Q : ลูกของดิฉันใช้มือทั้งสองข้างหยิบจับของเล่น อยากทราบว่าดิฉันควรสอนให้เขาใช้แต่มือขวา จะได้ถนัดขวาไปเสียเลยหรือเปล่าคะ
เราอาศัยอยู่ในโลกที่ใส่ใจคนถนัดขวามากกว่า อุปกรณ์ข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ เช่น ประตู เตารีด กรรไกร ที่ปอกมันฝรั่ง แม้แต่การจัดโต๊ะอาหาร โต๊ะทำงาน ฯลฯ ส่วนใหญ่ได้รับการออกแบบมาเพื่อคนถนัดขวาทั้งนั้น คนถนัดซ้ายต้องยอมทนให้ข้อศอกกระแทกกับโต๊ะอาหาร ใช้สิ่งของหลายอย่างด้วยมือที่ “ไม่ถนัด”
พ่อแม่สมัยก่อนมักทนไม่ได้เมื่อเห็นลูกตกเป็นชนกลุ่มน้อยในสังคม เลยพยายามบังคับลูกที่เกิดมาถนัดซ้ายใช้มือขวา ทว่าผู้เชี่ยวชาญหลายท่านเชื่อว่า ถ้าพ่อแม่ให้ลูกฝืนลักษณะทางพันธุกรรมอาจนำไปสู่ปัญหาการพูดติดอ่างและความบกพร่องในการเรียนรู้หลายๆ อย่าง (Learning disabilities) จึงไม่แนะนำให้พยายามเปลี่ยนความถนัดตามธรรมชาติของเด็ก
ผู้เชี่ยวชาญยังสงสัยว่าลักษณะนิสัยหลายๆ อย่างมีความเกี่ยวข้องกับการถนัดซ้าย เพราะมีความแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดในคนที่ถนัดซ้ายและขวา ซึ่งประเด็นน่าจะอยู่ที่พัฒนาการของสมองซีกซ้ายและขวา
โดยคนถนัดซ้ายจะมีสมองซีกขวาทำงานเด่นกว่า ทำให้พวกเขาถนัดเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการใช้พื้นที่ คนถนัดซ้ายจึงมักโดดเด่นในสาขาวิชาสถาปัตยกรรม ศิลปกรรม รวมถึงการกีฬา และเนื่องจากมีเด็กผู้ชายถนัดซ้ายมากกว่าเด็กผู้หญิง จึงมีการอธิบายเป็นทฤษฎีขึ้นมาว่า ระดับของฮอร์โมนเพศชายหรือเทสโทสเทอโรนมีผลต่อการพัฒนาสมองและความถนัดในการใช้มืออีกด้วย
แต่กระนั้นเราก็ยังต้องการงานศึกษาวิจัยอีกมากกว่าจะมั่นใจได้ว่าคนเราเกิดมาถนัดซ้ายหรือขวา จากอะไร และการถนัดใช้มือแต่ละข้างมีผลกระทบต่อชีวิตของมนุษย์เราอย่างไร
ทั่วไปแล้วในช่วงแรกๆ เด็กเล็กจะใช้มือทั้งสองข้างเท่าๆ กัน ต่อมาเด็กบางคนอาจแสดงให้เห็นว่าถนัดมือไหนอย่างชัดเจนในช่วงอายุสองสามเดือน ขณะที่อีกหลายคนต้องรอไปจนใกล้ครบหนึ่งขวบ จึงจะเห็นว่าเขาถนัดมือไหน นอกจากนี้ตอนแรกเด็กบางคนอาจชอบหยิบจับสิ่งของด้วยมือข้างหนึ่ง แล้วต่อมาเปลี่ยนข้างไปอีกมือก็มี
ประเด็นสำคัญคือการปล่อยให้เด็กใช้มือข้างที่เขารู้สึกสะดวกสบาย ไม่ใช่ข้างที่คุณอยากให้เขาใช้ และเพราะประชากรถึง 70 เปอร์เซ็นต์ถนัดขวาอย่างชัดเจน (10 เปอร์เซ็นเป็นคนถนัดซ้าย และอีก 20 เปอร์เซ็นคือถนัดทั้งสองมือ) คุณจะคาดว่าลูกของคุณเป็นคนถนัดขวาก็ไม่แปลก จนกว่าเขาจะแสดงออกเป็นอย่างอื่นให้คุณเห็น เช่น คุณลองหยิบยื่นสิ่งของให้ที่มือขวาของเขา ถ้าเขาเอื้อมมาจับและหยิบของนั้นด้วยมือซ้าย หรือหยิบด้วยมือขวาแล้วก็ย้ายมาถือมือซ้าย ค่อยคิดถึงว่าลูกอาจถนัดมือซ้าย และปล่อยเขาได้ใช้มือข้างที่สะดวกสบายก็ยังไม่สาย อนาคตเขาอาจกลายเป็นนักกีฬาชื่อดังหรือสถาปนิกระดับโลกก็ได้…ใครจะรู้
บทความโดย: กองบรรณาธิการนิตยสารเรียลพาเรนติ้ง
ภาพ: Shutterstock