หากหลังคลอดให้นมแม่ได้ไม่ถึง 6 เดือน จะทำให้ลูกฉลาดน้อยกว่าเด็กที่กินนมแม่นานๆ หรือไม่
ความฉลาดขึ้นกับ 3 ปัจจัยหลักค่ะ คือ พันธุกรรม การเลี้ยงดู และสารอาหารที่มีผลต่อสมอง หากเด็กมีพันธุกรรมเดียวกัน ได้รับการเลี้ยงดูที่เหมือนกัน ไม่ได้รับสารพิษต่อสมอง เช่น อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีสารปรอท หรือ สารตะกั่ว แต่ต่างกันที่การได้รับสารอาหารไม่เหมือนกัน ไม่ว่าจะเป็นสารอาหารที่บำรุงสมอง ได้แก่ ทอรีน ดีเอชเอ อัลฟ่าแลคตัลบูมิน ไอโอดีน ธาตุเหล็ก และยังมีสารอื่นๆ อีกมากมาย เช่น โปรตีน วิตามิน เกลือแร่ต่างๆ ผู้ที่ได้รับสารอาหารเหล่านี้ครบถ้วนและได้กินยาวนานกว่าก็ย่อมมีพัฒนาการทางสมองที่ดีกว่า แต่หากได้กินนมแม่ โดยไม่ได้กินอาหารเสริมตามวัย ไม่ได้รับสารอาหารอื่นๆ ที่กล่าวมา ทารกที่กินนมแม่คนนั้นก็คงไม่ฉลาดไปกว่าเด็กอื่นที่ได้กินอาหารครบถ้วนค่ะ
แรกเกิดสมองมนุษย์พัฒนามาเพียง 30% อีก 70% จะพัฒนาต่อจนเสร็จสมบูรณ์ในอีก 6-7 ปี ส่วนที่สร้างเสร็จช้าที่สุดคือปลอกหุ้มเส้นประสาท ซึ่งอาศัยดีเอชเอที่มีอยู่ในนมแม่และอาหารตามวัย เช่น อโวคาโด ปลาน้ำจืด ปลาทะเล ถั่วเปลือกแข็ง ถั่วเมล็ดแห้ง เมล็ดพืช
อ่านต่อ “นมแม่ช่วยพัฒนาสมองลูกอย่างไร” คลิกหน้า 2
แต่การจะทำให้ลูกฉลาด ไม่สามารถทำได้ง่ายๆ เพียงแค่อาศัยการกินเท่านั้น ต้องควบคู่กับการเลี้ยงดูที่ส่งเสริมพัฒนาการในทุกๆ ด้านด้วย ซึ่งเราไม่สามารถรับประกันได้ว่าการกินนมแม่จะทำให้ลูกได้รางวัลโนเบล
งานวิจัยปัจจุบันพบว่านมแม่มีส่วนพัฒนาสมอง 5 ประการ
1. เด็กนมแม่ไอคิวเฉลี่ยสูงกว่า
งานวิจัยพบว่าเด็กที่กินนมแม่จะมีค่าเฉลี่ยของระดับไอคิวสูงกว่านมผง 7-10 จุด โดยศึกษาจากเด็กหลายร้อยคน ไม่ใช่พูดถึงแค่คนใดคนหนึ่ง ดังนั้นหากต้องการเพิ่มระดับไอคิวของคนทั้งกลุ่มในประเทศใดประเทศหนึ่ง การให้นมแม่เป็นวิธีที่ง่ายและประหยัดที่สุด
2. เด็กนมแม่เรียนดีกว่า
การวิจัยพบว่าเด็กที่กินนมแม่จะเรียนดีกว่าเด็กที่กินนมผง ถึงแม้ว่าจะควบคุมตัวแปรอื่นๆ ที่มีผลต่อสมองแล้วก็ตาม และยิ่งกินนมแม่นานจะยิ่งมีผลดีต่อสมองเพิ่มขึ้นตามเวลาที่ได้กินนมแม่
3. กินนมแม่ ทำให้ลูกได้เล่นมากกว่า
สองปีแรกเป็นช่วงที่สมองโตอย่างรวดเร็ว แต่ละเซลล์มีการเชื่อมต่อโยงใยกันเป็นร่างแห การเล่นกับลูกบ่อยๆ จะทำให้การเชื่อมต่อเพิ่มขึ้น เพราะว่านมแม่ย่อยง่ายจึงทำให้ลูกตื่นบ่อย ทำให้มีโอกาสได้เล่นกับพ่อแม่บ่อยกว่า
อ่านต่อ “นมแม่ช่วยพัฒนาสมองลูกอย่างไร ข้อ 4-5” คลิกหน้า 3
4. ไอคิวเพิ่มตาม “ระยะเวลา” ที่กินนมแม่
งานวิจัยในอเมริกาพบว่ายิ่งกินนมแม่นาน และกินนมแม่อย่างเดียวใน 6 เดือนแรก จะช่วยให้ไอคิวเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาที่ได้กินนมแม่
5. กินนมแม่ พัฒนาเนื้อสมองสีขาว
มีการศึกษาสมองโดยการทำ MRI ดูเนื้อสมองสีขาว (brain white matter) ที่บ่งบอกถึงระดับสติปัญญาในเด็ก 3 กลุ่ม คือ นมแม่อย่างเดียว นมผงอย่างเดียว และ นมผงสลับกับนมแม่ รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างระยะเวลาที่กินนมแม่กับการพัฒนาเนื้อสมองด้วย ผลการศึกษาพบว่า การกินนมแม่สัมพันธ์กับการพัฒนาของเนื้อสมองสีขาวในส่วนที่ควบคุมความฉลาดด้านการวางแผนสังคม อารมณ์ และภาษา ถ้ายิ่งให้นมแม่นานจะยิ่งส่งเสริมการทำงานของเนื้อสมองสีขาวด้านความคิดภาษา การมองเห็น และการเคลื่อนไหว
งานวิจัยของ Brown University ในปี 2013 พบว่า นมแม่อย่างเดียวทำให้สมองของเด็กโตขึ้น 20-30% เมื่อเทียบกับนมผงอย่างเดียวและการให้นมแม่ผสมนมผงก็ช่วยให้สมองพัฒนามากกว่าการให้นมผงเพียงอย่างเดียว
อ่านเพิ่มเติม ผลวิจัยเผย “นมแม่” ช่วยชีวิตทารก-ลูกฉลาด-พัฒนาเศรษฐกิจไทย
บทความโดย: พญ. สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านทารกแรกเกิด
ภาพ: Shutterstock