ขนาดกระเพาะทารก จุปริมาณน้ำนมแม่ได้เท่าไหร่?

ช่วงเวลาความสุขของคนเป็นแม่คือการให้ลูกได้เข้าเต้าดูดนมแม่ได้ตามรอบการผลิตน้ำนม นั่นเพราะการที่ลูกได้ดูดนมแม่เกลี้ยงเต้าจะช่วยให้เต้านมไม่เกิดอาการคัดตึงเจ็บขึ้นมาจนเป็นไตอักเสบ ว่าแต่ลูกที่เพิ่งคลอดมาได้ไม่กี่วันตัวเล็กกระจิดริดแบบนี้ ขนาดกระเพาะทารก จะจุน้ำนมแม่ได้แค่ไหน? ทีมงาน Amarin Baby & Kids มีคำตอบที่น่าสนใจมาฝากกันค่ะ

 

ขนาดกระเพาะทารก

คุณแม่ๆ เคยสงสัยกันไหมว่า ขนาดกระเพาะทารก จะมีขนาดความจุน้ำนมได้มากน้อยกันแค่ไหน เวลาที่แม่ให้ลูกกินนมปริมาณแค่ไหนถึงจะอิ่มกำลังดีไม่ทำให้ลูกอิ่มมากจนแน่นอึดอัดท้อง ผู้เขียนรวมทั้งคุณแม่ที่ส่งคำถามกันเข้ามาก็อยากรู้เช่นกันค่ะ เอาเป็นว่าก่อนที่เราจะไปหาคำตอบที่น่าสนใจเกี่ยวกับ ขนาดกระเพาะทารก ขออนุญาตให้ข้อมูลเกี่ยวกับน้ำนมแม่ที่มาวันแรกๆ กับคุณแม่มือใหม่ได้ทราบกันก่อนค่ะ เพราะเรื่องนี้แม่ๆ ก็อยากรู้กันมากเช่นกัน เพราะอะไรถึงเรียกน้ำนมแม่ว่าน้ำนมเหลือง

จำได้ว่าตอนที่พี่สาวคลอดลูกหลังจากหนึ่งชั่วโมง คุณพยาบาลก็เข็นหลานชายมาส่งให้พี่สาวแล้วบอกให้เอาลูกเข้าเต้าดูดนม “น้ำนมจะออกมาน้อยก็ไม่เป็นไรนะคะคุณแม่ เดี๋ยวพอลูกกระตุ้นน้ำนมก็จะออกมาเยอะเอง ช่วงวันนี้พรุ่งนี้น้ำนมคุณแม่จะเหลืองๆ พยายามให้ลูกได้กินนะคุณแม่ เพราะนมส่วนนี้มีประโยชน์เยอะเลย” ระหว่างที่พยาบาลคุยพี่สาวก็สอนท่าให้ลูกดูดเต้ากินนมแม่ไปด้วย คือด้วยตอนนั้นเราก็ไม่รู้หรอกว่าน้ำนมแม่จะเป็นสีเหลือง เพราะเคยเห็นว่ามีแต่สีขาว น่าแปลกดี จนตอนหลังมารู้ว่าน้ำนมเหลืองที่พยาบาลพูดถึงนั้น คือ  โคลอสตรุ้ม (Colostrum)

ซึ่งรู้ไหมว่านั่นหนะสุดยอดน้ำนมแม่เลยค่ะ เพราะนอกจากจะเต็มไปด้วยสารอาหารมากมาย น้ำนมเหลืองก็ยังมีสารภูมิต้านทานโรค ที่ช่วยป้องกันการเจ็บป่วยให้กับเด็กทารกด้วย วัคซีนธรรมชาติที่ร่างกายแม่ผลิตมาเพื่อลูกจริงๆ ค่ะ

สารอาหารในน้ำนมแม่มีความผันแปรตามระยะการผลิตน้ำนม นมแม่ที่ร่างกายแม่ผลิตขึ้นมี 3 ระยะ ในระยะแรกมักมีสีเหลือง บางคนอาจเรียกว่าน้ำนมเหลือง หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่าโคลอสตรุ้ม (Colostrum) โคลอสตรุ้มนี้จะถูกสร้างขึ้นเพียงระยะ 1-3 วันแรกภายหลังการคลอดบุตรเท่านั้น และเต็มไปด้วยสารสร้างภูมิต้านทาน เช่น IgA แลคโตเฟอริน เซลล์เม็ดเลือดขาว โปรตีนต่างๆ ที่ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย น้ำนมในระยะนี้จะมีปริมาณน้ำตาลแลคโตสไม่สูงมากนัก มีปริมาณแร่ธาตุต่างๆ เช่น โซเดียม คลอไรด์ แมกนีเซียม ปริมาณสูง แต่มีปริมาณโพแทสเซียม และแคลเซียมต่ำกว่านมที่ผลิตระยะหลัง ถือได้ว่าน้ำนมระยะนี้ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้แก่ร่างกายมากกว่าการเร่งการเจริญเติบโต^[1]

นมไหนว่าแน่ นมแม่ซิแน่จริง เพราะสารอาหารครบถ้วนดีต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย ช่วยให้สมองดี ไม่เจ็บป่วยง่าย และยังให้ลูกกินไปจนโตได้เลยค่ะ เห็นคุณประโยชน์ดีเยี่ยมแบบนี้แล้ว ไม่ต้องลังเลที่จะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่แล้วค่ะ

ขนาดกระเพาะทารก มีความจุน้ำนมแม่ได้เท่าไหร่?

อย่างที่คุณแม่สงสัยกันว่า ลูกคลอดออกมาตัวเล็กนิดเดียว แต่ทำไมตื่นขึ้นมากินนมแม่ได้เกือบ 24 ชั่วโมง ใช่ค่ะเด็กแรกเกิดมักจะตื่นขึ้นมากินนมแม่ในหนึ่งวันทุก 2-3 ชั่วโมง กินอิ่มเสร็จก็นอนหลับต่อ เห็นวงจรชีวิตทารกช่วงแรกคลอดมา 1-3 เดือนนี่ทำเอาคนเป็นพ่อแม่อิจฉาเลย อยากนอนหลับพักผ่อนได้แบบลูกบ้างจัง เป็นความเหนื่อยของพ่อแม่ในช่วงแรกๆ แต่ก็เต็มไปด้วยความสุขค่ะ

คุณหมอสุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ  กุมารแพทย์ชื่อดัง ได้อธิบายถึงขนาดของกระเพาะทารกแรกเกิดว่า เนื่องจากกระเพาะยังมีขนาดที่เล็กมาก นั่นจึงทำให้ทารกน้อยต้องตื่นขึ้นมาทานนมแม่บ่อยๆ และการสังเกตว่าลูกจะได้ทานน้ำนมแม่เพียงพอในแต่ละวันนั้น ให้ดูที่จำนวนครั้งที่ทารกอุจจาระออกมา คือ

• อึออกมา 2 ครั้ง/วัน
• ปัสสาวะออกมา 6 ครั้ง/วัน

ซึ่งคุณหมอไม่แนะนำให้พ่อแม่ดูที่การขยับปากตลอดเวลาของลูก เพราะนั่นไม่ได้หมายความว่าลูกต้องการที่จะกินนมแม่ค่ะ

ในวันแรกหลังคลอด กระเพาะของลูกจะมีขนาดความจุนมได้เพียง 5-7 มล. หรือ 1/6 ถึง 1/4 ออนซ์ ขนาดกระเพาะของลูกจะมีขนาดเทียบเท่าลูกแก้วลูกเล็กๆ เท่านั้นเองค่ะ ดังนั้นถ้าวันแรกที่น้ำนมเหลืองไหลออกมานิดเดียวก็ไม่เป็นไรค่ะ เพราะลูกได้รับนมแม่ที่เพียงพอแน่นอน

ในวันที่ 3 หลังคลอด กระเพาะลูกจะมีขนาดเทียบได้กับลูกปิงปองหนึ่งลูก เห็นไหมคะว่ากระเพาะลูกได้มีการขยายให้มีขนาดความจุนมแม่ที่ใหญ่ขึ้นมาอีกนิดแล้วค่ะ ซึ่งปริมาณนมที่กระเพาะของลูกสามารถรับได้ คือ 22-27 มล. หรือ 3/7 ถึง 1 ออนซ์

และนี่คือขนาดความจุปริมาณนมของกระเพาะทารก ที่จะค่อยๆ มีการพัฒนาให้ใหญ่ขึ้นตามลำดับตลอด 1 เดือน ดังนี้

1 วัน ขนาดเท่ากับลูกแก้ว หรือผลเชอรี  ปริมาณนมที่รับได้อยู่ที่ประมาณ 5 – 7 ซีซี หรือ 1 – 1.4 ช้อนชา

3 วัน ขนาดเท่ากับลูกวอลนัท ปริมาณนมที่รับได้อยู่ที่ประมาณ 22 – 27 ซีซี หรือ .75 – 1 ออนซ์

7 วัน ขนาดเท่ากับผลแอปปริคอต ปริมาณนมที่รับได้อยู่ที่ประมาณ 45 – 60  ซีซี หรือ 1.5 – 2 ออนซ์

30 วัน ขนาดเท่ากับไข่ไก่ ปริมาณนมที่รับได้อยู่ที่ประมาณ 80 -150  ซีซี หรือ 2.5 – 5 ออนซ์

 

Must Read >> Overfeeding ลูกกินนมมากเกินไป อันตรายหรือไม่?

 

คุณแม่หรือคนที่ช่วยเลี้ยงลูก ต้องไม่ป้อนนมให้แบบอิ่มเกินความต้องการของปริมาณนมในแต่ละมื้อด้วยนะคะ เพราะลูกอาจเกิดอาการ Overfeeding กินนนมเยอะเกินไป เพราะจะให้ลูกอาเจียนบ่อย จนทำให้กรดจากกระเพาะอาหารย้อนกลับออกมาเป็นผลทำให้หลอดอาหารเกิดเป็นแผลขึ้นได้

อ่านต่อ การเก็บรักษาน้ำนมแม่ให้ได้คุณภาพ คลิกหน้า 2

 

วิธีเก็บรักษานมแม่

ถึงแม้ว่าเจ้าตัวเล็กของคุณแม่จะเพิ่งแรกคลอดออกมาได้เพียงไม่กี่สัปดาห์ และคุณแม่ก็สามารถให้ลูกกินนมแม่จากเต้าได้อย่างไม่มีอุปสรรค แต่เดี๋ยวพอหลังจาก 6 เดือนไปแล้ว หรือช่วงหลังสามเดือนที่ต้องกลับไปทำงาน น้ำนมแม่จากเต้าอาจไม่ได้ให้ลูกดูดได้อย่างสะดวกแล้ว ดังนั้นเพื่อไม่ให้น้ำนมแม่สุดยอดอาหารชั้นเลิศของลูกหดหายไป แนะนำว่าคุณแม่ต้องปั๊มน้ำนมเก็บไว้ให้ลูกได้ทานจากขวดค่ะ และเพื่อไม่ให้น้ำนมแม่เสียคุณค่าไปหลังจากปั๊มออกมาเก็บใส่ไว้ในถุงเก็บน้ำนมแม่แล้ว จะต้องเก็บรักษาคุณค่าน้ำนมแม่ไว้อย่างดีด้วยการแช่เย็น จะเป็นในตู้เย็น หรือตู้สำหรับแช่นมแม่โดยเฉพาะก็ได้ค่ะ

สถานที่เก็บน้ำนมแม่หลังจากปั๊มออกมาแล้ว

ตั้งทิ้งไว้  ที่อุณหภูมิ 27-32 ๐C จะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 3-4 ชั่วโมง
ตั้งทิ้งไว้ ที่อุณหภูมิ 16-26 ๐C จะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 4-8 ชั่วโมง
กระติกใส่น้ำแข็ง ที่อุณหภูมิ 15 ๐C จะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 24 ชั่วโมง
ตู้เย็นช่องธรรมดา ที่อุณหภูมิ 0-4 ๐C จะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 3-8 วัน
ช่องแช่แข็งตู้เย็นประตูเดียว อุณหภูมิจะไม่ค่อยคงที่ จะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 2 สัปดาห์
ช่องแช่แข็งตู้เย็น 2 ประตู ที่อุณหภูมิ -4 ๐C จะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 4-6 เดือน
ช่องแช่แข็งเย็นจัด ตู้เย็นชนิดพิเศษ ที่อุณหภูมิ -19 ๐Cจะเก็บนมแม่ไว้ได้ประมาณ 6-12 เดือน

คุณแม่คะ น้ำนมชุดไหนปั๊มออกมาแล้วอย่าลืมเขียนวันที่ไว้ด้วย เพื่อที่จะได้ทำสต็อกนมแม่ถูกต้อง และจะได้นำออกมาให้ลูกได้กินก่อนค่ะ เอาเป็นว่าเมื่อรู้แล้วว่าลูกน้อยแรกเกิดขนาดกระเพาะของเด็กๆ มีปริมาณแค่ไหน ก็ควรให้นมลูกอย่างพอดีกับความต้องการ ของร่างกายที่ต้องไม่มาก และไม่น้อยเกินไป …ด้วยความใส่ใจและห่วงใยค่ะ

 

อ่านต่อบทความเรื่องอื่นที่น่าสนใจคลิก

ลูก 1 เดือนท้องผูก ทารกกินน้ำส้ม ได้หรือไม่?
น้ำนมน้อย นมแม่ไม่พอ ? และเคล็ดลับขับน้ำนมด้วยวิธีธรรมชาติ
สุดยอด อาหารสมุนไพร กระตุ้นน้ำนมแม่ เพิ่มทั้งปริมาณและคุณภาพช่วยลูกสมองดี

 

---

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
^[1]อาจารย์ ดร. ผกากรอง วนไพศาล ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. www.pharmacy.mahidol.ac.th
คุณหมอสุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ
www.breastfeedingthai.com , www.breastfeedingthai.com