หลายๆ คนคิดว่าการเลี้ยงลูกให้ได้ 2 ภาษา อาจจะต้องอาศัยการส่งลูกไปเรียนเมืองนอกหรือ โรงเรียนอินเตอร์ราคาแพงลิบลิ่วเท่านั้น แต่รู้หรือไม่ว่าถ้าคุณพ่อคุณแม่ แม้จะไม่เก่งเรื่องภาษาอังกฤษเลย หากมีความตั้งใจจริง ก็สามารถสอนให้ลูกเป็น เด็ก 2 ภาษา ได้
ในโลกปัจจุบันที่ไร้พรมแดนผนวกกับการแข่งขันที่สูงขึ้นทุกวัน คำถามก็คือ “จะทำได้อย่างไร จะเริ่มสอนยังไง” คำตอบนั้นง่ายแสนง่าย คือ เริ่มพูดคุยกับลูกตั้งแต่เขายังเล็กๆ ด้วย 2 ภาษาได้เลย
วิธีปลูกฝังการเรียนรู้ให้ลูกเป็น เด็ก 2 ภาษา
เริ่มด้วยความเห็นชอบของทั้งคุณพ่อคุณแม่ ภาษาที่ 2 นั้น อาจเป็นภาษาที่คุณพ่อ หรือ คุณแม่พูดได้ฝ่ายเดียว ควรพูดคุยและทำความเข้าใจกันก่อนว่าการสอนภาษาที่ 2 ให้ลูกนั้นมีประโยชน์กับลูกอย่างไร และเห็นชอบทั้งครอบครัวว่าจะสอนลูก 2 ภาษา เพื่อการเรียนรู้และอนาคต ทางที่ดีคือการชักชวนให้อีกฝ่ายหนึ่งเข้ามาเรียนรู้ภาษาที่ 2 ด้วย แม้จะเป็นเพียงความเข้าใจเบื้องต้น ก็ถือว่าเป็นการใช้เวลากับครอบครัวอีกด้วย
- คุณครูคนแรก เพราะการเรียนรู้เริ่มจากที่บ้าน ควรมีข้อตกลงกันในครอบครัวว่าคนใดจะพูดสองภาษากับลูก โดยคนๆ นั้น จะต้องเป็นผู้ที่มีเวลาอยู่กับเด็กค่อนข้างมาก และยึดให้คนๆ นั้นเป็นคุณครูสอนภาษาหลัก ซึ่งอาจจะเป็นคุณแม่ หรือ คุณย่า คุณยาย ในกรณีที่ในบ้านมีคนพูดภาษาที่ 2 ได้หลายคน ก็ยิ่งเป็นการดีในการเปิดโอกาสให้ลูกซึมซับภาษาที่ 2 มากขึ้น นอกจากการพูดคุยทั่วไปแล้ว ยังสามารถสอนภาษาเกี่ยวกับสถานการณ์ต่างๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น การไปซื้อของในตลาด การไปสวนสาธารณะ หรือเลือกหัวข้อการเรียนรู้ตามพัฒนาการ หรือ ความสนใจของเด็ก
- สิ่งแวดล้อมและอุปกรณ์การเรียนการสอน การทำความรู้จักกับสังคม หรือ เพื่อน ๆ ที่สอนภาษาที่ 2 เดียวกัน เป็นไอเดียดี เพราะการเล่นและการมีปฏิสัมพันธ์กับเด็กที่เข้าใจและพูดคุยภาษาเดียวกัน ยิ่งเป็นการกระตุ้นการเรียนรู้ที่สำคัญสำหรับเด็กนอกจากนี้อุปกรณ์การเรียนการสอนในภาษาที่ 2 ก็เป็นสิ่งที่มีประโยชน์อย่างมากในการปูพื้นฐานภาษาของเด็ก เช่น หนังสือนิทาน ซีดีเพลง หนัง หรือ โปสเตอร์ภาษา สิ่งเหล่านี้ต่างเป็นเครื่องมือการสอนที่ล้วนมีประโยชน์ต่อการเรียนรู้ภาษาที่ 2 ของลูก
- ใช้ความอดทน ค่อยเป็นค่อยไป พัฒนาการด้านภาษา พอยิ่งมีภาษาที่ 2 เพิ่มขึ้นมาด้วยแล้ว จำเป็นอย่างยิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ต้องใช้เวลาและความเข้าใจ เพราะเด็กๆ ทุกคนมีพัฒนาการที่แตกต่าง และมีความสามารถและความถนัดไม่เหมือนกัน ฉะนั้นคุณพ่อคุณแม่จึงต้องใช้ความอดทนรอให้ลูกเรียนรู้ภาษาตามเวลาของเขาเอง คอยพูดคุย สนับสนุน และ ชม เมื่อเขาสามารถทำอะไรได้สำเร็จ
อย่างไรก็ดีมีการวิจัยว่าเด็กเล็กต้องได้รับรู้ภาษา 30% ของเวลาการตื่นนอนโดยประมาณ ถึงจะมีความสามารถพูดภาษานั้นๆ ได้คล่องแคล่ว อย่างไรก็ดีแม้ในช่วงเด็กเล็กลูกน้อยจะมีความสามารถในการเรียนรู้สูง และซึมซับทุกอย่างเหมือนฟองน้ำ แต่เนื่องจากวัยเด็กเป็นวัยที่เขาต้องการเวลาพักผ่อนสูงเช่นเดียวกัน การเพิ่มเติมภาษาอาจจะต้องเป็นการดำเนินการที่ค่อยเป็นค่อยไป โดยเน้นสองภาษาที่จำเป็นที่สุดก่อน และเพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจนยิ่งขึ้น Amarin Baby & Kids มีเทคนิคดีๆจาก รายการโฮมรูม ที่เชิญคุณแม่ธรรมดาๆ ท่านหนึ่งมา ซึ่งคุณแม่สามารถสร้างลูกตัวน้อยของเขาให้เป็นเด็กสองภาษาได้ โดยที่ทางบ้านเองไม่มีใครเป็นคนต่างชาติเลย
>> ชมคลิปวีดีโอ “เทคนิคจากคุณแม่ธรรมดาๆ คนหนึ่ง
สร้างลูกให้เป็น เด็ก 2 ภาษา ได้” คลิกที่นี่!
คุณแม่โทปาซ ภัทรานิษฐ์ อัคนิมณี คุณแม่ที่จบปริญญาตรีมาก็ยังคงกลัวฝรั่ง แต่คนเป็นแม่ก็ย่อมอยากให้ลูกพูดภาษาอังกฤษได้ เพราะแค่ภาษาแม่ภาษาเดียวคงจะไม่รุ่งแน่ ด้วยความมุ่งมั่นและตั้งใจจริง มีท้อบ้างแต่ไม่เคยถอย แม่ปาซฝึกลูกสาวตัวน้อยวัย 7 ขวบ น้องไข่มุก ให้เป็นเด็กสองภาษาอย่างสมบูรณ์แบบ สามารถสื่อสารภาษาอังกฤษได้เหมือนกับเจ้าของภาษาชนิดที่ฝรั่งยังต้องยกนิ้วให้
ทั้งนี้การจะกระตุ้นให้ลูกมีทักษะด้านภาษา ไม่ใช่แค่การเปิดเพลงหรือภาพยนตร์ภาษาอังกฤษ แต่สิ่งที่ได้ผลมากกว่าคือการพูดคุย การโต้ตอบต่างๆ เพราะเป็นการสื่อสารแบบ 2 ทาง เด็กจะสามารถเรียนรู้และพัฒนาทักษะ ด้านภาษาได้ไวกว่าการสื่อสารทางเดียว (เปิดเพลง, ดูหนัง ถือเป็นการสื่อสารทางเดียว)
การจะเลี้ยงลูกให้เก่งหลายภาษา พ่อแม่ต้องใช้ความอดทนสูง หากพ่อแม่ไม่ได้เป็นเจ้าของภาษานั้นจริง เช่น พ่อแม่เป็นคนไทยทั้งคู่ แต่คนหนึ่งต้องพูดภาษาชาติอื่น จึงอาจจะเป็นสิ่งที่ท้าทายพ่อแม่พอสมควร อย่างไรก็ดี Amarin Baby & Kids ก็ขอเป็นกำลังใจให้คุณพ่อคุณแม่ สอนลูกน้อยที่บ้านให้เป็น เด็ก 2 ภาษา ให้สำเร็จนะคะ เพื่ออนาคตของลูกน้อยของเราค่ะ
ขอบคุณคลิปวีดีโอจาก ThaiPBS รายการ โฮมรูม ตอน แม่ธรรมดา…ก็สร้างลูกสองภาษาได้ (12 พ.ย. 57)