• ลูกมีอาการไม่สบายหรือไม่ เช่น ไข้เจ็บคอ ปวดเหงือกเนื่องจากฟันจะขึ้น มีแผลในปาก ทำให้กินได้น้อยลง ทั้งนมและข้าว แต่ก็มีบางรายที่ไม่กินนมแต่กินข้าวได้หรือไม่กินข้าวแต่กินนมได้ ในกรณีนี้จะวินิจฉัยได้ หากได้รับการตรวจจากแพทย์และเมื่อหายจากโรค ลูกจะกลับมากินได้เอง
• หากลูกสบายดี กินข้าวได้ดี ไม่ยอมดูดเต้า หรือดูดเพียงช่วงที่นมไหลเร็ว พอนมไหลช้าลงก็หยุดดูด และเมื่อเอานมใส่ขวดให้กินก็กินได้ดี ในกรณีนี้น่าจะเกิดจากอาการติดขวดมากกว่า อาจเป็นจากการใช้ขวดโดยไม่ระมัดระวัง เช่น เปลี่ยนจุกเป็นเบอร์ใหญ่ ทำให้นมไหลเร็ว หรือให้กินจากขวดบ่อยกว่าการดูดเต้า ในกรณีที่มีปัญหานี้หากต้องการให้ลูกกลับมายอมดูดเต้า ต้องลดการใช้ขวดลง และให้แบบช้าๆ ลดขนาดรูจุกลง และพยายามเอาลูกเข้าเต้าบ่อยๆ
• กรณีที่ไม่กินทั้งเต้าและขวด โดยคุณแม่ไม่ได้บอกมาว่านมที่อยู่ในขวดเป็นนมที่ปั๊มใหม่หรือเป็นนมสต๊อก ซึ่งเหม็นหืนหากเป็นนมสต๊อก ลูกก็อาจไม่ยอมกินเพราะรสชาติไม่ดี แต่ถ้าเป็นนมปั๊มใหม่ลูกยอมกิน แสดงว่าลูกติดขวด และลูกเลือกกินแต่ของรสชาติดี อาจเป็นเพราะคนเลี้ยงสอนให้เด็กได้กินขนม หรือทำอาหารปรุงรส จึงเป็นจุดที่ต้องระวังในการป้อนอาหารหรือขนมให้แก่เด็กเล็กๆ วิธีแก้คือหยุดกินอาหารปรุงรสและงดขนม ค่อยๆเอานมใหม่ผสมกับนมเก่าทีละน้อย เพื่อให้ลูกค่อยๆ ยอมรับในรสชาติ ถึงกินน้อยหน่อยก็ไม่เป็นไร
• ในกรณีที่ไม่กินนมทุกรสชาติ แต่กินข้าวได้ดี และเป็นเด็กห่วงเล่นค่อนข้างมากน่าจะเป็นเพราะลูกกลัวว่าถ้ากินนมแล้วจะผล็อยหลับแล้วไม่ได้เล่น ทำให้ไม่ชอบกินนมเวลาที่ยังรู้สึกอยากเล่นอยู่ แต่ถ้าเป็นเวลากลางคืนหรือเคลิ้มๆ จึงจะยอมกินวิธีแก้ไขกรณีนี้คือ ให้พาลูกเข้าดูดเต้าในสถานที่มืดๆ เงียบๆ มุมสงบ ไม่มีอะไรมาก่อกวนความสนใจ หรืออาจไม่ต้องใช้ขวดแต่ให้ดื่มนมจากถ้วยหัดดื่ม หรือช้อนตักป้อนแบบเหลวๆ หรือแบบแข็งๆ เหมือนไอศกรีม หรือใช้ดูดหลอดแบบผู้ใหญ่ก็ได้ค่อยๆ ฝึกไป
• สุดท้าย ถึงแม้ว่าลูกจะกินนมน้อยลง แต่ถ้ากินข้าวได้ดี และน้ำหนักตัวอยู่ในเกณฑ์ปกติ คุณแม่ก็ไม่ต้องกังวล บางเวลาเด็กอาจชอบกินข้าวมากกว่านม แต่อีกไม่นานก็อาจเปลี่ยนเป็นชอบกินนมมากกว่ากินข้าวและเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้ อย่างไรก็ดีในช่วงที่ลูกไม่ยอมกินนมนี้ เพื่อให้ลูกได้รับปริมาณนมตามเกณฑ์ คือ 18 – 24 ออนซ์ต่อวัน ไม่แนะนำให้นำนมผงมาให้ลูกกินเพราะจะทำให้เหตุการณ์แย่ลง หากลูกเกิดติดใจรสชาติของนมผง ซึ่งมีรสชาติหวานมัน จะทำให้ลูกยิ่งไม่ยอมกลับมากินนมแม่อีกต่อไป
บทความโดย: แพทย์หญิงสุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ กุมารแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านทารกแรกเกิด