พัฒนาการ ลูก 1 เดือน – 5 ปี ตรงตามวัยแค่ไหน?

แม่น้องเล็ก

8 years ago

พัฒนาการ ในช่วงวัยเด็ก เป็นช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดในชีวิต การเฝ้าติดตาม และคอยสังเกตการเจริญเติบโตของลูกน้อยจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากลูกมีพัฒนาการที่ล่าช้า อาจเป็นสัญญาณเตือนในเรื่องต่างๆ เช่น ความบกพร่องทางร่างกาย จิตใจ หรืออาจมีโรคซ่อนเร้นแฝงอยู่ เมื่อคุณพ่อคุณแม่คอยสังเกตพัฒนาการก็จะทำให้สามารถแก้ไขปัญหาเหล่านั้นได้อย่างทันท่วงที เพื่อให้ลูกน้อยได้เติบโตได้อย่างสมวัย

ทำความเข้าใจ พัฒนาการ

วัยทารก

♥ พัฒนาการด้านร่างกาย

หลังจากคลอด ทารกจะมีน้ำหนักตัวลดลง แต่เมื่อปรับตัวได้ดีขึ้น น้ำหนักจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในระยะแรกเกิดถึง 6 เดือน หลังจาก 6 เดือนไปแล้วอัตราการเพิ่มของน้ำหนักจะลดลง ความสูงจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การเคลื่อนไหวของทารก จะไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อได้ การเคลื่อนไหวเป็นไปในลักษณะปฏิกิริยาสะท้อน เช่น การดูด กางนิ้วเท้าเมื่อถูกลูบเท้าเบาๆ ผวาเมื่อได้ยินเสียงดังๆ เป็นต้น ปฏิกิริยาสะท้อนนี้จะหายไปเมื่อทารกอายุประมาณ 6 เดือน เนื่องจากกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ เริ่มพัฒนาสมบูรณ์แข็งแรงขึ้น โดยการพัฒนาของกล้ามเนื้อจะเริ่มจากศีรษะ ลำตัว แขนขา และนิ้วตามลำดับ

♥ พัฒนาการทางอารมณ์

ในระยะแรกคลอดทารกจะมีอาการตื่นเต้น ไม่แจ่มใส และชื่นบานสลับกันไป ซึ่งจะแยกได้ลำบาก ต่อมาอารมณ์จะค่อยๆ พัฒนาขึ้นตามวุฒิภาวะ และการเรียนรู้ อาการที่แสดงออกทางอารมณ์ของทารกในวัยนี้ ทำให้เห็นได้ว่าทารกมีอารมณ์โกรธ กลัว อิจฉาริษยา อยากรู้อยากเห็น ดีใจ และรัก เช่น ส่งเสียงร้องเมื่อไม่พอใจ ถอยหนีหรือร้องเมื่อเห็นคนแปลกหน้า เรียกร้องความสนใจเมื่อผู้ใหญ่ให้ความสนใจน้องที่เกิดใหม่หรือคนอื่นๆ มากกว่าตนเอง การรื้อค้นสิ่งของต่างๆ การหัวเราะ โอบกอดพ่อแม่หรือคนที่คุ้นเคย เป็นต้น

พัฒนาการในช่วงวัยเด็ก เป็นช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดในชีวิต

♥ พัฒนาการทางสังคม

หลังจากที่ทารกคลอดได้ 2-3 สัปดาห์ จะเริ่มมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อเสียงที่คุ้นหู เช่น เสียงของแม่หรือคนเลี้ยง เมื่ออายุได้ 6 เดือน ทารกจะเริ่มแยกคนที่คุ้นเคยกับคนที่แปลกหน้าได้ การได้รับการเลี้ยงดูที่อบอุ่น ค่อยเป็นค่อยไป และได้รับความสนุกสนานไปด้วย จะทำให้มีปฏิกิริยาที่ดีกับคนแปลกหน้า

♥ พัฒนาการทางสติปัญญา

พัฒนาการทางสติปัญญาของทารก มีความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพของประสาทสัมผัสกับการรับรู้และการเคลื่อนไหว เพราะกลไกเหล่านี้ทำให้ทารกสามารถรับรู้ และตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่างๆ ได้เป็นอย่างดี เช่น ความสมบูรณ์ของอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน ทำให้ทารกสามารถเปล่งเสียงได้ถูกต้อง และนำไปสู่การพัฒนาการทางการพูด การจดจำ และรู้ความหมายของคำต่างๆ ได้มากยิ่งขึ้น

วัยทารกเป็นวัยที่เจริญเติบโตจนเห็นการเปลี่ยนแปลงได้อย่างชัดเจน ทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ทารกจะสามารถปรับตัวเข้ากับบุคคล และสภาพแวดล้อมรอบๆ ได้อย่างรวดเร็ว แต่ทารกยังช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ จึงต้องการการดูแลเอาใจใส่ด้วยความรัก ความอบอุ่น อ่อนโยนจากผู้เลี้ยงดู ทารกที่ได้รับความรักความอบอุ่นเพียงพอ จะเรียนรู้สิ่งแวดล้อมได้อย่างรวดเร็ว มีทัศนคติที่ดีต่อบุคคลทั่วๆ ไป ซึ่งเป็นรากฐานที่สำคัญของการมีบุคลิกภาพที่ดีในช่วงวัยต่อๆ ไป

อ่านต่อ “วิธีทดสอบพัฒนาการเด็กอายุ 1-6 เดือน” คลิกหน้า 2

วิธีทดสอบพัฒนาการเด็กอายุ 1-6 เดือน

อ่านต่อ “วิธีทดสอบพัฒนาการเด็ก 9-18 เดือน” คลิกหน้า 3

วิธีทดสอบพัฒนาการเด็กอายุ 9-18 เดือน

อ่านต่อ “ทำความเข้าใจพัฒนาการวัยเด็ก” คลิกหน้า 4

ทำความเข้าใจพัฒนาการ

วัยเด็ก (วัยเด็กตอนต้นหรือวัยก่อนเข้าเรียน)

♥ พัฒนาการทางร่างกาย

วัยนี้อัตราการเจริญเติบโตลดลงอย่างเห็นได้ชัด สัดส่วนของร่างกายจะเปลี่ยนจากลักษณะของทารก ส่วนแขนและขาจะยาวออกไป ศีรษะจะได้ขนาดกับลำตัว ไหล่กว้าง มือและเท้าใหญ่ขึ้น โครงกระดูก กล้ามเนื้อเติบโตและแข็งแรงขึ้น ในตอนปลายการเคลื่อนไหวส่วนต่างๆ ของร่างกายดีขึ้น เช่น รู้จักกินข้าว แต่งตัว ใส่รองเท้า อาบน้ำ และหวีผมได้เอง ในระยะ 3-4 ปี จะเริ่มเดินได้อย่างมั่นคง ต่อจากนั้นก็จะสนใจการวิ่ง กระโดด ห้อยโหน ในระยะนี้จึงสามารถหัดถีบจักรยานสามล้อ กระโดดเชือก และฝึกการรำได้แล้ว เป็นต้น

วัยเด็ก เป็นวัยที่มีพัฒนาการทางร่างกาบสมบูรณ์แข็งแรงขึ้น

♥ พัฒนาการทางอารมณ์

เด็กวัยนี้มักจะเป็นคนเจ้าอารมณ์ หงุดหงิดโมโหง่าย โมโหร้ายอย่างไม่มีเหตุผล มักขัดขืนและดื้อรั้นต่อพ่อแม่อยู่เสมอ เมื่อเด็กได้คบค้าสมาคมกับเพื่อนๆ อาการดังกล่าวจะค่อยๆ หายไป นอกจากนั้นยังขึ้นอยู่กับอารมณ์เลี้ยงดูของพ่อแม่เป็นสำคัญอีกด้วย เด็กวัยนี้มักแสดงอาการโกรธด้วยการร้องไห้ ทุบตีสิ่งกีดขวาง ทิ้งตัวลงนอน ถ้ารู้สึกตัวก็จะวิ่งหนี หลบซ่อนตัว เด็กบางคนที่มีน้องใหม่อาจอิจฉาน้องก็จะแสดงออกคล้ายๆ กับเวลาเด็กโกรธหรืออาจมีพฤติกรรมถอยกลับไปเหมือนตอนยังเล็กอยู่ เช่น ปัสสาวะรดที่นอน เป็นต้น ลักษณะเด่นอีกอย่างของเด็กวัยนี้ คือ เด็กมักจะตั้งคำถามเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ และมีคำถามต่อเนื่องไปเรื่อยๆ ซึ่งเป็นลักษณะที่แสดงให้เห็นถึงความฉลาดของเด็กวัยนี้ นอกจากนี้หากได้รับการตอบสนองความต้องการอย่างสม่ำเสมอจะเป็นเด็กอารมณ์ดี ร่าเริงแจ่มใส หัวเราะและยิ้มง่าย และมักแสดงความรักอย่างเปิดเผยด้วยการโอบกอด

♥ พัฒนาการทางสติปัญญา

ในวัยนี้เด็กจะรู้คำศัพท์ใหม่ๆ เพิ่มขึ้นมากและเข้าใจความหมายของคำเหล่านั้นได้ดี เด็กจะแสดงความฉลาดของตนเองออกมาโดยการพูดโต้ตอบกับผู้ใกล้ชิด ซึ่งเรื่องที่พูดก็มักจะเป็นเรื่องของตนเองและคนที่เข้าไปเกี่ยวข้องกับตน เด็กวัยนี้จะมีความจำดีและในช่วงปลายวัยถ้าได้รับการฝึกหัดให้อ่านและเขียนหนังสือ เด็กก็สามารถจะทำได้ดีด้วย