ต่อมอดีนอยด์โต และภาวะการนอนกรนในเด็ก

จากประสบการณ์ของคุณพ่อท่านหนึ่งที่เล่าถึงความทุกข์ทรมานของลูกน้อย พบ ต่อมอดีนอยด์โต 3 – 4 ต่อม ทำให้ลูกน้อยนอนกรนเสียงดัง และหายใจไม่สะดวก จึงฝากเตือนคุณพ่อคุณแม่ อย่านิ่งนอนใจ สังเกต และรีบพาไปพบแพทย์เฉพาะทาง เพื่อหาทางแก้ไขก่อนที่จะรักษาไม่หาย

ต่อมอดีนอยด์คืออะไร?

ต่อมอดีนอยด์ เป็นต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ส่วนหลังของโพรงจมูก มีโครงสร้างภายในใกล้เคียงกับต่อมทอนซิล มีหน้าที่ทำลายเชื้อโรค และสร้างภูมิคุ้มกันในระบบทางเดินหายใจ จะทำหน้าที่มากในช่วง 1 – 10 ขวบ และน้อยลงเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น และไม่สำคัญต่อผู้ใหญ่

เมื่อต่อมอดีนอยด์โต หรืออักเสบเรื้อรัง ทำให้มีน้ำมูก ไอ เสมหะลงคอเรื้อรัง เป็นๆ หายๆ พบได้ในคนที่เป็นโรคจมูกอักเสบชนิดภูมิแพ้ และไม่แพ้ ไซนัสอักเสบ หวัด การอยู่ร่วมกับคนหมู่มาก เช่น โรงเรียนอนุบาล สถานรับเลี้ยงเด็ก ก็อาจจะทำให้มีการอักเสบ และระคายเคืองโพรงจมูกได้

ชมคลิป หนูน้อยวัย 3 ขวบ นอนกรนเพราะ ต่อมอดีนอยด์โต

ถ้าต่อมอดีนอยด์อักเสบจะเป็นอย่างไร?

1.คัดจมูก ต้องหายใจทางปากเพราะหายใจลำบาก น้ำมูกไหล มีเสมหะในคอเพราะน้ำมูกไหลลงคอ ไอ นอนกรน พูดไม่ชัด มีเสียงอู้อี้ขึ้นจมูก อาจทำให้เกิดโรคแทรกซ้อน เช่น ไซนัสอักเสบ ทำให้หน้าเปลี่ยนแปลงเพราะต้องอ้าปากหายใจ เช่น หุบปากไม่สนิท ฟันบนยื่น

2.หูชั้นกลางทำงานผิดปกติ หรืออักเสบเฉียบพลัน เช่น ปวดหู หูอื้อ มีน้ำขัง หรือหนอง

3.นอนกรน กระสับกระส่าย หยุดหายใจเป็นพักๆ ตอนนอนหลับ เพราะมีการอุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบน

การรักษาต่อมอดีนอยด์อักเสบ

1.การใช้ยา เช่น ยาสเตียรอยด์พ่นจมูก หรือยาต้านจุลชีพ และการล้างจมูก การควบคุมจมูกอักเสบภูมิแพ้ รักษาประมาณ 4-6 สัปดาห์ แต่อาจกลับมาเป็นซ้ำได้ถ้าติดเชื้อ หรือภูมิแพ้กำเริบเพราะแพ้อากาศ

2.การผ่าตัด นำต่อมอดีนอยด์ออก ทำต่อเมื่อมีการติดเชื้อเรื้อรัง เป็นๆ หายๆ ไซนัสอักเสบ หรือหูอักเสบ จนรบกวนคุณภาพชีวิต หยุดเรียนบ่อย ล้มเหลวจากการใช้ยา มีภาวะแทรกซ้อน

 

 

อ่านต่อ “ต่อมอดีนอยด์โตเกิดจากอะไร การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด และดูแลหลังผ่าตัด” คลิกหน้า 2

ต่อมอดีนอยด์โต เกิดจากอะไร?

ต่อมอดีนอยด์โตเกิดจากการอักเสบบ่อยๆ ทำให้เนื้อเยื่อของต่อมที่ทำหน้าที่สร้างภูมิคุ้มกันถูกแทนที่ด้วยพังผืด ทำให้ทำหน้าที่น้อยลง การตัดต่อมอดีนอยด์ออกจะไม่ทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำ เพราะยังมีต่อมน้ำเหลืองอีกมากที่ศีรษะ และคอทำหน้าที่สร้างภูมิคุ้มกันเชื้อโรค การผ่าตัดต่อมทอนซิล และต่อมอดีนอยด์สามารถทำได้ในครั้งเดียว หรือผ่าตัดอย่างใดอย่างหนึ่งเท่าที่มีอาการ

ภาวะแทรกซ้อนของต่อมอดีนอยด์โต ได้แก่ เด็กจะรู้สึกง่วง อ่อนเพลียตอนกลางวัน เพราะนอนหลับไม่เต็มที่ ไม่อยู่นิ่ง สมาธิสั้น หลั่งฮอร์โมนที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตน้อยลง มีการเปลี่ยนแปลงของกระดูกใบหน้า ทำให้หน้ารีเป็นรูปไข่ ฟันหน้ายื่น ขาดออกซิเจนตอนกลางคืน ทำให้เป็นความดันโลหิตสูง

เมื่อร่างกายได้รับออกซิเจนน้อยลง หัวใจจะทำงานหนัก ทำให้มีอาการหัวใจวายได้ ขัดขวางการกลืนอาหาร กลายเป็นเด็กรับประทานยาก และอาเจียนได้ง่าย การแพ้นมวัวก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งเช่นกัน

เตรียมตัวก่อนผ่าตัด

1.งดอาหารและน้ำ ไม่แอบให้อาหาร น้ำ หรือนม เพราะกลัวลูกจะหิว อาจทำให้สำลักระหว่างดมนาสลบได้

2.ควรผ่าตัดเมื่อร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ ไม่เป็นหวัด หรือมีอาการติดเชื้อทางเดินหายใจเฉียบพลัน

3.พักผ่อนให้เพียงพอ ห้ามทานยา  aspirin หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด ต้องหยุดยาก่อนผ่าตัด

การดูแลหลังผ่าตัด

1.สามารถกลับบ้านได้หลังผ่าตัด 24-48 ชั่วโมง ถ้ารับประทานอาหารและน้ำเพียงพอ ไม่มีภาวะแทรกซ้อน

2.ใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 7 – 10 วัน ถ้าผ่าต่อมอดีนอยด์อย่างเดียวจะไม่มีแผลในช่องคอ มีแค่ที่โพรงจมูก

3.อาจเจ็บโพรงจมูกหลังผ่าตัด มีน้ำลาย หรือน้ำมูกปนเลือดออกมาเล็กน้อย เจ็บคอ มีไข้ และบวม

4.นอนศีรษะสูง อมและประคบน้ำแข็งบ่อยๆ เพื่อลดอาการ ถ้าหายใจไม่สะดวกขึ้นเรื่อยๆ ควรรีบพบแพทย์

5.รับประทานยาที่คุณหมอให้มาจนหมด หลีกเลี่ยงการสั่งน้ำมูกแรงๆ เล่นกีฬาหักโหม ยกของหนัก 48 ชม.

 

อ่านเพิ่มเติม คลิก!!

ลูกนอนกรน

นอนกรนแล้วสมาธิสั้น จริงหรือ?

เสียงกรนเล็กๆ…ฝันร้าย ทำลายพัฒนาการลูกน้อย

 

 

เครดิต: Kittipong P-Family, รศ.นพ.ปารยะ อาศนะเสน ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล, นพ.ปรีดา สง่าเจริญกิจ กุมารแพทย์โรคภูมิแพ้และวิทยาภูมิคุ้มกัน โรงพยาบาลพญาไท 1, โรงพยาบาลบี.แคร์ เมคิคอลเซ็นเตอร์