การเช็ดตัวลดไข้ให้ลูกอย่างถูกวิธี

เมื่อลูกป่วย การ เช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก ถือเป็นวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่คุณพ่อคุณแม่สามารถทำเองได้ และหาก เช็ดตัวลดไข้ ได้อย่างถูกวิธีก็จะช่วยลดไข้ให้ลูกได้อย่างรวดเร็ว ลดโอกาสเกิดอาการชักจากไข้สูง และลดการใช้ยาลดไข้ ซึ่งถ้าทานมากเกินไปจะเกิดอันตรายต่อตับได้

วิธีการ เช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก

การ เช็ดตัวลดไข้ เป็นวิธีที่ปฏิบัติกันมาแต่โบราณ โดยอาศัยหลักของการนำความร้อนออกจากร่างกายด้วยน้ำ เป็นวิธีที่ทำได้สะดวก มีอุปกรณ์ที่สามารถหาได้ใกล้ตัว และสามารถให้ผลลัพธ์ในการช่วยลดไข้ได้ดี โดยเฉพาะในเด็กทารกและเด็กเล็กที่มีสัดส่วนของพื้นที่ผิวกายมาก เมื่อเทียบกับน้ำหนักตัว ซึ่งจะได้ผลในการลดอุณหภูมิร่างกายได้อย่างรวดเร็ว

แต่ผลในการเช็ดตัวจะอยู่ได้ไม่นาน คุณพ่อคุณแม่อาจต้องให้ยาลดไข้แก่เด็กร่วมด้วย ซึ่งชนิดและขนาดของยาที่ให้ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ ซึ่งต้องมีความระมัดระวังเป็นอย่างมาก และต้องไม่รับประทานยาลดไข้นานติดต่อกันเกิน 5 วันโดยไม่ทราบสาเหตุของไข้ และใน 1 วันควรรับประทานยาลดไข้ห่างกัน 4-6 ชั่วโมง โดยใน 1 วันไม่ควรรับประทานติดต่อกันเกิน 5 ครั้ง

ทั้งนี้ การเช็ดตัวลดไข้ ที่ถูกต้อง จะมีประโยชน์มากหากคุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องการให้เด็กรับประทานยาติดต่อ กันหลายครั้งมาก นอกจากนั้น ยาลดไข้จะใช้เวลาในการออกฤทธิ์ประมาณ 30 นาที คุณพ่อคุณแม่สามารถทำการเช็ดตัวลดไข้ให้ลูกได้ทันทีก่อนยาออกฤทธิ์ และเมื่อลูกมีไข้ โดยเฉพาะช่วงอายุ 6 เดือน ถึง 3 ปี ที่มีประวัติชักเมื่อมีไข้สูง (ไข้ชัก) วิธีนี้เป็นวิธีที่ใช้เบื้องต้นได้ดีทีเดียว

ผลของการเช็ดตัวลดไข้

การเช็ดตัวลดไข้ นอกจากจะทำให้ความร้อนในร่างกายลดลง โดยการถ่ายเทความร้อน ซึ่งใช้น้ำเป็นตัวช่วยพาความร้อนออกจากร่างกาย จากการใช้ผ้าชุบน้ำ บิดหมาดๆ แล้วเช็ดตัวเด็กอย่างนุ่มนวล นอกจากนี้ การเช็ดตัว ยังช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น และช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ จึงช่วยเพิ่มการระบายความร้อน และช่วยให้เด็กรู้สึกสบายตัว

อุปกรณ์สำหรับ เช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก

อีกหนึ่งข้อสำคัญเมื่อลูกตัวร้อน คุณพ่อคุณแม่ควรเตรียมอุปกรณ์ในการเช็ดตัวไว้ใกล้มือ เพื่อสะดวกในการหยิบ ซึ่งอุปกรณ์ต่างๆได้แก่

• ปรอทวัดไข้ ในปัจจุบัน มี 2 แบบ คือ
  • ปรอทแบบที่วัดทาง ผิวหนัง/รักแร้ เนื่องจากปัจจุบันจะใช้ปรอทวัดทางก้น/ทางทวารหนักเฉพาะในทารกแรกคลอดเท่านั้น อายุต่อจากนั้นใช้วัดทางรักแร้ทั้งหมด
  • แบบดิจิตอล (Digital) ซึ่งปัจจุบัน มีทั้งแบบวัดทางหูและทางหน้าผาก

หากเป็นปรอทแบบธรรมดา (วัดทางรักแร้) ใช้เวลาในการวางปรอทให้สัมผัสกับผิวหนังประมาณ 5 นาที หากเป็นดิจิตอล รอให้มีเสียงดังขึ้นที่แสดงว่าเครื่องฯได้อ่านอุณหภูมิเรียบร้อยแล้ว (เมื่อไปพบแพทย์ควรให้ประวัติด้วยว่า อุณหภูมิที่วัดที่บ้านนั้นใช้ปรอทแบบใดวัด วัดวิธีทางใด)

 

• นาฬิกา สำหรับไว้จับเวลาว่า เริ่มเช็ดตัวเมื่อไหร่ เช็ดตัวไปนานกี่นาทีแล้ว และเอา ไว้จับเวลา ที่จะวัดอุณหภูมิซ้ำหลังจากเช็ดตัว 30 นาทีในรายที่มีไข้สูงมากกว่า 8 องศาเซลเซียส แต่ในรายที่มีประวัติชักจากไข้สูง (ไข้ชัก) ต้องวัดอุณหภูมิซ้ำทุก 10-15 นาที
• ผ้าเช็ดตัว/ผ้าขนหนูสำหรับรองใต้ตัวเด็กเวลาที่เช็ดตัว เพื่อป้องกันที่นอนหรือบริเวณที่ทำการเช็ดตัวเปียกชื้น และเอาไว้ซับที่ผิวเด็กเมื่อเช็ดตัวเสร็จเรียบร้อย ทั้งนี้ ผ้าเช็ดตัว ควรมีขนาดใหญ่กว่าตัวเด็กเล็กน้อย
• ผ้าขนหนูที่อ่อนนุ่มขนาดที่สามารถพันรอบมือของผู้เช็ด ขนาดประมาณ กว้าง 20 x 30 cm. ความหนาของผ้าให้พอเหมาะกับการใช้เช็ดตัวเด็ก (ขึ้นกับความถนัดของแต่ละผู้ดู แลเด็ก) เวลาใช้คือพันรอบมือทั้ง 4 นิ้วเหลือนิ้วโป้งไว้ และพับส่วนปลายตลบมาสอดไว้ที่ฐานของผ้าและวางนิ้วโป้งกดไว้เวลาเช็ดตัว
• กะละมังหรืออ่างน้ำขนาดความจุประมาณ 5 ลิตร
• เสื้อผ้าที่ทำจากผ้าฝ้ายบางๆ สำหรับสวมใส่หลังเช็ดตัว
• น้ำที่จะใช้เช็ดตัว อุณหภูมิน้ำประมาณ 4 – 35 องศาเซลเซียส เทน้ำธรรมดาใส่กะละมัง (ขนาด 5 ลิตร) ผสมน้ำร้อนประมาณ 200 ซีซี. หรือ 1 แก้ว เพื่อน้ำจะไม่ร้อนมากเกิน ไป หากครั้งแรกไม่แน่ใจ สามารถใช้ปรอทวัดอุณหภูมิห้อง จุ่มลงไปวัดได้ เมื่อเราจำระดับความร้อนได้ ครั้งต่อไปไม่ต้องวัดด้วยปรอทแล้ว ใช้ข้อศอกหรือหลังมือแตะทดสอบ เพื่อไม่ให้น้ำที่ใช้อุ่นเกินไป ไม่ควรใช้น้ำแข็งหรือแอลกอฮอล์ในการเช็ดตัว จะทำให้เด็กหนาวสั่นได้ง่าย

>> ดูแผ่นพับพร้อมภาพประกอบ วิธี “การ เช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก ที่ถูกต้อง”  คลิกหน้า 2

 วิธีการ เช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก อย่างถูกวิธีและเข้าใจง่าย
จากสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี 

คลิกที่นี่ เพื่อขยายดูภาพ >> วิธี เช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก

เทคนิค การเช็ดตัวลดไข้ ให้ลูก

1. ใช้น้ำอุ่นหรือน้ำที่อุณหภูมิปกติ ไม่ใช้น้ำร้อน
2. ปิดแอร์ หรือพัดลมให้หมด ลูกจะได้ไม่หนาวนะคะ
3. ถอดเสื้อผ้าลูกออกให้หมดค่ะ จะได้เช็ดได้ทุกซอกทุกมุม โดยเฉพาะตามข้อพับต่างๆ
4. ควรเช็ดย้อนรูขุมขน เช่นจากปลายมือปลายเท้า เข้าหาลำตัวค่ะ
5. ใช้ผ้า 2-3 ผืน ดีกว่าผืนเดียว จะได้เปลี่ยนได้บ่อยๆ โดยแนะนำให้เปลี่ยนผ้าชุบน้ำทุก 2-3 นาที
6. อย่าเช็ดนานเกินไปนะคะ เดี๋ยวลูกจะหนาว ประมาณ 10-15 นาทีก็พอค่ะ
7. หากเช็ดได้ดี ไข้จะลงภายใน 15 นาทีค่ะ ถ้ายังไม่ลงก็เช็ดซ้ำได้เลย

สำหรับเด็กเล็กที่ดิ้นเก่งๆควรมีผู้ช่วย ช่วยกันเช็ดอย่างน้อย 2 คนขึ้นไป จะได้เช็ดได้ทั่วถึงและมีประสิทธิภาพนะคะ

***หมายเหตุ : ขณะเช็ดตัวลดไข้ หากเด็กมีอาการเริ่มหนาวสั่น ให้หยุดเช็ดตัวทันที แล้วห่มด้วยผ้าห่มหรือผ้าขนหนูที่แห้ง จนกระทั่งหยุดสั่น ควรวัดอุณหภูมิของเด็กทุก 10 – 15 นา ที ถ้าเป็นปรอทธรรมดา วัดทางรักแร้ 5 นาที ขณะทำการเช็ดตัว ถ้าเป็นทารกและมีอุณหภูมิกายต่ำกว่า 36.7 องศาเซลเซียส ให้ทำการห่อตัว โดยเฉพาะส่วนศีรษะ ด้วยผ้าขนหนู เนื่องจากส่วนศีรษะมีพื้นที่ผิวกายคิดเป็นสัดส่วนถึง 30 เปอร์เซ็นต์ของร่างกาย ห่อตัวจนกระทั่งเด็กอุณหภูมิปกติหรือใกล้เคียงปกติ (ประมาณ 37.0 – 37.5 องศาเซลเซียส) จึงหยุดห่อ

ข้อแนะนำ

คุณพ่อคุณแม่ควรรีบหาลูกน้อยไปพบแพทย์ทันที ถ้าลูกมีไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส โดยเฉพาะลูกน้อยที่อายุต่ำกว่า 3 เดือน ส่วนในรายที่อายุเกิน 3 เดือน แล้วมีอาการซึม ไม่ยอมดูดนม ไม่รับประทานอาหาร ไม่เล่น มีท้องเสีย อาเจียนมากกว่า 3 ครั้งใน 6 ชั่วโมง ให้รีบพาไปพบแพทย์/ไปโรงพยาบาลเช่นกัน

แต่ถ้าคุณพ่อคุณแม่สังเกตดูแล้ว ลูกยังสามารถ เล่นได้ รับประทานอาหารได้ดี มีไข้ต่ำๆ อาจรอดูอาการได้ แต่ถ้าภายใน 2-3 วันอาการไข้ยังไม่ทุเลา (หรือ 1-2 วันในเด็กอ่อน) ควรพาไปพบแพทย์ทันทีค่ะ เพื่อความปลอดภัยของลูกน้อย

 

อ่านต่อบทความน่าสนใจ คลิก !!

เช็ดตัวลดไข้ให้ลูกทารก (มีคลิป) 

น้ำอุ่นผสมมะนาวลดไข้ จากผลงานวิจัยลดไข้ลูกน้อยได้ 2 เท่า

---

ขอบคุณข้อมูลจาก :www.childrenhospital.go.th , haamor.com