คนท้องมือชา เท้าชา เกิดจากอะไร? มีวิธีรักษาอย่างไร?

คนท้องมือชา เป็นอาการที่พบได้ในหญิงตั้งครรภ์ เมื่อมีอาการแล้วมักจะทำให้แม่ท้องกังวลว่าจะเกิดอันตรายหรือไม่ เป็นอาการเริ่มต้นของโรคที่ร้ายแรงอื่น ๆ หรือไม่ และจะมีวิธีรักษาอย่างไร?

คนท้องมือชา เท้าชา เกิดจากอะไร? มีวิธีรักษาอย่างไร?

อาการมือชา เหน็บชา เป็นอย่างไร

• อาการชา คือ อาการที่อวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่งไม่สามารถรับความรู้สึกได้อย่างครบถ้วน หรือทำให้ความรู้สึกต่อการสัมผัสบางอย่างเสียไปชั่วขณะ เช่น การชาต่อความรู้สึกเจ็บ ชาต่อความรู้สึกสัมผัส ชาต่อความร้อนความเย็น หรือชาจนไม่รู้สึกอะไรเลย
• อาการเหน็บ คือ อาการเจ็บป่วยที่มีลักษณะเหมือนหรือคล้ายกับอาการที่นั่งทับขาตนเองเป็นเวลานาน ๆ เช่น การนั่งพับเพียบเป็นเวลานาน ทำให้เท้าที่ถูกพับและถูกทับเป็นเวลานานเกิดอาการเจ็บปวดและชา จนบางครั้งอาจอ่อนแรงจนเหยียดขาไม่ออกและลุกขึ้นไม่ได้

ซึ่งทั้งสองอาการนี้อาจเกิดขึ้นแบบเดี่ยว ๆ เป็นอาการเหน็บหรืออาการชา หรืออาจเกิดขึ้นร่วมกันเป็น “อาการเหน็บชา” ก็ได้ (ส่วนอาการ “ซู่” หรือ “ซู่ซ่า” ที่ปรากฏเมื่อเวลาขนลุกนั้นไม่ถือว่าเป็นอาการเหน็บชา นอกจากว่าจะมีอาการเหน็บชาเกิดขึ้นร่วมด้วย)

คนท้องมือชา เท้าชา มีสาเหตุมาจากอะไร?

อาการมือชาเท้าชาในคนท้องเกิดขึ้นได้จาก 2 สาเหตุได้แก่

• การขาดวิตามินบี 1 หรือ ไธอามีน (Thiamine Deficiency) โดยปกติแล้วร่างกายคนเราจะไม่สามารถสังเคราะห์วิตามินชนิดนี้ได้เอง จะต้องได้รับจากการทานอาหารหรืออาหารเสริมที่มีวิตามินนี้ ซึ่งวิตามินบี 1 มีส่วนช่วยในการเร่งกระบวนการเผาผลาญอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตเพื่อให้ได้น้ำตาลกลูโคส ซึ่งร่างกายต้องนำไปใช้ในการทำงาน การเจริญเติบโตและการเหนี่ยวนำของกระแสประสาทในร่างกาย ทำให้ร่างกายทำงานได้เป็นปกติ ในแม่ท้องและแม่ที่ให้นมบุตร ซึ่งอยู่ในช่วงที่ร่างกายต้องการการเผาผลาญอาหารเพิ่มขึ้น จึงต้องการวิตามินบี 1 สูงขึ้นด้วย
• เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนขณะตั้งครรภ์ เนื่องจากขณะตั้งครรภ์ร่างกายจะได้รับอิทธิพลของฮอร์โมนต่างๆ ทำให้มีการสะสมของน้ำในร่างกายจำนวนมากโดยเฉพาะในเดือนที่ 7 และ 8 ของการตั้งครรภ์ จะมีน้ำในร่างกายสูงสุดทำให้เนื้อเยื่อบวมน้ำเพิ่มขึ้น จนช่องหรืออุโมงค์ที่ข้อมือแคบลง ทำให้เส้นประสาทที่ไปเลี้ยงบริเวณมือถูกกดทับ จากเนื้อเยื่อที่บวมจนรู้สึกชาที่บริเวณปลายนิ้วได้

 

 

อ่านต่อ คนท้องมือชา อันตรายหรือไม่?

คนท้องมือชา อันตรายหรือไม่?

สำหรับแม่ท้องที่มีอาการมือชา เท้าชา ในช่วงเดือนที่ 7-8 ของการตั้งครรภ์ อาการชาตามมือและเท้าถือเป็นอาการปกติ ไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ในทันที เพียงแต่ควรแจ้งกับหมอว่ามีอาการชาตามมือและเท้าเมื่อถึงเวลานัด โดยคุณหมออาจจะพิจารณาให้วิตามินเสริมแก่ร่างกาย โดยเฉพาะวิตามินบีที่จะช่วยบำรุงระบบประสาทและลดอาการชาตามมือตามเท้าได้ดี แต่หากแม่ท้องที่มีอาการชามือและเท้าแบบรุนแรงและกะทันหัน และมีอาการชาเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

Tips : ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่ให้นมบุตร ร่างกายต้องการวิตามินบี 1 ถึง 1.5-1.6 มิลลิกรัมต่อวัน ในขณะที่ผู้หญิงทั่วไป ต้องการวิตามินบี 1 เพียง 1.1 มิลลิกรัมต่อวัน

หลังคลอดแล้ว อาการมือชาจะหายหรือไม่?

โดยทั่วไป เมื่อแม่ ๆ คลอดแล้ว อาการชามือ นิ้วมือ และ เท้าจะค่อย ๆ หายไปจนเป็นปกติ หากสาเหตุของอาการชาเหล่านี้ เป็นเพราะการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกายขณะตั้งครรภ์ จึงไม่ต้องกังวลว่าจะมีอาการต่อเนื่อง เพราะหลังคลอด อาการบวมน้ำต่าง ๆ จะค่อย ๆ ลดลง ทำให้ช่องบริเวณมือกลับมากว้างเท่าเดิม ทำให้ไม่เกิดการกดทับของเส้นประสาทบริเวณมือได้อีก แต่หากอาการชาเหล่านี้ เป็นเพราะการขาดวิตามินบี 1 จะยังมีอาการต่อเนื่อง จนกว่าร่างกายจะได้รับวิตามินอย่างเพียงพอ ทั้งนี้หากอาการชาไม่ลดลงและยังคงมีอาการปวดหรือชารุนแรงมากขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์ในทันที เพราะนี่อาจเป็นสัญญาณอันตรายของโรคร้ายบางโรค รวมทั้งอันตรายจากภาวะหมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาท ซึ่งอาจเสี่ยงต่ออาการอัมพฤกษ์ อัมพาตได้

 

อ่านต่อ วิธีรับมือและบรรเทา คนท้องมือชา

วิธีรับมือและบรรเทา คนท้องมือชา

• ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ และหลากหลาย โดยเฉพาะอาหารที่มีวิตามินบี 1 สูง เช่น เนื้อหมูไม่ติดมัน ปลา ตับ ไต นม ไข่แดง ข้าวซ้อมมือ ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ จมูกข้าวสาลี รำข้าว เปลือกข้าว โฮลเกรน เมล็ดที่ไม่ผ่านการขัดสี ถั่วต่าง ๆ (เช่น ถั่วเหลือง ถั่วลิสง ถั่วกรีนบีน ถั่วดำ ถั่วแดง ถั่วเขียว) บริวเวอร์ยีสต์ ผัก หน่อไม้ฝรั่ง เห็ด แตงโม น้ำส้ม เป็นต้น

>>อ่านต่อ<< 10 อาหารที่คนท้องควรกิน พร้อมเมนูอร่อยสำหรับแม่และลูก

• เลือกทานข้าวซ้อมมือหรือข้าวกล้องแทนการทานข้าวขาวที่จัดสีจากโรงงาน และควรหุงข้าวแบบไม่เช็ดน้ำหรือซาวข้าวหลายครั้ง เพื่อให้ได้มีวิตามินบี 1 สูงสุด
  • การซาวข้าวและหุงแบบเช็ดน้ำจะสูญเสียวิตามินบี 1 ไปประมาณ 50%
  • การแช่ข้าวเหนียวค้างคืน เทน้ำทิ้งแล้วนึ่งทำให้สูญเสียวิตามินบี 1 ไปประมาณ 60%
  • การหุงต้มเนื้อสัตว์จะทำให้สูญเสียวิตามินบี 1 ไปประมาณ 25-85%
  • การต้มผักจะทำให้สูญเสียวิตามินบี 1 ได้สูงถึง 60%
• ลดการรับประทานอาหารที่มีสารทำลายหรือยับยั้งการดูดซึมวิตามินบี 1 เช่น ชา กาแฟ ใบเมี่ยง หมากพลู ปลาร้า ปลาส้มดิบ แหนมดิบ หอยลายดิบ ปลาน้ำจืดดิบ สีเสียด เป็นต้น แต่ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ก็ควรทำควรทำให้สุกก่อน โดยเฉพาะปลาร้า หรือให้ดื่มน้ำชาหรือเคี้ยวใบเมี่ยงหรือหมากพลูในระหว่างมื้ออาหาร ไม่ควรทานหลังอาหารทันที (พวกปลาและหอยบางชนิดจะมีเอนไซม์ที่เรียกว่า Thiaminase โดยมีฤทธิ์ย่อยสลายวิตามินบี 1 ซึ่งการปรุงให้สุกจะช่วยแก้ปัญหานี้ได้ ส่วนชา กาแฟ หมาก เมี่ยง พลู จะมีสาร Tannic acid และ Caffeic acid ที่มีฤทธิ์ยับยั้งการดูดซึมของวิตามินบี 1)
• อย่านอนทับแขนหรืออยู่ท่าเดิมนาน ๆ เพราะจะทำให้เส้นประสาทถูกกดทับ ส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวกจนก่อให้เกิดอาการชาในที่สุด โดยอาจเปลี่ยนท่านอนหรือเปลี่ยนอิริยาบถบ่อย ๆ ก็จะช่วยป้องกันอาการมือเท้าชาได้เป็นอย่างดี
• ใช้ที่รองข้อมือหรือสายรัดพยุงข้อมือเพื่อช่วยไม่ให้ข้อมืองอมากเกินไป และหลีกเลี่ยงการทำงานที่ต้องใช้ข้อมือเป็นเวลานาน
• แช่มือหรือเท้าในน้ำอุ่น เพราะนอกจากจะช่วยให้แม่ท้องได้ผ่อนคลายแล้ว ยังช่วยให้ระบบการหมุนเวียนของเลือดดีขึ้นอีกด้วย
• ออกกำลังกายเบา ๆ ก็เป็นอีกวิธีที่จะช่วยบรรเทาอาการมือชาได้ โดยการเล่นโยคะสำหรับคนท้อง เพราะจะช่วยบรรเทาอาการของเส้นประสาทถูกกดทับที่ข้อมือ และยังช่วยเพิ่มความแข็งแรง ความยืดหยุ่น และความทนทานของกล้ามเนื้อได้อีกด้วย

>>อ่านต่อ<< คุณแม่ท้อง ออกกำลังกาย ได้ไหม?

• สะบัดมือเป็นจังหวะ จะช่วยบรรเทาอาการมือชาให้ลดลงได้

โดยทั่วไป คนท้องมือชา เท้าชา มักจะไม่ได้เกิดจากสาเหตุที่อันตราย ดังนั้น คุณแม่คลายความวิตกกังวลได้เลยค่ะ เพราะอาการเหล่านี้สามารถหายไปได้เองหลังคลอด แต่ก็ไม่ควรนิ่งเฉยเมื่อเกิดอาการนะคะ ควรแจ้งให้คุณหมอทราบเพื่อติดตามอาการด้วยค่ะ เพราะหากยังคงเป็นต่อเนื่องหรือรุนแรงขึ้น เพราะนั่นหมายถึงอาการเบื้องต้นของโรคอื่น ๆ ค่ะ

อ่านต่อบทความที่น่าสนใจ คลิก

ระวัง 10 อาหารต้องเลี่ยง…เสี่ยง! ตกขาวเยอะ

สาเหตุ คนท้องปวดก้นกบ พร้อมท่าบริหารสะโพกให้แข็งแรง

ประโยชน์ของทับทิม ที่คนท้องไม่ควรพลาด

 

ขอบคุณข้อมูลจาก : medthai.com