สำหรับคุณพ่อคุณแม่คนไหนที่สมหวังกับการมีลูก หรือมีลูกเพียงพอแล้วฉบับนี้เราจะมาแนะนำและให้คำปรึกษาเกี่ยวกับวิธีการ คุมกำเนิด หรือการทำหมันถาวรแบบปลอดภัย จากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยากันค่ะ
การทำหมันแบบ “คุมกำเนิดถาวร” คืออะไร
การทำหมันเป็นวิธีหนึ่งของการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพสูงมีอัตราการล้มเหลวต่ำซึ่งการทำหมันถือเป็นการ คุมกำเนิด แบบถาวรที่ดีกว่าการคุมกำเนิดแบบอื่นๆทั่วไปซึ่งเป็นการคุมกำเนิดแบบชั่วคราวเช่น การกินยาคุมกำเนิดหรือการใส่ถุงยางอนามัยโดยการทำหมันสามารถทำได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชายค่ะ มาดูกันว่าการทำหมันมีกี่วิธี
- การทำหมันผู้หญิง คือการไปผูกท่อนำไข่ที่เป็นสะพานเชื่อมระหว่างไข่กับสเปิร์มที่จะมาพบกันบริเวณปีกมดลูกซึ่งโดยปกติเมื่อไข่ตกจะมารอสเปิร์มที่ปีกมดลูก (ท่อนำไข่) เมื่อมีเพศสัมพันธ์สเปิร์มที่แข็งแรง ก็จะว่ายขึ้นมาพบเจอกับไข่ที่ปีกมดลูก ซึ่งการทำหมันสำหรับผู้หญิงจะเป็นการป้องกันไม่ให้สเปิร์มของคุณพ่อได้มาผสมกับไข่ของคุณแม่ โดยมีวิธีการทำหมันหลายวิธี นั่นคือ
– การทำหมันแบบผูก คือวิธีการผูกบริเวณท่อนำไข่ ทำให้ท่อตัน ซึ่งจะทำให้ไข่กับสเปิร์มไม่สามารถมาพบกันได้ แต่ในบางครั้งการทำหมันแบบผูกก็สามารถหลุดได้ หรือที่เรียกว่าหมันหลุด จึงทำให้มีมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ แต่มักจะเป็นส่วนน้อย
– การตัดให้ท่อนำไข่ส่วนต้นและส่วนปลายแยกออกจากกัน เพื่อตัดทางเดินของไข่ไม่ให้พบเจอสเปิร์ม
– การตัดท่อนำไข่ออกไปเลย เป็นวิธีการผ่าตัดเอาท่อนำไข่ทิ้ง แต่ยังคงมีรังไข่และมดลูกอยู่ปกติ ซึ่งคุณผู้หญิงก็จะยังคงมีประจำเดือนและรังไข่ก็ยังสามารถผลิตไข่ได้เหมือนปกติ ไม่ได้ส่งผลต่อฮอร์โมนหรือสุขภาพแต่อย่างใด เพราะท่อนำไข่ไม่ได้มีหน้าที่ผลิตไข่ แต่เป็นเพียงทางเดินหรือตัวเชื่อมให้ไข่จากรังไข่กับสเปิร์มที่วิ่งมาจากมดลูกได้ผสมกันเท่านั้น แต่หากใช้วิธีนี้จะไม่สามารถแก้หมันได้หากในอนาคตข้างหน้าอยากจะมีลูกขึ้นมาอีกครั้ง
- การทำหมันผู้ชาย จะคล้ายกับการทำหมันในผู้หญิง แต่การทำหมันในผู้ชายจะมีแค่วิธีเดียวคือการทำหมันแบบผูก ซึ่งโดยปกติคุณผู้ชายจะมีลูกอัณฑะสองลูกทำหน้าที่ผลิตสเปิร์ม เมื่อผลิตสเปิร์มแล้ว สเปิร์มเหล่านั้นจะต้องผ่านท่อนำสเปิร์ม (บริเวณตั้งแต่ลูกอัณฑะจนถึงปลายอวัยวะเพศ) เมื่อมีการหลั่ง ก็จะหลั่งออกมาทั้งสปิร์มและน้ำเลี้ยงสเปิร์ม วิธีการทำหมันผู้ชายก็คือ การไปผูกท่อที่ออกมาจากลูกอัณฑะ ซึ่งเป็นส่วนที่นำสเปิร์มออกมา และเมื่อสเปิร์มออกจากลูกอัณฑะไม่ได้หรือเดินทางไปถึงท่อพักสเปิร์มไม่ได้ เวลาที่คุณผู้ชายมีการหลั่งก็จะหลั่งแต่น้ำเลี้ยงสเปิร์มออกมาแต่ไม่มีตัวสเปิร์มออกมาด้วยนั่นเอง
พอจะทราบกันแล้วใช้ไหมค่ะว่าการคุมกำเนิดแบบถาวรมีกี่วิธีและมีวิธีการทำอย่างไร ดังนั้นสำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่กำลังวางแผนการคุมกำเนิดถาวรด้วยวิธีทำหมันก็ควรที่จะศึกษาข้อดีหรือข้อเสีย ของการทำหมันให้ดีก่อน พร้อมปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในด้านนี้โดยเฉพาะเพื่อความปลอดภัยของสุขภาพร่างกายค่ะ
ในฉบับนี้เราได้คำแนะนำจากคุณหมอเรื่องการทำหมันกันอย่างละเอียดไปแล้ว แต่ฉบับหน้า คุณหมอจะมาพูดถึงเรื่องฮิตที่คุณพ่อคุณแม่สงสัยและกังวลใจนั่นคือเรื่องทำหมันแล้วแต่อยากมีลูกตัวน้อยเพิ่ม จะสามารถทำได้หรือไม่ และจะมีวิธีการทำอย่างไร คอยติดตามอ่านกันได้ในฉบับหน้าค่ะ
เรื่องโดย : นพ. พูลศักดิ์ ไวความดี แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้าน สูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา โรงพยาบาลบำรุงราษฏร์
ภาพ : ShutterStock