เมื่อลูกก้าวเข้าสู่วัย 4 ขวบถือว่าเป็นอีกช่วงเวลาที่สำคัญของวัยเด็ก คุณพ่อคุณแม่อาจสังเกตเห็นถึง พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ ที่เริ่มจะเดิน วิ่งเล่น พูด คิด และเริ่มใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่ พร้อมที่จะเรียนรู้และเติบโต เตรียมพร้อมที่จะใช้ชีวิตในวัยอนุบาล
ชวนแม่ ๆ มาเช็ก พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ ของลูกทำอะไรได้บ้าง
การทำความเข้าใจกับพัฒนาการที่สำคัญในช่วงนี้เป็นการต่อยอดมาจากหนูน้อยวัยเตาะแตะ ที่เริ่มจะมีการเปลี่ยนแปลงจากพ่อแม่ ญาติพี่น้องที่คุ้นเคย ไปสู่การมีสังคม มีเพื่อนในห้องเรียน มีการเรียนรู้แบบใหม่ ๆ เกิดขึ้น ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญของเจ้าตัวเล็กที่กำลังเข้าสู่วัยอนุบาล มาดูกันค่ะว่าพัฒนาการลูกในวัย 4 ขวบสามารถทำอะไรได้บ้าง และคุณพ่อคุณแม่ควรส่งเสริมทักษะอะไรเพื่อกระตุ้น พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ ให้เจริญเติบโตได้อย่างแข็งแรงสมวัย
พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ ด้านร่างกาย
- เด็กในช่วงนี้จะมีทักษะการเคลื่อนไหวที่ดีขึ้น เรียนรู้วิธีควบคุมร่างกาย ทรงตัว
- มีพัฒนาการทางกล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ที่แข็งแรงขึ้น ควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อได้ดีขึ้น
- เริ่มวาดรูปหน้าคนและแขนขา รูปทรงต่าง ๆ เช่น วงกลม สี่เหลี่ยม
- สร้างผลงานตามความคิด จินตนาการของตัวเองโดยมีรายละเอียดเพิ่มขึ้น
- เขียนหนังสือเป็นตัวอักษรได้
- เรียนรู้ที่จะกินอาหารได้ด้วยตัวเอง
- สามารถแต่งตัวได้เองและไปเข้าห้องน้ำเองได้แล้ว
- มีการทรงตัวที่ดีขึ้น เช่น สามารถกระโดดด้วยสองเท้า กระโดดขาเดียวอยู่กับที่ได้ และยืนบนเท้าข้างหนึ่งถึงห้าวินาที เป็นต้น
- ขึ้นบันไดแบบสลับเท้าเองได้แล้ว
- เดิน วิ่ง หรือเคลื่อนที่ไปข้างหน้าและข้างหลังด้วยความคล่องตัว และสามารถหยุดเมื่อเจออุปสรรคหรือสิ่งกีดขวาง
- เล่นลูกบอลโดยใช้ร่างกายประสานงานได้ดีขึ้น เช่น โยนลูกบอลไปข้างหน้า รับลูกบอลได้ด้วยมือสองมือ เตะบอลไปข้างหน้า
- สามารถใช้กรรไกรตัดกระดาษเป็นเส้นตรงหรือตัดตามรูปภาพได้
- สามารถเหยียบและบังคับรถสามล้อหรือเริ่มหัดขี่จักรยานสองล้อ
- เริ่มสนุกที่จะเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ รอบด้าน มีความกระตือรอร้น กระฉับกระเฉง ไม่ชอบอยู่นิ่ง ชอบเล่นกิจกรรมเป็นเวลานาน ๆ
พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ ด้านสติปัญญาและภาษา
- ในช่วงนี้ลูกจะกลายเป็นคนช่างพูด สามารถพูดได้อย่างคล่องแคล่วและชัดเจนขึ้น
- รู้จักชื่อ นามสกุล และชื่อเล่นของตัวเอง และสามารถบอกเล่าเรื่องราวส่วนตัวให้คนอื่นฟังได้อย่างต่อเนื่อง
- เรียนรู้คำศัพท์เพิ่มมากขึ้น เริ่มใช้ประโยคที่ซับซ้อน และพูดเป็นประโยค 5-6 คำ
- เริ่มเป็นเจ้าหนูจำไม ช่างซักถามและตั้งคำถาม เช่น ทำไม อะไร ใคร เมื่อไหร่ สามารถตอบคำถามบางอย่างได้ เช่น เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างวัตถุ 2 ชนิดได้ เหมือนกันหรือแตกต่าง โดยดูจากขนาด น้ำหนัก หรือความสูง
- วางสิ่งต่าง ๆ ตามลำดับ เช่น จากมากไปหาน้อยที่สุด สั้นที่สุดถึงสูงที่สุดได้
- สามารถจำแนกสิ่งต่าง ๆ ด้วยประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้
- เริ่มรู้จักสนทนาโต้ตอบ แม้ว่าการโต้แย้งอาจไม่สมเหตุสมผล หรือใช้คำที่ตัวเองก็ยังไม่เข้าใจดีพอ และเริ่มเลียนแบบการใช้คำไม่สุภาพ/คำหยาบคาย หรือเริ่มต้นพูดโกหกเล็กน้อย เพื่อไม่ให้ตัวเองผิด
- พูดคุยเกี่ยวกับสิ่งที่ตนชอบและสนใจ
- ร้องเพลงง่าย ๆ ได้
- สามารถฟังและทำตามคำสั่งง่าย ๆ ได้ เช่น เก็บของเล่น
- สามารถท่องพยัญชนะและจดจำรูปทรงและสีได้ เริ่มนับเลขได้เพิ่มขึ้น
- พยายามทำสิ่งต่าง ๆ และพยายามแก้ปัญหาด้วยตัวเองเมื่อได้รับคำแนะนำ
- ยังไม่สามารถแยกว่าอะไรถูกอะไรผิด
- เริ่มเข้าใจช่วงเวลามากขึ้น
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
อ่านต่อ พัฒนาการด้านสังคม อารมณ์ และเทคนิคกระตุ้นพัฒนาการลูกวัย 4 ขวบ คลิกหน้า 2
พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ ด้านสังคมและอารมณ์
- เด็กในวัยนี้สามารถเข้ากับเพื่อนและทำสิ่งต่าง ๆ ผ่านการเล่น
- เริ่มสนใจเล่นกับเด็กคนอื่น ๆ มากกว่าเล่นคนเดียว และแยกจากพ่อแม่ได้ง่ายขึ้น
- เริ่มสนใจประสบการณ์ใหม่ ๆ ชอบและสนุกกับการได้ลองทำสิ่งใหม่ ๆ
- เริ่มพัฒนาบุคลิกภาพของตัวเอง
- รู้จักรอคอยตามลำดับก่อน-หลัง
- มีความเป็นอิสระ และเป็นตัวของตัวเอง ต้องการให้มีคนสนใจฟัง
- เริ่มแสดงอารมณ์ที่หลากหลาย อาจยังคงมีอารมณ์หงุดหงิด เพราะการเปลี่ยนแปลงในกิจวัตรประจำวันหรือไม่ได้รับสิ่งที่ตัวเองต้องการ แต่ก็สามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น
- มีการแสดงออกทางอารมณ์ได้เหมาะสมกับบางสถานการณ์ เช่น รู้จักชื่นชมผลงาน ความสามารถ ของตัวเองและคนอื่น
- รู้จักการช่วยเหลือ แบ่งปัน
- เล่นบทบาทสมมติได้หลากหลายขึ้น แต่ยังไม่สามารถแยกแยะความแตกต่างระหว่างจินตนาการกับเรื่องจริงได้
- มักสร้างเพื่อนในจินตนาการของตัวเอง
- ชอบแต่งตัว เลือกเสื้อผ้าเองแล้ว
- เด็กสี่ขวบบางคนเริ่มเจ้ากี้เจ้าการเล็กน้อย อาจมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าว เริ่มต่อสู้ ชอบท้าทาย
พ่อแม่ควรส่งเสริมทักษะและกระตุ้นพัฒนาการลูกวัย 4 ขวบยังไงดี
สำหรับลูกในวัย 4 ขวบที่มีความสูงขึ้นกว่าตอนแรกเกิด 2 เท่า อยู่ในวัยซนที่มีพัฒนาการด้านการมองเห็น การเคลื่อนไหวที่ดีขึ้น เริ่มที่อยากจะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ มาก แม้ว่าลูกจะอยู่ในวัยที่สามารถทำอะไรด้วยตัวเองได้หลายอย่าง แต่สิ่งที่พ่อแม่สามารถกระตุ้นและส่งเสริมทักษะ สำหรับ พัฒนาการ เด็ก 4 ขวบ เพื่อเตรียมพร้อมในช่วงวัยอนุบาลได้ เช่น
- การมองหาพื้นที่ให้ลูกได้วิ่งเล่น เคลื่อนไว้ร่างกาย ทำกิจกรรม ในสถานที่ที่ปลอดภัย
- สอนลูกให้รู้จักมีน้ำใจนักกีฬา รู้จักแพ้ ชนะ และให้อภัย เล่นปฏิบัติตามกฏในเกมหรือกีฬา โดยการแนะนำหรือเป็นตัวอย่างให้ลูกดู
- สนใจฟัง พูดคุย และตอบคำถามลูก อ่านหนังสือ และตั้งถามจากหนังสือหรือกิจวัตรประจำวันกับลูกเพื่อเพิ่มคลังศัพท์ในสมองให้กับลูก
- ชวนลูกทำงานบ้านเล็ก ๆ น้อยที่เหมาะสมกับวัย เช่น เช็ดโต๊ะกินข้าว จัด/เก็บที่นอน รดน้ำต้นไม้ เก็บของเล่น ปัดฝุ่น/กวาดบ้าน เป็นต้น
- สอนเรื่องการแบ่งปัน ความมีน้ำใจกับเพื่อน
- สนับสนุนความถนัดที่ลูกชอบ เช่น วาดรูป ดนตรี กีฬา
- พาลูกเที่ยวนอกบ้าน เช่น พิพิธภัณฑ์ สวนสัตว์ สวนสาธารณะ ฯลฯ สร้างเสริมประสบการณ์การเรียนรู้นอกห้องเรียน
- สอนลูกด้วยการให้ข้อมูลพื้นฐานความเป็นจริง ไม่ใช้การขู่หรือพูดให้กลัว
- จำกัดการอยู่หน้าจอลูกในวัย 4 ขวบไม่ควรดูเกิน 2 ชั่วโมงต่อวันและควบคุมเนื้อหาที่เหมาะสม
ในฐานะพ่อแม่ที่เฝ้าดูการเติบโตและพัฒนาการของลูกจนเข้าวัย 4 ขวบ คุณพ่อคุณแม่อาจจะต้องเข้าใจด้วยว่า เด็กทุกคนมีพัฒนาการและทักษะที่แตกต่างกัน บางคนอาจมีทักษะล่าช้ากว่าเด็กคนอื่นเล็กน้อยหรือมีทักษะบางอย่างที่ก้าวกระโดดสำหรับวัยนี้ การสังเกตพัฒนาการของลูกจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากลูกมีพัฒนาการที่แตกต่างจากข้างต้นหรือคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นความผิดปกติด้านพัฒนาการ เช่น ยังไม่สามารถกระโดดทรงตัวได้ มีปัญหาในการเขียนลวก ๆ ยังใช้สรรพนามแทนตัวเองไม่ถูกหรือใช้สลับกัน ไม่แสดงความสนใจกิจกรรมต่าง ๆ ไม่ชอบเล่นกับเด็กคนอื่น ยังพูดไม่ชัด ยังแต่งตัวเองไม่ได้ ไม่ยอมฝึกใช้ห้องน้ำ ทำตามคำบอก 3 ขั้นตอนยังไม่ได้ เหล่านี้เป็นต้น คุณพ่อคุณแม่ควรพบคุณหมอหรือกุมารแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ แนวทางการแก้ไขเลี้ยงดูแต่เนิ่น ๆ นะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก : childmind.org pobpad.com
อ่านต่อบทความที่น่าสนใจอื่นๆ
สิ่งที่พ่อแม่อยากรู้ พัฒนาการ เด็ก 3 ขวบ ลูกควรทำอะไรเองได้บ้าง
3 เคล็ดลับ “เลี้ยงลูกให้พัฒนาการดี” ฉบับแม่มือโปร!!
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
