ทำความรู้จัก วัคซีนโรต้า จำเป็นหรือไม่?

ตอนที่พาลูกสาววัย 1 เดือนไปรับวัคซีนตามนัด คุณหมอแนะนำว่าควรฉีด วัคซีนโรต้าไวรัส ด้วย อยากขอความรู้เกี่ยวกับ วัคซีนโรต้า และอยากทราบว่า ควรพาลูกไปรับวัคซีนชนิดอื่น ที่ไม่ได้ระบุไว้ในสมุดนัดด้วยหรือไม่ มีวัคซีนอะไรบ้าง และควรพาไปตอนอายุเท่าไร

รู้จักโรต้าไวรัส

โรต้าไวรัส หรือ ไวรัสโรต้า เป็นเชื้อที่ทำให้มีไข้ อาเจียน ปวดท้อง เบื่ออาหาร และท้องร่วง มักพบในเด็กเล็กอายุระหว่าง 3-24 เดือน อันตรายเกิดจากการขาดสารน้ำและเกลือแร่หากไม่ได้รับการรักษาและชดเชยน้ำที่สูญเสียไปอย่างเหมาะสม เชื้อนี้ติดต่อได้ง่ายทางน้ำลายและละอองฝอยจากการไอหรือจาม หรือผ่านทางของเล่นแล้วเอามือเข้าปาก เชื้อมีชีวิตอยู่นอกร่างกายได้หลายวัน เป็นสาเหตุที่ทำให้เด็กทั่วโลกจำนวนมากต้องพบแพทย์ หรือพักรักษาตัวในโรงพยาบาล ทำให้สิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย และเด็กจำนวนหนึ่งต้องเสียชีวิตจากการดูแลที่ไม่ทั่วถึง (มักเป็นในประเทศยากจน)

วัคซีนโรต้า

ด้วยเหตุนี้จึงมีการพยายามคิดค้น วัคซีนโรต้า เพื่อป้องกันโรคดังกล่าว จนมีใช้เป็นครั้งแรกในอเมริกาเมื่อเดือนสิงหาคม 2541 เป็นวัคซีนชนิดรับประทานชื่อ Rotashield แต่เมื่อใช้ไปได้ราวหนึ่งล้านโด้สก็พบว่า มีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงคือทำให้เกิดภาวะลำไส้กลืนกันในเด็ก 15 ราย ทำให้ต้องยุติการใช้วัคซีนดังกล่าวไปเมื่อเดือนตุลาคม 2542

ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันไวรัสโรต้าที่ได้รับการพัฒนาขึ้นมาใหม่ ที่มีประสิทธิภาพ และความปลอดภัยสูง ได้แก่

1. วัคซีน Rotarix ผลิตจากเชื้อไวรัสโรต้าที่มีชีวิตแต่ถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ลง โดยเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์เดียวที่ได้จากมนุษย์ รูปแบบวัคซีนนี้เป็นยาน้ำแขวนตะกอนสำหรับรับประทาน ขนาด 1.5 มิลลิลิตรต่อโด๊ส/Dose/ต่อการใช้ 1 ครั้ง

2. วัคซีน RotaTeq ซึ่งถูกผลิตโดยการผสมระหว่างเชื้อไวรัสโรต้าที่มีชีวิตแต่ถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ลง รูปแบบวัคซีนนี้ เป็นยาน้ำแขวนตะกอนสำหรับรับประทานเช่นกัน ในขนาด 2 มิลลิลิตรต่อโด๊ส บรรจุในหลอดพลาสติก

โดยได้มีการศึกษาถึงประสิทธิผลของวัคซีนทั้ง 2 ชนิดพบว่า ทั้งRotarix และ RotaTeq มีประสิทธิผลที่ดีในการป้องกันโรคอุจจาระร่วงจากไวรัสโรต้า และมีอาการข้างเคียงไม่แตกต่างกัน

ส่วนวัคซีนอื่นๆ (วัคซีนทางเลือก) ที่ไม่ได้ระบุไว้ในสมุดวัคซีนภาคบังคับมีหลายอย่างค่ะ เช่น

วัคซีนทางเลือกสำหรับลูกน้อย

• วัคซีนป้องกันโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ (สามารถฉีดรวมในเข็มเดียวกับวัคซีนภาคบังคับ คือคอตีบ ไอกรน บาดทะยัก ตอนอายุ 2, 4, และ 6 เดือน)
• วัคซีนอีสุกอีใส (หลัง 1 ขวบ)
• วัคซีนไข้หวัดใหญ่ (หลัง 6 เดือน)
• โรคหวัดจากเชื้อ Strep.Pneumo. (หลัง 2 ขวบ)
• ไทฟอยด์ (หลัง 3 ขวบ)
• พิษสุนัขบ้า (ตั้งแต่แรกเกิด)
• ตับอักเสบเอ (หลัง 2 ขวบ)

หากคุณแม่อยากให้ลูกได้รับวัคซีนเหล่านี้ สามารถปรึกษาแพทย์ที่ดูแลอยู่ได้ค่ะ

แพ็คเกจวัคซีนป้องกันไวรัสโรต้า ประจำปี 2560

เสียหลานชายวัย 1 ขวบ เพราะ โรต้าไวรัส

บทความโดย: กองบรรณาธิการนิตยสาร Amarin Baby & Kids, haamor.com

ภาพ: shutterstock