เริ่มสนใจความรู้สึกของคนอื่น เช่น คุณจะได้เห็นลูกออกอาการเศร้าสร้อยตามไปด้วยเวลาเห็นเด็กคนอื่นร้องไห้ หรือเขาจะรู้จักเข้ามาลูบแขน ปลอบใจเวลาที่เห็นคุณกำลังเศร้าหรือไม่สบายใจการเริ่มรับรู้อารมณ์ผู้อื่นนี้ เป็นขั้นแรกของการพัฒนาความรู้สึกร่วมกับผู้คนและโลกรอบตัว และถ้าเขาได้รับการดูแลส่งเสริมในเรื่องนี้ จะเป็นการปูพื้นฐานพัฒนาการในเรื่องอื่นต่อไปด้วย ไม่ว่าจะเป็น การรู้จักแบ่งปัน หรือการกล่าวคำขอโทษ เป็นต้นเรามีตัวอย่างหลากหลายวิธีให้คุณช่วยลูกเรียนรู้เรื่องอารมณ์ดังนี้
– แม่พูดให้รู้ ทางลัดรู้จักชื่ออารมณ์ เพราะวัยนี้เขายังรู้จักคำเรียกอารมณ์ต่างๆ น้อย การฉวยจังหวะบอกกล่าวให้เขารู้ทุกครั้งที่เขาแสดงอารมณ์ต่างๆ จะช่วยเพิ่มคำศัพท์เกี่ยวกับอารมณ์ ความรู้สึกให้เขาได้มาก เช่น คุณเห็นลูกกำลังยิ้มชอบอกชอบใจอะไรให้รีบพูดคุยกับลูกว่า “ยิ้มเห็นฟันขาวแต่ไกลเลย เห็นหน้าแม่แล้วมีความสุขละสิ” และให้ใช้วิธีนี้ทุกครั้ง ไม่ว่าลูกจะมีอารมณ์อย่างไรก็ตาม
– ระวังการห้ามความรู้สึกโดยไม่ตั้งใจ บางครั้งคำพูดบางอย่างอาจทำให้เด็กสับสน และไม่ช่วยการเรียนรู้เรื่องความรู้สึก เช่น “ไม่ต้องกลัวนะ ไม่มีอะไรหรอก” ในขณะที่เขารู้สึกกลัวจริงๆ สิ่งที่ควรทำคือ การบอกอารมณ์ทั้งดีและไม่ดีที่เกิดขึ้นให้ลูกได้รู้จะดีกว่า การเรียนรู้ของลูกจะถูกต้องหรือไม่ อยู่ที่การแสดงออกของคุณต่อเหตุการณ์ต่างๆ ด้วย เช่น ลูกถูกเพื่อนแย่งขนม และเขาโกรธ คุณอาจใช้โอกาสนี้สอนเรื่องอารมณ์กับเขาได้ “ที่ลูกโกรธเพื่อนเพราะเขาแย่งขนมของหนูน่ะไม่เป็นไร แต่แม่ว่าไม่ถึงกับต้องตีเพื่อนนะคะ”
– ชี้ตัวอย่างความรู้สึกของคนอื่นให้ลูกได้เห็น ตัวละครต่างๆ ที่อยู่ในหนังสือ (หรือทีวีบางรายการที่คัดสรรแล้ว) จะเป็นตัวอย่างให้คุณสอนลูกรู้จักความรู้สึกทั้งดีและไม่ดีได้ เช่น “พี่หมาในเรื่องเสียใจเพราะมีคนมาเอากระดูกชิ้นโปรดของมันไป ”
– ให้อภัยเสมอ ถ้าเขาจะลืมนึกถึงความรู้สึกบ้าง ไม่ใช่เรื่องใหญ่โตอะไร ถ้าบางครั้งลูกจะลืมนึกถึงความรู้สึกของคนอื่น เพราะการพัฒนาความรู้สึกร่วม หรือการเข้าใจความรู้สึกผู้อื่นจะสมบูรณ์ขึ้นได้ เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาอีกหลายปี
บทความโดย: กองบรรณาธิการนิตยสารเรียลพาเรนติ้ง