมา ยิ่งตอนช่วงครรภ์อ่อน เพราะขนาดตัวทารกยังไม่ใหญ่มากนัก เมื่อยิ่งดิ้นพลิกไปพลิกมาจะทำให้สายสะดือไปพันกับคอทารกได้ การที่สายสะดือพันคอทารกไม่ได้ทำให้ทารกเสียชีวิตทุกคนเพราะบางทีสายสะดือก็พันแค่หลวมๆ พอพลิกไปมาก็หลุด แต่ถ้าพลิกไปมาแล้วสายสะดือพันแน่นเกินไป จะทำให้สายสะดือเกิดการกดทับจนไม่สามารถส่งไปเลี้ยงตัวทารกได้และจะทำให้ทารกเสียชีวิตได้
ถ้าเกิดเหตุการณ์สายสะดือพันคอทารกคุณแม่มักจะไม่รู้ตัว มารู้ตัวอีกทีก็ตอนที่ลูกดิ้นน้อยลง หรือ หยุดดิ้น ในกรณีที่สายสะดือพันคอจนทารกเสียชีวิตเป็นเรื่องที่คาดเดาไม่ได้ หาทางป้องกันล่วงหน้าก็ไม่ได้ อย่างเช่น ถ้าอัลตร้าซาวด์ดูวันนี้ไม่พัน พรุ่งนี้ก็อาจจะพันจนทำให้ทารกเสียชีวิตก็ได้ ดังนั้นสิ่งที่คุณแม่ทำได้ คือการสังเกตสุขภาพลูก ด้วยการนับลูกดิ้น ถ้ามีอะไรผิดปกติไป ก็มาพบแพทย์เท่านั้นเอง >> อ่านวิธีการนับลูกดิ้น คลิกเลย
อ่าน >> “วิธีรับมือเมื่อตรวจพบ สายสะดือพันคอ” คลิกหน้า 2
ทำอย่างไรเมื่อตรวจพบ สายสะดือพันคอ
- สายสะดือพันคอ ทารกในครรภ์ มักไม่ก่อให้เกิดปัญหาอะไร แต่เมื่อถึงช่วงใกล้คลอดหรือเจ็บครรภ์คลอด มดลูกจะพยายามบีบตัวดันให้ทารกเคลื่อนลงต่ำสู่ช่องคลอดให้เร็วขึ้น
- อาจเกิดภาวะพร่องออกซิเจนในรายที่ สายสะดือพันคอ ทารกจนแน่น ปัญหาที่เกิดขึ้นคือทำให้หลอดเลือดที่ในสายสะดือถูกกดทับ เลือดจึงไม่สามารถไหลผ่านได้อย่างสะดวก ทำให้ทารกได้รับออกซิเจนน้อยลงกว่าเดิม
- แพทย์สามารถคาดเดาได้จากการตรวจพบความผิดปกติของอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์เมื่อพบว่ามีสายสะดือพันคอแล้ว ไม่จำเป็นที่จะต้องผ่าคลอดทันทีเสมอไปทุกราย แพทย์จะผ่าคลอดในกรณีที่สายสะดือพันคอแล้วดึงรั้งแน่น จนทำให้ขาดเลือดไปเลี้ยงสมองและอาจส่งผลทำให้เด็กขาดออกซิเจน มีการเต้นหัวใจผิดปกติ กรณีเช่นนี้ต้องผ่าตัดคลอดฉุกเฉิน
- สายสะดือพันคอ ธรรมดาบางกรณีก็คลอดปกติได้ไม่จำเป็นต้องผ่าท้องคลอด
- การวินิจฉัยสายสะดือพันคอทำได้โดยการตรวจอัลตราซาวนด์ หากพบว่ามีสายสะดือพันคอ อาจต้องไปตรวจครรภ์ถี่ขึ้น และสังเกตการดิ้นของทารกอยู่เสมอซึ่งหากพบว่าเด็กดิ้นน้อยลงแพทย์จะต้องทำการตรวจการเต้นของหัวใจเสมอ หากพบว่าการเต้นของหัวใจผิดปกติซึ่งหมายถึงภาวะขาดออกซิเจนของทารกในครรภ์ แพทย์จำเป็นต้องทำการผ่าตัดคลอดโดยทันทีหากสามารถช่วยเหลือได้อย่างรวดเร็ว เด็กที่เกิดมาก็จะมีพัฒนาการและสุขภาพเหมือนเด็กปกติทั่วไ
- คุณแม่ตั้งครรภ์ หมั่นสังเกตอาการผิดปกติของลูกน้อยในครรภ์อยู่เสมอนะคะ หากพบว่าลูกดิ้นน้อยลง ให้ไปพบแพทย์โดยด่วน
ชมคลิปภาพจำลองเหตุการณ์ เมื่อสายสะดือพันคอทารก
อย่างไรก็ตามคุณแม่ท้องก็ไม่ควรไปกังวลกับภาวะนี้มากจนเกินไป เพราะมันไม่ได้น่ากลัวอย่างที่หลายคนคิดกันค่ะ . . . แต่สิ่งที่คุณแม่ทำได้ คือ ต้องคอยการสังเกตสุขภาพลูก ด้วยการนับลูกดิ้น ถ้ามีอะไรผิดปกติไป ก็มาพบแพทย์เท่านั้นเองนะคะ ด้วยความห่วงใยและปรารถนาดีจาก Amarin Baby & Kids
ขอบคุณคลิปวีดีโอจาก : HealthVideo