สร้างวินัยให้ลูก เหมือนเด็กญี่ปุ่น พ่อแม่ทำได้!

คำว่าวินัยกับเด็กดูเป็นอะไรที่ห่างไกลกัน ทำให้คุณพ่อคุณแม่หลายคนจึงได้ปล่อยปละละเลยไป เพราะคิดว่า สร้างวินัยให้ลูก เหมือนเด็กญี่ปุ่น ไปนั้นอย่างไรลูกก็ยังเป็นเด็กคงไม่รู้เรื่อง แต่การปลูกฝังวินัยให้กับเด็กเป็นสิ่งที่จำเป็นมาก ซึ่งตัวอย่างที่เราสามารถเห็นได้ชัดเจนมากที่สุด คือ วินัยของประเทศญี่ปุ่น ชาวญี่ปุ่นจะมีการปลูกฝังเรื่องวินัยให้กับเด็กตั้งแต่ยังเล็ก ซึ่งไม่ใช่เป็นการไปโรงเรียนกวดวิชา หรือการเรียนพิเศษอย่างหนัก แต่สิ่งที่เขาสอนเด็กของเขาคือการแบ่งงานในบ้านให้รับผิดชอบ หรือการสอนให้เด็กทำงานบ้านนั่นเอง

สร้างวินัยให้ลูก เหมือนเด็กญี่ปุ่น เริ่มฝึกกันตั้งแต่ที่โรงเรียน

โรงเรียนในประเทศญี่ปุ่น เด็กชั้นประถม 1 – 6 ส่วนใหญ่มักจะเดินไปโรงเรียน โดยจะมีการรวมตัวกันตามจุดต่างๆ เดินแถวไปโรงเรียน โดยจะมี “ซิลเวอร์ซัง” ซึ่งเป็นผู้สูงอายุในชุมชนที่เกษียณอายุแล้ว จะมาคอยทำหน้าที่ดูแลและรักษาความปลอดภัยให้เด็กนักเรียน ทั้งขาไปและขากลับ

ซึ่งเด็กๆ จะใส่หมวกสีเหลือง เพราะเป็นสีที่เห็นได้ชัดเจน เพื่อความปลอดภัยในการเดินทาง โดยผู้ใหญ่จะสังเกตได้ง่าย และสามารถให้ความช่วยเหลือได้ โดยเด็กนักเรียนโรงเรียนรัฐบาล จะไม่ใส่ชุดนักเรียน เพื่อให้เด็กรู้จักสร้างสรรค์ แสดงออกในการแต่งกายที่เหมาะสมกับการใช้ชีวิตประจำวัน และเป็นการบ่งชี้เอกลักษณ์ของเด็กคนนั้นๆ แต่ก็มีการแต่ชุดเครื่องแบบในโรงเรียนเอกชน

ในตอนเช้าก่อนเข้าห้องเรียน เด็กจะเปลี่ยนรองเท้าเป็นแบบเดียวกันและเก็บให้เป็นระเบียบ เพื่อความสะอาดของห้องเรียน และไม่ต้องการให้มีความแตกต่างของรองเท้าที่อาจจะมีทั้งราคาถูก และราคาแพง อีกทั้งเด็กนักเรียน จะไม่มีการพกเงินไปโรงเรียน เพราะที่โรงเรียนจะไม่มีร้านขายของ ไม่ตู้ขายอัตโนมัติ

ทุกเช้าก่อนเริ่มเรียน จะมีการตรวจเช็คว่า นักเรียนพกผ้าเช็ดหน้าและกระดาษทิชชูมาหรือไม่ เพื่อการรักษาความสะอาดและสุขอนามัย ถ้าลืมจะถูกหักคะแนน และมีผ้าเช็ดหน้าสำรองให้ยืม และจะมีการซักถามว่า มีใครไม่สบายหรือไม่ ถ้ามีก็ต้องใช้ผ้าปิดปาก ดูแลตัวเอง ไม่ให้แพร่ไปยังเพื่อน และทุกคนก็จะมีการติดป้ายชื่อนักเรียน ที่หลังห้องเรียน จะมีกระดาษเขียนเป้าหมายของเด็กๆ ปิดไว้เพื่อเตือนให้ปฏิบัติตนตามเป้าหมายที่ให้ไว้ เช่น ผมจะไม่มีสายอีก หนูจะยกมือตอบคำถามให้บ่อยขึ้น

เด็กนักเรียนจะมีการเปลี่ยนที่นั่งกันทุก 1 เดือน หรือ ทุก 3 เดือน โดยให้เด็กผู้ชายอกไปยืนรอนอกห้อง แล้วให้เด็กผู้หญิงจัดโต๊ะและเลือกที่นั่งก่อน แล้วจึงให้เด็กผู้ชายเขามาเลือกที่นั่ง โดยไม่รู้ว่าจะได้นั่งคู่กับใคร เป็นการทำความรู้จักกัน เรียนรู้ ปรับตัว สร้างความสัมพันธ์ที่ดีและความสามัคคีกับเพื่อนนักเรียน

อ่านต่อ >> “เทคนิคการสร้างวินัยให้ลูกเหมือนเด็กญี่ปุ่น เริ่มจากโรงเรียน” คลิกหน้า 2

เรื่องการเรียนการสอนของโรงเรียนในประเทศญี่ปุ่น

• เน้นการเรียนนอกห้องเรียน เพื่อเน้นในเรื่องการเรียนรู้ด้วยตนเอง
• ในการเรียนภาษาญี่ปุ่น เด็กจะลุกขึ้นมาอ่านคนละประโยคด้วยความสมัครใจเอง ไม่มีการชี้หรือบังคับ
• การเรียนมักจะปล่อยให้เด็กได้ทำอะไรได้อย่างอิสระ เรียนด้วยความสุข สนุก
• ครูจะไม่มีการดุ หรือต่อว่านักเรียนที่คุยกันในห้องเรียน เด็กนักเรียนจะมีความตั้งใจในการเรียน แย่งกันตอบ แข่งขันกันอย่างเต็มที่ เด็กที่ตอบจะได้ติดป้ายชื่อขึ้นบนกระดาน
• วิชาดนตรีทำให้เด็กๆ มีจิตใจที่อ่อนโยน โรงเรียนก็จะจัดให้มีการเรียนการสอนวิชาดนตรี
• ครูจะให้เด็กเป็นคนคิดเอง ว่าจะต้องทำอะไร ตัดสินใจเองว่า เรื่องนี้ควรทำ เรื่องนั้นต้องทำอย่างไร

เรื่องอาหารการกิน

• ห้องครัวจะมีการรักษาสะอาดอย่างมาก ไม่อนุญาตให้บุคคลภายนอกเข้าไป
• เด็กจะถูกฝึกให้สัมผัสรสชาติอาหารต่างๆ ให้มากๆ เด็กจะถูกเปลี่ยนจากอาหารที่ไม่ชอบ ให้ชอบมากขึ้น โดยจะมีการทำเป็นชิ้นเล็กๆ หรือบด หรือโดยการผสมกับอาหารที่ชอบ
• แม่ครัวจะนำตัวอย่างอาหารมาให้ชม ซึ่งอาหารจะผ่านการจัดจากทีมโภชนาการ เด็กๆ จะได้สารอาหารครบถ้วนทั้ง ข้าว ผัก เนื้อ ปลา และนม

• เด็กจะเป็นคนตักอาหารด้วยตนอง หลังจากที่ทำความเคารพขอบคุณอาหารแล้ว ถ้าอาหารที่รับมามากเกินไป สามารถนำกลับไปคืน ไม่มีการกินเหลือ เป็นการสร้างนิสัยการรู้จักความพอดี
• หลังจากทานอาหารเสร็จ ทุกคนจะช่วยกันเก็บภาชนะให้เรียบร้อย เก็บพับกล่องนมเพื่อนำไปรีไซเคิล(Recycle) ช่วยกันทำความสะอาด เก็บกวาดห้องเรียน แยกขยะเปียกแห้ง รีไซเคิล ดังนั้น นิสัยการรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบ จะถูกปลูกฝังมาตั้งแต่เด็ก
• หลังอาหาร ก็จะเป็นเวลาเล่น เด็กๆ จะเรียน2 ชั่วโมง และจะได้พัก 15 นาที เด็กเล็กๆ จะใส่หมวกสีแดง เพื่อให้เด็กโตระมัดระวังความปลอดภัย
• ในวิชาพละ เด็กๆ จะต้องนำอุปกรณ์ออกมาเอง เมื่อเรียนเสร็จก็จะต้องเก็บอุปกรณ์ เพื่อสร้างนิสัยการเสียสละเพื่อส่วนรวม การเล่นก็จะให้เด็กได้มีการวางแผน เพื่อที่จะกำหนดว่า จะชนะอย่างไร

ก่อนจะเลิกเรียน

• จะมีการประชุมกัน มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่ผ่านมา1 วัน สิ่งที่ดี ที่เพื่อนทำให้ ก็จะมีการชมเชย สิ่งใดที่ผิดพลาด ก็จะนำกลับไปแก้ไข คุณครูก็จะช่วยสรุปว่า ให้เด็กทุกคน ทำดีทุกวัน
• ก่อนกลับบ้านก็จะมีเสียงตามสาย จากนักเรียนรุ่นพี่ จะกล่าวคำลำลา และย้ำเตือนว่าเรื่องของพรุ่งนี้ อย่าลืมทำตามเป้าหมายที่ตั้งใจไว้ อย่าลืมของ และดูแลรักษาสุขภาพตนเอง

อ่านต่อ >> “เทคนิคการสร้างวินัยให้ลูกเหมือนเด็กญี่ปุ่น ที่พ่อแม่ทำได้เอง” คลิกหน้า 3

เสริม สร้างวินัยให้ลูก เหมือนเด็กญี่ปุ่น

วิธีการปลูกฝังให้เด็กมีวินัยในญี่ปุ่นจะใช้วิธีการซึ่งเป็นแบบแผน ไม่ใช่คิดจะให้เด็กรับผิดชอบหรือทำอะไรก็ได้ หรือทำตามคำสั่งของพ่อหรือแม่ แต่เป็นการมอบหมายงานที่เป็นกิจจะลักษณะ เพราะการที่เราสั่งเขาเป็นครั้งคราวโดยที่ไม่มีการตกลงกัน นอกจากจะไม่ช่วยในเรื่องการปลูกฝังวินัยแล้ว ยังทำให้เขาเป็นคนไม่มีวินัย เอาแต่คอยรับคำสั่ง ถ้าไม่สั่งก็ไม่ทำ ดังนั้นสิ่งที่พ่อแม่ควรมอบหมายให้กับลูกคือ การรับผิดชอบงานนั้นๆ ด้วยความเต็มใจ และเขาได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจ และวางแผนงานด้วยตัวของเขาเอง ซึ่งเขามีวิธีการดังนี้

1. สร้างวินัยตั้งแต่ยังเด็ก ในวัยเด็กประมาณ 2 ขวบ พ่อแม่ชาวญี่ปุ่นจะฝึกให้ลูกทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง เช่น ใส่เสื้อผ้า แปรงฟัน ขับถ่าย รับประทานอาหาร โดยมีคุณพ่อคุณแม่คอยช่วยอยู่ข้างๆ และคอยชื่นชมเขาเมื่อเขาทำดี โดยไม่ได้คาดหวังว่าเขาจะทำได้ 100% เมื่อเขาอายุมากขึ้นประมาณ 3-4 ขวบ เขาจะสามารถทำสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ดี นี่เป็นการฝึกวินัยขั้นต้นให้กับเด็ก

2. มอบหมายหน้าที่เล็กน้อยให้ทำ เมื่อลูกอายุ 5 ขวบ ชาวญี่ปุ่นจะมอบหมายงานบ้านให้แก่เด็ก ซึ่งเป็นการมอบหมายสิ่งเล็กๆ น้อยๆ เช่น มอบหมายหน้าที่ให้เขาคอยหยิบจับของช่วยแม่ หรือเก็บของช่วย เป็นกิจวัตรประจำวันโดยต้องมีการพูดคุย ตกลงกันเสียก่อน เพื่อให้เขาได้รู้หน้าที่และสิ่งที่เขาจะต้องทำ

3. มอบหมายงานบ้านเป็นกิจจะลักษณะ  เมื่ออายุมากขึ้นพอที่เขาจะช่วยได้ประมาณ 7 ขวบ คุณพ่อคุณแม่ชาวญี่ปุ่นจะมอบหมายงานบ้านที่เป็นกิจจะลักษณะให้เขา โดยให้ลูกมีส่วนช่วยในการเลือกสิ่งที่เขาอยากทำ และให้ทำเป็นประจำ เช่น ล้างจานในมื้ออาหารเย็น ทำความสะอาดบ้านทุกวันเสาร์ เป็นต้น เพราะการมอบหมายงานบ้านให้ลูกทำ จะช่วยให้เขาฝึกการวางแผน ว่าเขาต้องทำอะไรบ้างในแต่ละวัน หรือเวลาไหนที่เขาต้องทำงานบ้าน สิ่งไหนสำคัญและสิ่งไหนที่ไม่สำคัญ ควรทำอะไรก่อนหรือหลัง โดยมีพ่อแม่ควรให้คำปรึกษา และชี้แนะกับเขา สิ่งเหล่านี้จะส่งผลต่อความคิดของลูกให้เขากลายเป็นเด็กดีมีวินัยได้เลยทีเดียว

4. กำหนดตารางกิจวัตรประจำวัน การกำหนดตารางกิจวัตรประจำวันให้ลูกได้ทำตั้งแต่เด็กจะเป็นการปลูกฝังวินัยให้กับเขา ซึ่งการทำตารางเวลานี้จะทำให้ลูกน้อยของคุณเข้าใจและรู้ถึงคุณค่าของเวลาไปอย่างอัตโนมัติ ทำให้เขาเรียนรู้ว่า เมื่อไหร่คือเวลากิน เมื่อไหร่คือเวลาเล่น หรือเวลานอน ซึ่งการทำตารางกิจวัตรประจำวันเป็นวิธีการสร้างวินัยให้กับลูกอย่างได้ผล

5. ทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดี เพราะเด็กเป็นวัยของการเลียนแบบ เมื่อคุณอยากให้ลูกมีวินัย สิ่งแรกที่คุณต้องทำคือทำตัวเองให้เป็นคนมีวินัยให้เขาเห็น อาจจะเป็นเรื่องง่ายๆ เช่น การทิ้งขยะให้ถูกที่ การปฏิบัติตามกฎจราจร การเข้าแถวรอคิวอาหาร เป็นต้น แบบอย่างที่ดีจะทำให้เด็กซึมซับพฤติกรรมที่ดีไปด้วย

การ สร้างวินัยให้ลูก เป็นอีกหนึ่งเรื่องที่สำคัญในการเลี้ยงดูลูก เพราะคุณภาพของเด็กไม่ใช่การเป็นเด็กเก่งเพียงอย่างเดียว แต่เขาต้องเป็นเด็กดีและมีวินัยด้วย เพราะอนาคตของชาตินั้นอยู่ที่เด็กในวันนี้ การปูพื้นฐานเรื่องวินัยที่ดีให้กับเด็กจึงเป็นเรื่องที่สำคัญมากในการสร้างสังคมที่ดีและมีคุณภาพในอนาคต และยังเป็นการสร้างรากฐานการใช้ชีวิตให้กับเจ้าตัวเล็กของเรา ซึ่งความหมายของวินัย ก็คือการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกับคนอื่นนั่นเอง

อ่านต่อบทความน่าสนใจ คลิก!

วิธีฝึกลูกน้อยสู่คนคุณภาพ ตามแบบญี่ปุ่น

ข้อคิดจากการ “เดินไปโรงเรียน” ของเด็กญี่ปุ่น

ฝึก “วินัย” ลูก ให้ความสามารถนำทางชีวิตด้วยตัวเอง

---

ขอบคุณข้อมูล : sukkaphap-d.com