สวัสดีค่ะคุณหมอ คุณแม่อยากปรึกษาคุณหมอเกี่ยวกับนมสำหรับลูกและสมาชิกในครอบครัว เหตุเกิดจากลูกอายุ 3 ขวบต่อต้านไม่ยอมดื่มนมวัว เพราะเขาให้เหตุผลว่าถ้านมดีจริง ทำไมมีเขาเพียงคนเดียวที่ยังดื่มนมอยู่ ไม่เห็นคุณพ่อหรือคุณแม่ หรือแม้แต่ผู้ใหญ่คนอื่นในบ้านดื่มนมกันเลย คุณแม่ฟังแล้วก็เห็นด้วยกับลูก แต่ก็ไม่แน่ใจว่านมจะยังมีประโยชน์หรือเป็นโทษสำหรับผู้ใหญ่กันแน่ เพราะเวลาที่คุณตาดื่มจะมีปัญหาท้องอืดค่ะ และเราได้รับสารอาหารอะไรที่สำคัญจากการดื่มนม
คุณหมอยินดีกับลูกของคุณแม่ด้วย ที่เขามีคุณแม่ที่น่ารักเปิดใจและพร้อมรับฟังมุมมองที่แตกต่างของลูกค่ะ บ่อยครั้งที่ผู้ใหญ่มักพูดอธิบายเหตุผลกับเด็ก โดยไม่ได้เปิดใจฟังเขา (เพราะเชื่อว่านี่คือการเลี้ยงลูกอย่างมีเหตุผล) แต่เมื่อเรารับฟังมุมมอง (เล็กๆ) ของเขาบ้าง นอกจากจะทำให้เราฉุกคิดถึงมุมมองที่แตกต่างไปแล้ว ยังทำให้ลูกกล้าที่จะเล่าและพูดคุยต่อรองกับผู้ใหญ่ แทนการต่อต้าน (แบบหัวชนฝา) หรือคล้อยตาม (แบบงงๆ เพียงเพราะคนพูดเป็นผู้ใหญ่กว่า)
เรื่องการดื่มนม ไม่ใช่แค่สำหรับเด็กเท่านั้น เพราะนมวัว หรือนมจากสัตว์อื่นๆ ถือว่าเป็นอาหารที่ทุกเพศ ทุกวัยสามารถดื่มได้ ยกเว้นในรายที่มีปัญหาแพ้นม หรือผู้ที่ไม่มีน้ำย่อยสำหรับย่อยน้ำตาลในนม ซึ่งพบภาวะนี้ได้ในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวเอเชีย จะทำให้มีอาการท้องอืด ปวดท้อง ผายลมบ่อย หรือถ่ายเหลวหลังดื่มนมวัว แต่ผู้ใหญ่บางคนไม่มีปัญหาหากดื่มนมวัวเข้าไปเพียงเล็กน้อย
ทวนอีกรอบ…
นมยังมีประโยชน์กับผู้ใหญ่นะ
สารอาหารหลักที่มีในนมวัวนั้น มีคุณค่าทางโภชนาการที่ผู้ใหญ่ต้องการได้รับค่ะ เรามาดูกันว่า มีอะไรบ้าง
- แคลเซี่ยมและวิตามินดี นมวัวจัดเป็นอาหารที่ให้แคลเซี่ยมและวิตามินดีสูงและเป็นแหล่งอาหารหลัก โดยเราอาจดื่มน้ำนมโดยตรง หรือกินผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม เช่น เนยแข็ง โยเกิร์ต ก็จะได้รับแคลเซี่ยมและวิตามินดีตามที่ตั้งใจไว้เช่นกัน
- ไขมันและวิตามันที่ละลายได้ในไขมัน หากเป็นนมวัวที่ยังไม่ผ่านกระบวนการใดๆ จัดว่านมมีไขมันชนิดอิ่มตัวในปริมาณที่สูง ซึ่งเป็นแหล่งพลังงาน ดังนั้นจึงมีนมหลายยี่ห้อที่ปรับลดปริมาณไขมันลงเพื่อให้ผู้ใหญ่หรือเด็กโตที่ไม่จำเป็นต้องได้รับไขมันในปริมาณมากๆ แล้วดื่มได้
- โปรตีน ในนมวัวมีโปรตีนในปริมาณสูงเช่นกัน แต่สำหรับเด็กโตหรือผู้ใหญ่ที่กินอาหารอื่นเป็นหลัก มักได้รับโปรตีนเพียงพอแล้วจากอาหาร
- น้ำตาล นมวัวมีน้ำตาลแล็คโตสที่มีเฉพาะในนมวัวเท่านั้น ซึ่งเป็นปัญหาทำให้มีอาการไม่พึงประสงค์ได้ในผู้ใหญ่ที่ไม่มีน้ำย่อยสำหรับย่อยน้ำตาลชนิดนี้
อย่างที่ทราบกันว่าการสนับสนุนให้ผู้ใหญ่ดื่มนมวัว เนื่องจากต้องการเสริมสร้างกระดูกให้แข็งแรง ป้องกันภาวะกระดูกพรุน โดยสารอาหารที่สำคัญ คือ แคลเซี่ยมและวิตามินดี แต่ในกรณีที่ผู้ใหญ่คนนั้นไม่สามารถดื่มนมวัวได้ก็มีแนวทางในการแก้ปัญหาดังกล่าว
จากคอลัมน์ Family Positive Parenting นิตยสารเรียลพาเรนติ้ง ฉบับเดือนสิงหาคม 2558
บทความโดย พญ.นลินี เชื้อวณิชชากร กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก
ภาพ : Shutterstock