วัคซีนภูมิแพ้ คืออะไร? ราคาเท่าไหร่? ฉีดแล้วหายขาดไหม?

วัคซีนภูมิแพ้ อีกทางเลือกหนึ่งของเด็กป่วยโรคภูมิแพ้ ที่ทำให้อาการภูมิแพ้ดีขึ้น และมีแนวโน้มที่จะหายขาดได้ โรคภูมิแพ้ชนิดไหนที่ฉีดได้บ้าง? ราคาเท่าไหร่? อ่านได้ที่นี่

วัคซีนภูมิแพ้ คืออะไร? ราคาเท่าไหร่? ฉีดแล้วหายขาดไหม?

วัคซีนภูมิแพ้คืออะไร?

การรักษาด้วยวัคซีนภูมิแพ้ คือ การให้สารก่อภูมิแพ้ที่ผู้ป่วยแพ้เข้าไปในร่างกาย เริ่มจากปริมาณน้อยและปรับเพิ่มปริมาณขึ้นจนถึงขนาดที่ใช้ในการรักษา โดยให้ซ้ำ ๆ อย่างสม่ำเสมอ ส่งผลให้การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อสารก่อภูมิแพ้ลดลงและร่างกายทนต่อสารก่อภูมิแพ้ได้ดีขึ้น ดังนั้นผู้ป่วยจะมีอาการหรือปฏิกิริยาภูมิแพ้ลดลงเมื่อสัมผัสสารก่อภูมิแพ้ชนิดนั้น

การรักษาด้วยวัคซีนภูมิแพ้เหมาะสำหรับใคร?

1. ผู้ป่วยโรคเยื่อบุจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis)
2. โรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Conjunctivitis)
3. โรคหืดจากภูมิแพ้ (Allergic Asthma) ที่คุมอาการดีแล้ว
4. ผู้ป่วยโรคผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้ (Atopic Dermatitis)
5. ผู้ป่วยที่ไม่สามารถควบคุมอาการแพ้ได้ด้วยยา หรือได้รับผลข้างเคียงจากการใช้ยา
6. ผู้ที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ได้
7. ผู้ที่แพ้แมลงอย่างรุนแรง

โดยถึงแม้ว่าจะเป็นโรคภูมิแพ้ที่ระบุมาข้างต้น แต่ก็จะยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจจะเหมาะและไม่เหมาะกับการรักษาโรคภูมิแพ้ด้วยการฉีด วัคซีนภูมิแพ้ โดยแพทย์เฉพาะทางจะเป็นผู้ประเมินว่าผู้ป่วยสมควรเข้ารับการฉีดวัคซีนภูมิแพ้หรือไม่

ขั้นตอนในการรักษาด้วย วัคซีนภูมิแพ้

ก่อนเริ่มทำการรักษาด้วย วัคซีนภูมิแพ้ แพทย์จะหาสาเหตุของการแพ้ โดยวิธีการสะกิดผิวหนัง (Skin Prick Test) หรือการตรวจเลือด แล้วนำข้อมูลส่วนนั้นมาผสมทำวัคซีนก่อน โดยแพทย์จะประเมินผู้ป่วยเป็นราย ๆ ว่าจะเลือกฉีดตัวไหนบ้าง (อาจฉีดมากกว่า 1 ชนิด) ขึ้นกับประวัติและผลทดสอบภูมิแพ้ ชั้นตอนการฉีด วัคซีนภูมิแพ้ แบ่งเป็น 2 ระยะ ดังนี้

1. ระยะเริ่มต้น เป็นระยะที่เริ่มต้นให้วัคซีนภูมิแพ้ โดยเริ่มจากให้วัคซีนภูมิแพ้ขนาดความเข้มข้นต่ำอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง และปรับเพิ่มขนาดความเข้มข้นขึ้นจนถึงขนาดที่ใช้ในการรักษา ระยะเวลาและอัตราเร็วในการปรับเพิ่มความเข้มข้นขึ้นกับปัจจัยต่อไปนี้ ได้แก่ ความไวของผู้ป่วยต่อวัคซีนภูมิแพ้ ประวัติการเกิดอาการแพ้หลังได้รับวัคซีนครั้งก่อน และความเข้มข้นของวัคซีนที่ผู้ป่วยได้รับ เป็นต้น
2. ระยะคงที่เป็นระยะที่ผู้ป่วยได้รับวัคซีนภูมิแพ้ในขนาดที่เหมาะสมและก่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการรักษาโรค โดยผู้ป่วยจะได้รับวัคซีนภูมิแพ้ทุก 2-4 สัปดาห์เป็นระยะเวลานาน 3-5 ปี และติดตามประเมินอาการเป็นระยะ โดยทั่วไปผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้นภายใน 3-12 เดือนหลังได้รับวัคซีนในระยะคงที่ และสำหรับรายที่ฉีดแล้วไม่ได้ผลแพทย์อาจพิจารณาหยุดฉีด

การให้ วัคซีนภูมิแพ้ ในเด็ก สามารถเริ่มให้วัคซีนได้ในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปีที่มีข้อบ่งชี้ แต่ไม่แนะนำให้วัคซีนภูมิแพ้ในเด็กทารกและเด็กเล็กที่มีอายุน้อยกว่า 3 ปี เนื่องจากสังเกตอาการแพ้วัคซีนได้ยาก รวมทั้งการฉีดวัคซีนอาจส่งผลกระทบต่อจิตใจในเด็กเล็กได้

ข้อดีของการฉีด วัคซีนภูมิแพ้

1. เป็นการรักษาที่ตรงจุดคือ แก้ไขที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่มีความผิดปกติในผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้โดยตรง
2. เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการมาก หรือรักษาด้วยยา หรือ วิธีการอื่นแล้วไม่ได้ผลดี หรือผู้ที่ใช้ยาแล้วมีผลข้างเคียงของยามาก หรือผู้ป่วยแพ้สารก่อภูมิแพ้ชนิดที่ไม่สามารถจะหลีกเลี่ยงได้
3. ผู้ที่มีอาการของโรคหืดร่วมกับโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ การฉีดวัคซีนจะช่วยให้อาการของโรคหืดทุเลาลงด้วย
4. สำหรับผู้ที่มารับการฉีดวัคซีนอย่างสม่ำเสมอ อาการจะดีขึ้นประมาณร้อยละ 70 – 90 ขึ้นอยู่กับชนิดของสารก่อภูมิแพ้ และขึ้นกับผู้ป่วยแต่ละราย
5. ลดการกินยาเป็นระยะเวลานาน และลดค่าใช้จ่ายจากการใช้ยา
6. และอาจป้องกันการแพ้สารใหม่เพิ่มเติมในอนาคต (new sensitization)

ข้อด้อยของการฉีด วัคซีนภูมิแพ้

1. อาจทำให้เกิดอาการแพ้ทั่วร่างกายได้ เช่นเดียวกับการแพ้ยาฉีดชนิดอื่น หรือการทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง อาจเกิดอาการของโรคภูมิแพ้ที่ผู้ป่วยเป็นอยู่แล้วมากขึ้น เช่น คัน จาม คัดจมูก น้ำมูกไหล คันตา คันคอ ไอ หรือหอบหืด ลมพิษ ปวดท้อง อาเจียน ท้องเดิน กล่องเสียงบวมเกิดการอุดตันของทางเดิน หายใจ และอาจถึงช็อคได้
2. อาจต้องใช้เวลา 3 – 6 เดือน กว่าจะเห็นผล และต้องฉีดต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน

 

อ่านต่อ ข้อแนะนำก่อน-หลัง ฉีดวัคซีนภูมิแพ้ และ วัคซีนภูมิแพ้มีราคาเท่าไหร่?

การเตรียมตัวก่อนมารับวัคซีนภูมิแพ้

1. ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหอบหืด ควรใช้ยาคุมอาการให้ดีขึ้นก่อน เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นหลังรับวัคซีนภูมิแพ้
2. ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ หรือโรคไต ที่จำเป็นต้องใช้ยาที่เกี่ยวข้องกับความดันเลือด ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อน
3. กรณีที่มีการตั้งครรภ์ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนทุกครั้ง
4. สามารถรับประทานยาที่ทานอยู่เป็นประจำตามแพทย์สั่งได้ เช่น ยาแก้หอบหืด หรือยาแก้แพ้ ไม่ควรหยุดใช้ยาเอง

ข้อปฏิบัติที่สำคัญหลังการฉีดวัคซีนภูมิแพ้

1. ต้องนั่งพักให้แพทย์ดูอาการและสังเกตการบวมบริเวณที่ฉีดทุกครั้ง อย่างน้อย 30 นาที
2. ห้ามออกกำลังกาย หรือทำงานหนัก เช่น วิ่งเป็นระยะทางไกล เล่นกีฬา ขึ้นลงบันได ฯลฯ หลังฉีดวัคซีนอย่างน้อย 1 ชั่วโมง
3. หลังฉีด 24 ชั่วโมง ให้สังเกตการบวมหรือผื่นแดงบริเวณที่ฉีด และบันทึกไว้ และก่อนฉีดวัคซีนทุกครั้ง ควรรายงานแพทย์ว่ามีการบวม แดงบริเวณที่ฉีดครั้งที่แล้วหรือไม่ ขนาดเท่าใด และมีอาการผิดปกติอย่างอื่นหรือไม่ เพื่อแพทย์จะได้สั่งขนาดวัคซีนที่จะฉีดให้พอเหมาะ ซึ่งจะเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดอาการแพ้ได้
4. ผู้ป่วยควรดูแลรักษาสุขภาพทั่วไปให้ดี โดยการพักผ่อนให้เพียงพอ กินอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบทุกประเภท และออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อให้ร่างกายสามารถสร้างภูมิต้านทานได้ดี ภายหลังได้รับการกระตุ้นจากวัคซีน ซึ่งจะทำให้อาการโรคภูมิแพ้ดีขึ้นได้มากและเร็ว

วัคซีนภูมิแพ้ ราคาเท่าไหร่?

อ้างอิงจากค่าใช้จ่าย ณ ปัจจุบันของโรงพยาบาลศิริราช ซึ่งในอนาคต รพ.จะต้องใช้น้ำยาที่มีมาตรฐาน อย.ซึ่งผลิตโดยภาคเอกชน จะมีราคาต้นทุนสูงขึ้น โดยทางภาคเอกชนยังไม่กำหนดราคามาให้ โดยค่าใช้จ่ายในการฉีด วัคซีนภูมิแพ้ ปัจจุบันมีราคา (ค่าใช้จ่ายสำหรับผู้ป่วยบางท่านอาจมากกว่าหรือน้อยกว่า ขึ้นอยู่กับตัวผู้ป่วยด้วย เช่น อายุ และ อาการข้างเคียง) ดังนี้

1. ค่าวัคซีนชุดแรก 800 บาท ผู้ป่วยจ่ายครั้งเดียวเป็นยาส่วนตัวฝากไว้ที่รพ. ซึ่งจะใช้ในการฉีดสัปดาห์ละครั้งจนหมด (ไม่ต้องจ่ายค่ายา) เป็นเวลา 3-6 เดือน (12 – 24 ครั้ง) โดยมีค่าฉีดยาครั้งละ 200 บาท ค่าใช้จ่ายในการฉีดวัคซีนชุดแรกประมาณ 3,200 – 5,200 บาท
2. วัคซีนชุดถัดไป คิดขวดละ 500 บาท ใช้ฉีดเดือนละครั้ง เฉลี่ยประมาณ 12 ครั้ง (บางคนนานกว่า เพราะรับปริมาณวัคซีนแต่ละครั้งได้ไม่มาก) บวกค่าฉีดยาครั้งละ 200 บาท ค่าใช้จ่ายในการฉีดวัคซีนชุดถัดไปอยู่ที่ 2,900 บาท หรือมากกว่าตามจำนวนครั้งที่มาฉีด
3. ผู้ป่วยจะได้รับการฉีดวัคซีนต่อเนื่องไปอีกอย่างน้อยประมาณ 2-4 ขวด (2-4 ปี) คิดเหมือนข้อ 2 ประมาณปีละ 2,900 บาท

ถึงแม้ว่าผู้ป่วยจะได้รับการฉีด วัคซีนภูมิแพ้ แล้ว ผู้ป่วยควรพยายามกำจัด และหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ พร้อมทั้งดูแลสุขภาพทั้งกายและใจ ตามคำแนะนำของแพทย์อยู่เสมอ เพราะการฉีดวัคซีน ไม่ได้ทำให้ภาวะภูมิแพ้หายขาดอย่างสิ้นเชิง

อ่านต่อบทความดี ๆ คลิก

เด็กป่วยภูมิแพ้เฮ!! ศิริราชผลิต “วัคซีนไรฝุ่น” สำเร็จ

ไรฝุ่น สาเหตุภูมิแพ้ อันตรายใกล้ตัวที่มองไม่เห็น!!

วัคซีนพื้นฐาน 2563 จาก กระทรวงสาธารณสุข มาแล้ว!!

6 อาหารต้านภูมิแพ้ ลูกแข็งแรงห่างภูมิแพ้ง่าย ๆ ด้วยอาหาร

 

ขอบคุณข้อมูลจาก : เพจภูมิแพ้ไรฝุ่นศิริราช, คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล, โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาการุณย์