1. อย่าปล่อย
ไม่ว่าลูกจะพูดไม่ดีกับคุณเอง (“แม่เป็นแม่ที่แย่ที่สุดเลย”) หรือต่อคนอื่น (“พ่อเขาคิดได้แค่นี้เหรอ”) คุณควรบอกให้เขารู้ว่าคำนั้นไม่ควรพูดเพราะอะไร และทำโทษในทันทีหรืออย่างน้อยก็ให้เร็วที่สุด หากลูกคุณพูดคำหยาบตอนกลางสัปดาห์ แต่คุณลงโทษด้วยการยกเลิกพาไปสวนสัตว์ในวันอาทิตย์เขาจะไม่เข้าใจว่าเขาทำผิดอะไร เพราะลืมไปแล้ว การทำโทษต้องทำแบบทันที โดยสั่งงดอะไรบางอย่างที่จะทำในเวลาอันใกล้ เช่นรายการทีวีสุดโปรด ของหวาน
2. ตอบลูกอย่างเหมาะสม
อย่าโวยวายหรือว่ากล่าวลูกเกินไป และแน่นอนว่าอย่าปล่อยผ่านเพราะคิดว่าไม่เป็นไร ทางที่ดีคือ บอกลูกด้วยถ้อยคำสุภาพและท่าทีที่นิ่งแต่จริงจัง เช่น “แม่ว่าลูกพูดคำอื่นแทนก็ได้นะ ถ้าหนูจะบอกว่าโกรธแม่ ลองเปลี่ยนมาเป็นคำว่า หนูโมโหแล้วนะ ดีกว่า” แต่ถ้าคุณใช้ประโยคว่า “อย่าพูดอย่างนั้นกับแม่นะ แย่จริงๆ เด็กคนนี้” นอกจากเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีให้เขาแล้ว ยังทำให้ลูกเครียดมากขึ้นด้วย
3. อย่าประนีประนอม
การประนีประนอมหรือยอมให้ลูกต่อรองจะทำให้เขาต่อต้านเรามากขึ้น เช่น ถ้าคุณกำลังเล่นเกมกับลูก แล้วเขาก็ตะโกนออกมาว่า “แม่ตกแล้ว แม่ขี้แพ้!” บอกลูกว่าคุณจะไม่เล่นกับเขาอีกถ้ายังพูดคำหยาบแบบนี้และต้องทำจริงๆ ตามที่คุณพูดไว้ เลิกเล่นกับลูกเดี๋ยวนั้น และออกไปห้องอื่นพร้อมกับบอกเขาว่า แม่จะกลับมาคุยเมื่อลูกพร้อมขอโทษและจะเป็นเด็กดี
4. ทำตามกฎกติกาของบ้าน
คุณต้องแน่ใจว่าลูกเข้าใจว่าอะไรที่ควรทำ – ไม่ควรทำภายในบ้าน เช่น ระหว่างรับประทานอาหารลูกไม่ควรพูดคำว่า “แหวะ ยี้!” หรือหากผู้ใหญ่สอนหรืออธิบายอะไร เขาก็ไม่ควรเดินจากไปโดยไม่รอฟังให้จบ บอกลูกให้ชัดเจนว่า “เราไม่พูดแบบนั้นกันนะลูก พูดกับแม่ดีๆ สิคะ” อย่าลืมว่าการอบรมสอนสิ่งต่างๆ เหล่านี้แก่ลูกในช่วงก่อนวัยเรียนเป็นสิ่งสำคัญมากๆ ซึ่งต้องรีบทำทันที
5. เข้าถึงความรู้สึกที่แท้จริงของลูก
เจน เนลเซน ผู้เขียน “Positive Discipline for Preschoolers” กล่าวว่า “เมื่อเด็กพูดจาด้วยถ้อยคำหยาบคาย คุณควรรู้ว่าเขาต้องการแสดงความรู้สึกอะไร โกรธ ผิดหวังกลัว หรือเจ็บปวด” ถ้าคุณจับอารมณ์ลูกได้ถูก คุณก็จะรู้ว่าสิ่งที่เขาต้องการสื่อสารจริงๆ (ภายใต้คำหยาบ) คืออะไร เช่น “ลูกทำอย่างนั้นเพราะไม่พอใจที่แม่บอกให้ลูกไปนอนและต้องเลิกเล่นระบายสีใช่มั้ย” จากนั้นจึงพูดคุยกับลูกให้เข้าใจ และสอนให้รู้จักการโต้ตอบกับแม่ด้วยถ้อยคำและท่าทีที่เหมาะสม
บทความโดย: กองบรรณาธิการนิตยสารเรียลพาเรนติ้ง