เด็กเกิดมาไม่เหมือนกัน บางคนเลี้ยงง่าย บางคนเลี้ยงยาก ลูกโกรธง่าย ขึ้นอยู่กับพื้นฐานทางอารมณ์เป็นอย่างไร มีคำศัพท์เรียกว่า temperament ซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบหลายส่วน ฟังดูมีวิชาการเป็นอันมาก
แต่อย่าไปสนใจเลย หันมาสนใจลูกของเราดีกว่า เด็กอายุ 4 ขวบมีอะไรให้เขาลองผิดลองถูกอีกมาก เขาโมโหใครกลับบ้านบ่อยๆ นั้นเพราะพื้นฐานทางอารมณ์เขาเป็นเช่นนั้นเอง คำถามคือทันทีที่เขาพูดว่าไม่ชอบครู ไม่รักเพื่อน เราควรทำตัวอย่างไร
ลูกโกรธง่าย ทำไงดี พ่อแม่ควรรับมืออย่างไร?
หลักการพื้นฐานยังคงเป็นการฟัง พ่อแม่ฝึกเป็นผู้ฟังที่ดี ปล่อยเขาเล่า คิดเสียว่าเขากำลังได้โอกาสฝึกทักษะเล่าเรื่องที่ดี ไม่มีคนขัด เราสามารถถามเพิ่มเติมได้ด้วยกริยาท่าทางสนใจอย่างเต็มที่ “อู๋ ครูทำอย่างนั้นเลยหรอ“ “อั้ยย่ะ เพื่อนคนนี้ชื่อว่าอะไรนะ” จะทำอะไรก็ทำไปเถอะครับ ทำให้เขารู้ว่าเราใส่ใจ
ถ้าเขาเล่าเลยเถิดไปว่าชกเพื่อนไปแล้วหนึ่งที เรามีหน้าที่บอกเขาว่า “คราวหลังไม่ทำ” ถ้าเกิดเรื่องแบบนี้ให้เดินไปบอกครูดีกว่า บอกเขาว่า “พ่อและแม่อยากให้ลูก…..” ทำอย่างไรกับปัญหาที่เกิดขึ้นก็ว่าไป ถ้าเขาบอกว่าครั้งหน้าจะตื้บให้ติดดิน เรามีหน้าที่บอกเขาว่า “พ่อแม่ไม่อยากให้ลูก….” ไม่อยากให้ทำอะไรก็ว่าไป จะให้หรือไม่ให้เหตุผลผมไม่ถือ (แต่นักจิตวิทยาบางสำนักจะแนะนำให้เหตุผลทุกครั้ง) ในวัย 4 ขวบนี้เรามีหน้าที่บอกตรงๆ และสอนตรงๆ อย่างสั้น ง่าย และชัดเจน อะไรได้ อะไรไม่ได้
“บางทีไปไกลขนาดจะยิงเลย อยากขับรถถังไปทับ อยากเตะไปนอกโลกโน่น” อันนี้น่าชื่นใจว่าเขาสามารถจดจำและใช้ภาษาได้ดีมากครับ อย่าได้ตีความหรือฟูมฟายให้มากความ เรามีหน้าที่ฟังและอู้หู อื้อหือ โอ๊ยโยะ โหยแฮะ ไปเรื่อยแหละครับ ทำให้เขารู้ว่าเราฟังอยู่ ฟังอย่างตั้งใจ สนใจ และใส่ใจด้วย
ลูกโกรธง่าย ไม่ใช่ความผิด พ่อแม่อย่าห้ามไม่ให้ลูกโกรธ
ที่คุณพ่อคุณแม่ถามคำถามนี้มา ผมเดาว่าเพราะพวกเราไม่อยากให้ลูกทำร้ายคนอื่น คงมิใช่เพราะไม่ต้องการให้ลูกของเราโกรธหรือโมโหใคร ใช่มั้ยครับ เรื่องที่คนเราเข้าใจผิดกันมากคือมักคิดว่าอารมณ์โกรธและความโมโหเป็นของไม่ดีที่ต้องกำจัดทิ้ง ซึ่งว่าที่จริงมันก็ไม่ค่อยดีจริงๆ นั่นแหละ แต่จะอย่างไรก็ตาม หากอยากให้ลูกของเราเป็นคนธรรมดาก็ควรต้องยอมรับ ฝึกยอมรับ และฝึกให้ลูกของเรายอมรับอารมณ์โกรธและความขี้โมโหของตนเอง
มีประโยคหนึ่งที่ผมพูดกับผู้ป่วยเสมอคือ “ความโกรธไม่ใช่ความผิด วิธีแสดงออกต่างหากที่อาจจะผิด”
ถ้าคุณพ่อคุณแม่อยากให้ลูกโกรธไม่เป็น โมโหไม่เป็น คงส่งคำถามมาผิดที่แล้วล่ะครับ ให้ไปถามที่อื่น แต่ถ้าต้องการให้ลูกของเราโกรธเป็น โมโหเป็น และแสดงออกเป็นด้วย ก็ล้อมวงเข้ามาได้เลย หลักง่ายๆ มีว่าหากเอาแต่ขี้โกรธแล้วไม่หาทางระบายเลย อนาคตก็คงพบจิตแพทย์ หากขี้โมโหแล้วแสดงออกด้วยวาจา ด้วยกล้ามเนื้อ ทำลายข้าวของ ทำร้ายผู้คน อนาคตคงได้พบตำรวจ จะเห็นว่าคำตอบที่ถูกต้องคือ โกรธได้ โมโหได้ และแสดงออกให้เป็น
เขาเป็นเด็กสี่ขวบจะให้เขาแสดงออกได้อย่างไร ก็เป็นหน้าที่ของเราจะค่อยๆ สอน มีเวลาสอนตั้งสิบปี กว่าเขาจะเข้าใกล้วัยรุ่น เริ่มด้วยการรับฟังและยอมรับความโกรธของเขาดังที่เล่ามา หากคนเป็นพ่อแม่ยอมรับความโกรธของเขาได้แล้ว เขาก็ยอมรับความโกรธของตนเองได้และจัดการมันได้ในที่สุด
บทความโดย: กองบรรณาธิการ Amarin Baby & Kids
เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ