หากคุณแม่ให้นม กินอาหารไม่ครบหมู่ จะส่งผลให้ลูกทารกน้ำหนักน้อยตามไปด้วยจริงหรือไม่? แล้วคุณแม่ให้นมควรกินอาหารอะไรบ้างจึงจะส่งผลดีต่อลูกทารกที่กำลังโตขึ้นทุกวัน มาดูกันค่ะ
Q: คุณแม่ให้นมลูกอายุ 4 เดือนอยู่ค่ะ แต่พอครบเดือนที่ 4 น้ำหนักเขาน้อยกว่าเกณฑ์ ทั้งๆ ที่กินนมแม่ ผสมกับนมขวดนิดหน่อย กินประมาณ 4-5 ขวด/4 ออนซ์ และไม่เคยให้ลูกกินน้ำเลย แต่แม่เป็นคนไม่กินผัก ไม่กินนม ไม่กินอาหารมัน ชอบของทอดๆ แห้งๆ แล้วก็ผอมด้วยค่ะ เพราะกินอาหารไม่ค่อยลง แบบนี้จะมีผลต่อน้ำนมทำให้ลูกกินแล้วน้ำหนักน้อยหรือไม่คะ?
A: ก่อนที่เราจะตัดสินว่าลูกของคุณแม่น้ำหนักขึ้นน้อยเกินไปจริงหรือไม่ เราควรมาทำความรู้จักพัฒนาการและการเจริญเติบโตของเด็กวัย 4 เดือนกันค่ะ
ช่วงนี้น้ำหนักของลูกจะขึ้นช้าลง คือ 15-25 กรัม/วัน ไม่ขึ้นมากเหมือนช่วงวัยก่อนหน้านี้ที่น้ำหนักขึ้นมากถึง 20-35 กรัม/วันเพราะช่วง 4 เดือนขึ้นไป เด็กจะห่วงเล่นมากขึ้น สนใจการกินน้อยลง ถ้ากำลังดูดนมอยู่ แล้วใครส่งเสียงขึ้นมา หรือเดินผ่าน หรือเข้ามาเล่นด้วย ลูกจะหยุดดูดนมทันที เพื่อผละออกมาเล่นและจะไม่กินจนกระทั่งอิ่มเป็นมื้อ แต่จะดูดแค่ช่วงสั้นๆ พอหายหิวไม่ยอมกินจนอิ่มแปล้ เพราะกลัวว่าถ้าอิ่มมากเกินไปจะผล็อยหลับไปแล้วไม่ได้เล่น ดังนั้นช่วงวัยนี้ ถ้าลูกไม่กิน ก็ไม่ต้องบังคับรับรองว่าไม่เป็นอันตรายแน่นอน
อ่านต่อ “คุณแม่ให้นมควรเลือกกินอาหารอะไรบ้าง” คลิกหน้า 2
ส่วนการกินอาหารของคุณแม่ที่คุณแม่กังวลว่าจะไม่สามารถผลิตน้ำนมที่มีคุณภาพดีเพียงพอนั้น หมอขอแนะนำหลักการง่ายๆ คือ ไม่จำเป็นต้องกินอะไรเป็นพิเศษ ไม่จำเป็นต้องกินของราคาแพง แต่ให้ยึดหลักการเหมือนกับคนอื่นๆ ที่ใส่ใจเรื่องสุขภาพ คือควรกินแต่อาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ ได้แก่
- กินผัก ผลไม้สดให้หลากหลายสี วันละ 5 ถ้วย หากไม่มีแบบสดๆ อาจเป็นแบบแช่แข็งหรือผลไม้ตากหรืออบแห้งแบบไม่เติมเกลือ น้ำตาล เพื่อให้ได้รับวิตามิน เกลือแร่ เส้นใยอาหารอย่างเพียงพอ
- ข้าวไม่ขัดขาว ธัญพืช ถั่วเมล็ดแห้ง เมล็ดพืช เช่น เมล็ดฟักทอง เมล็ดดอกทานตะวัน เมล็ดงาดำ เมล็ดแฟล็กซ์ จะช่วยให้ได้รับเส้นใยอาหาร วิตามิน เกลือแร่ สารต้านอนุมูลอิสระ
- โปรตีนจากสัตว์ เช่น เนื้อหมู ไก่ วัว ไข่ ถั่วเมล็ดแห้ง ปลา อาหารทะเล ควรกินให้หลากหลาย อย่ากินซ้ำๆ เพียงอย่างเดียวเพื่อลดความเสี่ยงเรื่องแพ้อาหารและการได้รับสารพิษตกค้าง เช่น ฮอร์โมนเร่งโตที่ฉีดในสัตว์ สารปรอทในอาหารทะเล สารดีดีทีหรือสารปิโตรเคมีที่ตกค้างในไขมันสัตว์เนื่องจากสัตว์กินอาหารและแหล่งน้ำที่มีสารเหล่านี้ปนเปื้อน
- ดื่มน้ำสะอาดวันละ 2-3 ลิตร กินแคลเซียมช่วยให้กระดูกแข็งแรง ดีเอชเอช่วยบำรุงสมอง ไอโอดีนช่วยเพิ่มระดับสติปัญญา และธาตุเหล็กช่วยให้ไม่ซีดและป้องกันสมองเสื่อม ควรเลือกกินจากธรรมชาติจะดีกว่าการกินจากอาหารเสริม แต่ถ้ากินจากธรรมชาติไม่ได้ ก็ให้กินยาบำรุงเลือด แคลเซียมที่คุณหมอสูติฯ สั่งให้เหมือนตอนตั้งครรภ์ค่ะ
จากคอลัมน์ Baby Q & A นิตยสาร Amarin Baby & Kids ฉบับเดือนพฤษภาคม 2559
บทความโดย: พญ. สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านทารกแรกเกิด
ภาพ: Shutterstock