แม่ท้อง ลูกตายได้ จากภาวะ ครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome

แม่ท้อง ลูกตายได้ จากภาวะ ครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome ครรภ์เป็นพิษถือเป็นโรคแทรกซ้อนที่มีความรุนแรงสูงสุดของคนท้อง อาการของครรภ์เป็นพิษคือ ท้องแล้วความดันโลหิตจะสูงขึ้นเรื่อยๆจนทำให้อวัยวะภายในร่างกาย เช่น ตับ ไต หัวใจ เริ่มพัง โดยแบ่งครรภ์เป็นพิษออกเป็น ครรภ์เป็นพิษธรรมดา และครรภ์เป็นพิษขั้นรุนแรง

ครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome

 

 

ภาวะครรภ์เป็นพิษขั้นรุนแรง และกลุ่มอาการ HELLP Syndrome

สำหรับครรภ์เป็นพิษธรรมดา มักจะมีความดันสูงและปวดหัวอย่างเดียว ความดันอยู่ที่ประมาณ 140/90 ตรวจเจอไข่ขาวในปัสสาวะ ขาบวมมาก และมักพบตอนอายุครรภ์ 35-36 สัปดาห์หรือท้องใกล้แก่เท่านั้น ในขณะที่ครรภ์เป็นพิษรุนแรง นอกจากความดันสูงมาก ตรวจเจอไข่ขาวแล้ว ยังพบว่ามีเกล็ดเลือดต่ำ อวัยวะภายในล้มเหลวหรือพัง คือมีค่าการทำงานที่ผิดปกติในไตหรือตับ เช่น ตับบวม มีอาการทางระบบประสาท หรือน้ำท่วมปอด ความดันสูงจนทำให้การทำงานของอวัยวะต่างๆ ผิดปกติ เช่น ปวดหัวมาก ตาพร่ามัว คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ปวดท้องชายโครงขวา และมักเกิดได้ตลอดทุกช่วงอายุการตั้งครรภ์

ครรภ์เป็นพิษขั้นรุนแรง หรือ กลุ่มอาการ HELLP Syndrome ถือเป็นระดับตัวท็อปของครรภ์เป็นพิษ และมักเกิดขึ้นได้น้อยมาก สำหรับ HELLP Syndrome จะมีอาการหลักๆ คือจะมีระดับความดันสูงเกิน160/110  ซึ่งคุณแม่บางคนมาด้วยความดันที่สูงถึง 220 ก็มี  และยังมีการสลายตัวของเม็ดเลือดแดง ตรวจพบเอ็นไซม์ของตับเนื่องจากตับถูกทำลาย และเกล็ดเลือดต่ำ นอกจากนี้ยังมีอาการหัวใจโต แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก จุกใต้ลิ้นปี่ น้ำท่วมปอด และหากมีอาการชักด้วยจะรุนแรงมากที่สุด ซึ่งทั้งหมดนั้นล้วนเกิดจากความดันโลหิตที่สูงมากๆ นั่นเอง

HELLP Syndrome นั้นสามารถเกิดกับใครก็ได้ แม้แต่คุณแม่ที่สุขภาพแข็งแรงดี มักเกิดกับท้องแรก และสามารถเกิดซ้ำได้ในท้องที่สอง ร้อยละ 15-30 เป็นภาวะที่นอกเหนือความคาดหมายทุกอย่าง ซึ่งยังไม่มีใครสามารถหาสาเหตุได้

 

ใครเสี่ยง ครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome

ภาวะครรภ์เป็นพิษรุนแรงนี้เกิดขึ้นได้ตั้งแต่ท้องแรก และเกิดซ้ำในท้องที่สองได้ รวมถึงคุณแม่ท้องที่มีภาวะความดันโลหิตสูงหลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ขึ้นไป แต่ส่วนใหญ่จะพบในแม่ท้องไตรมาสสามเป็นต้นไป รวมถึงคุณแม่ที่ท้องตอนอายุน้อยหรือคุณแม่ท้องที่อายุมากเกินไป รวมถึงแม่ท้องกลุ่มเสี่ยงสูง เช่น แม่ท้องที่มีโรคประจำตัวบางอย่างเกี่ยวกับหลอดเลือด อาทิ โรคไต เบาหวาน ความดัน เป็นต้น

 

ติดตาม แม่ท้อง ลูกตายได้ จากครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome คลิกต่อหน้า 2

 

ครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome รักษาอย่างไร

ภาวะครรภ์เป็นพิษขั้นรุนแรงเป็นอันตรายอย่างมากต่อชีวิตของคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์ คุณหมอจึงจำเป็นจะต้องดูแลรักษาคุณแม่ให้มีอาการที่ดีขึ้น และดูแลลูกน้อยในครรภ์ไปพร้อมกัน ตลอดจนอาจต้องพิจารณายุติการตั้งครรภ์ด้วยการผ่าตัดทันที  โดยแนวทางการรักษาได้แก่

ต้องให้ยาลดความดัน และรักษาอาการอื่นๆ ของแม่ท้อง เช่น ยากระตุ้นหัวใจ ยากันชัก ยาลดความดัน เพื่อควบคุมความดันให้คุณแม่ หากไม่สามารถควบคุมความดันได้ แสดงว่าคุณแม่มีอาการรุนแรงมาก จะต้องยุติการตั้งครรภ์ทันที

ให้ยาป้องกันชัก เมื่อพบว่าครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรง เพราะหากคุณแม่ชักจะถือเป็นภาวะวิกฤติขั้นสูงสุด และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตคุณแม่และลูกน้อย รวมถึงแพทย์อาจให้ยาป้องกันอาการชักต่อเนื่องไปถึงหลังคลอดภายใน 24 ชั่วโมง โดยต้องดูอาการคุณแม่ตลอดเวลา เพราะมีความเสี่ยงต่อการชักอยู่จนถึงหลังคลอดประมาณ 48 ชั่วโมง และระยะเวลานานที่สุดถึง 2 อาทิตย์หลังคลอด

ยุติการตั้งครรภ์ พิจารณาให้คลอดก่อนกำหนด หากคุณแม่มีอายุครรภ์มากกว่า 34 สัปดาห์และมีอาการรุนแรง  โดยหากปากมดลูกพร้อมคลอด ก็จะให้คลอดเองโดยเร็ว หรืออาจจำเป็นต้องผ่าตัดคลอดถ้าปากมดลูกไม่พร้อม หรือมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ที่เป็นอันตรายชีวิตมารดาและทารกในครรภ์

อัลตราซาวนด์การเจริญเติบโตของลูก ติดเครื่องประเมินสุขภาพของทารกเป็นระยะ และอาจฉีดยากระตุ้นการทำงานของปอดลูกน้อยในครรภ์ จำนวน 4 เข็ม ห่างกัน 12 ชั่วโมง ในกรณีที่อายุครรภ์น้อยกว่า 34 สัปดาห์ และระดับความรุนแรงของโรคเล็กน้อย-ปานกลาง แต่หากมีความรุนแรงมากก็จำเป็นต้องผ่าคลอด

ดูแลรักษาลูกน้อยที่คลอดก่อนกำหนด หากลูกน้อยจำเป็นต้องคลอดก่อนกำหนด ซึ่งในบางกรณีลูกน้อยยังเจริญเติบโตไม่เต็มที่ มีน้ำหนักน้อย เพราะอายุครรภ์ยังไม่มาก แต่แม่มีภาวะครรภ์เป็นพิษจำเป็นต้องคลอด  แพทย์ก็จะต้องดูแลรักษาภาวะต่างๆ ของลูกน้อยที่คลอดก่อนกำหนดอย่างใกล้ชิด เพราะลูกน้อยที่คลอดก่อนกำหนดมากๆ มีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนและความไม่พร้อมทางร่างกายอยู่สูง เนื่องจากอวัยวะต่างๆ ของทารกที่คลอดก่อนกำหนดยังเจริญเติบโตได้ไม่สมบูรณ์ จึงทำให้อัตราการตายของทารกมีสูงมากกว่าทารกที่คลอดครบกำหนดถึง 3 เท่า  เพราะการทำงานของปอดยังไม่สมบูรณ์ หายใจเองไม่ได้  มีปัญหาการมองเห็น การได้ยิน โลหิตจาง และติดเชื้อง่าย

 

ติดตาม แม่ท้อง ลูกตายได้ จากครรภ์เป็นพิษรุนแรง HELLP Syndrome คลิกต่อหน้า 3

ป้องกันครรภ์เป็นพิษขั้นรุนแรง HELLP Syndrome

• ไม่ควรตั้งครรภ์หากมีโรคประจำตัวที่ยังควบคุมโรคไม่ได้ จึงควรคุมกำเนิด และรักษาโรคประจำตัวจนกว่าแพทย์จะแนะนำว่าสามารถตั้งครรภ์ได้

• ตั้งครรภ์เมื่อพร้อม คือมีร่างกายที่แข็งแรงสมบูรณ์ มีสุขภาพจิตใจที่ดี มีเศรษฐกิจในครอบครัวที่สามารถดูแลคุณแม่และลูกน้อยได้ และเมื่อตั้งครรภ์แล้วควรมาฝากครรภ์ให้เร็วที่สุดและต่อเนื่อง เพราะแม้ HELLP Syndrome จะรุนแรง เสี่ยงคลอดก่อนกำหนด และเสี่ยงต่อชีวิตแม่และลูก แต่หากตรวจพบตั้งแต่เริ่มแรก แพทย์จะสามรารถติดตามดูแลใกล้ชิดอย่างทันท่วงที เพื่อให้ยาป้องกันอาการต่างๆ  ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะสามารถคลอดได้อย่างปลอดภัยทั้งแม่และลูก

• รีบพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติ แม้ไม่มีอาการเจ็บครรภ์ เช่น รู้สึกเจ็บจุกที่ลิ้นปี่ มีอาการปวดหัวมาก จนคลื่นไส้อาเจียน ตาพร่ามัว มีอาการบวมมาก หายใจไม่ออก เป็นต้น

• ควบคุมอาหาร ระวังความดันสูง คุณแม่ควรควบคุมน้ำหนักและเลือกทานอาหารให้เหมาะสมเพื่อไม่ให้น้ำหนักเกินตอนตั้งครรภ์ หรือมีภาวะอ้วน โดยพยายามงดอาหารหวานมาก หรือที่มีไขมันสูง และระมัดระวังไม่ให้มีภาวะความดันสูง เพื่อป้องกันครรภ์เป็นพิษ

 

การดูแลตัวเองสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

ควรมาหาหมอทันทีที่รู้ว่าตัวเองท้อง เพราะหมอจะเช็กได้ว่าคุณมีการตั้งครรภ์หรือไม่และครรภ์ปกติหรือไม่ โดยหมอจะตรวจเช็ค 3 อย่าง คือ มีการตั้งครรภ์จริง ตั้งครรภ์ในมดลูกจริง และหัวใจลูกเต้นจริง บางคนมักไปหาหมอตอนที่ท้องใหญ่แล้วโดยที่ไม่รู้ว่าครรภ์มีความผิดปกติ เช่น ท้องนอกมดลูก เด็กไม่มีตัว เป็นต้น ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ถึงร้อยละ 13 เลยทีเดียว นอกจากนี้ควรไปตามนัดทุกครั้ง สงสัยอะไร หรือมีความผิดปกติอะไรแม้เพียงเล็กน้อยก็อย่าปล่อยไว้ เพราะอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกของภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถึงชีวิตได้

อ่านบทความอื่นที่น่าสนใจ

จริงหรือไม่? ขับรถบ่อยเสี่ยงคลอดก่อนกำหนด

เป็นเบาหวานแล้วตั้งครรภ์ อันตรายแค่ไหน?

ครรภ์เป็นพิษ ภัยใกล้ตัว! อันตรายต่อคุณแม่และลูกในท้อง