“สั่ง” แบบนี้ ไม่ดีแน่ >> “สอน” แบบนี้สิ ใช่เลย! มาสร้าง วินัยเชิงบวก ให้ลูกด้วย “การสอน” กันดีกว่าค่ะ เพราะบางครั้งการออกคำสั่งก็ไม่ได้ช่วยให้ลูกเชื่อฟัง แต่อาจทำให้ต่อต้านกว่าเดิมด้วย
การสร้าง “วินัยเชิงบวก” ถือเป็นเรื่องที่คุรพ่อคุณแม่ยุคใหม่ต้องรู้จัก เพราะหลายคนอาจไม่คุ้นเคยว่าการสร้าง วินัยเชิงบวก คืออะไร ทั้งนี้ การสร้างวินัยเชิงบวก คือการสอนและการฝึกฝนเด็กให้มีพฤติกรรมตามที่เราคาดหวัง ด้วยการใช้การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพตรงกับธรรมชาติการรับรู้และการเรียนรู้ของเด็ก กล่าวคือ
- เด็กจะรับรู้สิ่งที่เราสื่อสารได้ดีเมื่อเราตอบสนองความต้องการพื้นฐานทางร่างกายและจิตใจของเด็กก่อน แล้วสมองของเด็กจึงจะเปิดรับสิ่งที่เราต้องการสื่อสาร
- เด็กจะเรียนรู้สิ่งที่เราสื่อสารได้ดีเมื่อเราสร้างและรักษาสัมพันธภาพที่ดีกับเด็กก่อน แล้วสมองของเด็กจะพร้อมทำความเข้าใจ
ดังนั้นเทคนิคการสร้าง วินัยเชิงบวก จึงเป็นการสื่อสารที่ช่วยให้เด็กฟังและเข้าใจสิ่งที่เราสอนได้ง่ายขึ้น อีกทั้งยังช่วยจูงใจให้เด็กอยากทำตามในสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่สอนด้วยตัวเขาเอง
ส่วนที่ว่าเป็นเรื่องใกล้ตัว เพราะคุณพ่อคุณแม่และผู้ใหญ่ที่อยู่ใกล้ชิดจะมีการสื่อสารกับลูกหลานของเราอยู่ตลอดเวลา และอาจเคยใช้เทคนิคการสร้างวินัยเชิงบวกไปบ้างโดยไม่รู้ตัว แต่ส่วนใหญ่มักจะใช้สลับกันไปมากับการสร้างวินัยเชิงลบทำให้การสื่อสารไม่ค่อยได้ผลจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมบางวันลูกเรามีพฤติกรรมดี น่ารักมาก แต่บางวันกลับงอแงและดื้อรั้น (โดยเฉพาะเด็ก Gen ใหม่ที่รู้จักใช้เทคโนโลยี)
ทีมแม่ ABK จึงชวนมาคุณพ่อคุณแม่ตรวจสอบตนเองว่าในแต่ละวันที่เราดูแลลูกนั้น เรา “สั่ง” หรือ “สอน” มากกว่ากัน หากใช้การสั่งมากกว่าการสอนแสดงว่าใช้การสร้างวินัยเชิงลบมากกว่า แต่หากใช้การสอนมากกว่าการสั่งก็หมายความว่า คุณพ่อคุณแม่ใช้การสร้าง วินัยเชิงบวก มากกว่านั่นเองค่ะ
ติดตามอ่าน สร้างวินัยเชิงบวก
ชวนพ่อแม่สำรวจ เรา “สั่ง” หรือ “สอน” ลูกอยู่นะ ต่อที่หน้า 2
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
ชวนพ่อแม่สำรวจ เรา “สั่ง” หรือ “สอน” ลูกอยู่นะ
| “สั่ง” แบบนี้ ไม่ดีแน่ | “สอน” แบบนี้สิ ใช่เลย! |
|
ใช้คำพูด “ห้าม” “ไม่ได้” “อย่า” “หยุด” เช่น
|
ใช้คำขอบคุณ ตามด้วยพฤติกรรมที่เราต้องการให้ลูกทำ เช่น
|
สั่งให้ทำกิจวัตรประจำวัน “เดี๋ยวนี้!” เช่น
|
ให้ทางเลือกและให้ลูกตัดสินใจ เช่น
|
สั่งให้ทำกิจวัตรประจำวัน “ดีๆ” เช่น
|
บอกพฤติกรรมที่เหมาะสม เช่น
|
ขู่ให้ทำ เช่น
|
บอกพฤติกรรมที่ต้องการให้เด็กทำ ตามด้วยสิ่งที่เขาอยากทำ เช่น
|
จะเห็นว่า “การสั่ง” ไม่สามารถตอบสนองความต้องการพื้นฐานทางจิตใจของลูกได้ เนื่องจากในขณะที่ลูกอยากทำสิ่งหนึ่ง แล้วถูกห้ามหรือสั่งลูกจะรู้สึกว่าพ่อแม่ขัดใจ ทำให้เขาไม่ได้ในสิ่งที่ต้องการ และเกิดความรู้สึกไม่ดี ความไม่มั่นคงทางจิตใจที่เกิดขึ้นจะทำให้ลูกไม่พร้อมรับฟังสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่พูด และจะใช้พลังงานทั้งหมดในการแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมหรือต่อต้าน เพื่อให้ได้ในสิ่งที่เขาต้องการ
ในทางตรงกันข้ามหากคุณพ่อคุณแม่ใช้เทคนิคเชิงบวกด้วย “การสอน” เช่น การขอบคุณ การให้ทางเลือก และการบอกพฤติกรรมที่เหมาะสม จะสามารถตอบสนองความต้องการพื้นฐานทางจิตใจของลูกน้อย เพราะลูกจะไม่รู้สึกว่าพ่อแม่ห้ามในสิ่งที่เขาอยากทำและไม่รู้สึกถูกต่อว่าจากพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ทำให้เขาอยู่ในอารมณ์ที่พร้อมจะรับฟัง เรียนรู้สิ่งที่พ่อแม่บอก และอยากจะทำตามด้วยตัวเอง เมื่อใช้เทคนิคการสร้างวินัยเชิงบวกในการสื่อสารเป็นประจำแล้ว เด็กๆ ก็จะมีโอกาสได้ฝึกฝนพฤติกรรมที่เหมาะสมจนติดเป็นนิสัยและกลายเป็นวินัยในตนเองได้นั่นเอง
การสร้างวินัยเชิงบวกจึงเป็นหนทางหนึ่งที่ควรนำมาใช้ “สอน” แทนการ “สั่ง”เพื่อปลูกฝังให้เด็กมีหัวใจสวย ปัญญาเลิศเชิดชูคุณธรรมและอารมณ์ดีได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ขอบคุณข้อมูลจาก อ.ดร. ปนัดดา ธนเศรษฐกร อาจารย์สาขาพัฒนาการมนุษย์
สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล
อ่านต่อบทความอื่นเพิ่มเติม :
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่