ไรฝุ่นกัดได้ไหม? ถ้าโดนกัดแล้วจะมีอาการขึ้นผื่นคันๆ แดงๆ ที่ผิวลูกใช่หรือเปล่า? เห็นคุณแม่ถามเข้ามาเกี่ยวกับเจ้าตัวไรฝุ่นกันเยอะมากค่ะ ดังนั้นเพื่อให้หายข้องใจ ทีมงาน Amarin Baby & kids มีคำตอบในเรื่องนี้มาให้ทราบกันค่ะ
ไรฝุ่น คือ…?
ก่อนที่เราจะค้นหาคำตอบกันว่า ไรฝุ่นกัด ลูกน้อยหรือทุกคนได้หรือไม่นั้น อยากจะให้คุณพ่อคุณแม่มาทำความรู้จักกับเจ้าตัวไรฝุ่นกันก่อนค่ะ สำหรับไรฝุ่น (Dust Mite) เป็นสัตว์ประเภท ไร เช่น ไรฝุ่นบ้าน ไรนก ไรหนู ไรโรงเก็บ(Storage Mite) ฯลฯ ส่วนตัวไรที่เกี่ยวกับโรคภูมิแพ้ คือ ตัวไรฝุ่นบ้าน (House Dust Mite) ที่สามารถพบได้หลายที่ในบ้าน เช่น ในที่นอน หมอน พรม โซฟาที่มีเบาะเป็นผ้า กองขี้ฝุ่น ฯลฯ ซึ่งตัวไรฝุ่นคือสาเหตุของโรคภูมิแพ้
ในประเทศไทยได้มีการสำรวจพบตัวไรฝุ่นในบ้านมากถึง 98 ใน 100 หลังคาเรือน ที่พบปริมาณสูงสุดในห้องนอน และในที่นอนที่ทุกคนต้องนอนสัมผัสกันอยู่ทุกคืน
ที่นอนที่ซื้อมาใหม่ๆ เมื่อใช้ไปได้ประมาณ 4-6 เดือน มีเศษผิวหนังของคนที่นอนลงไปอยู่พอสมควรแล้ว ก็มีไรฝุ่นมากพอที่จะทำให้คนที่แพ้ไรฝุ่นเกิดอาการภูมิแพ้ได้
มีการสำรวจในประเทศไทยพบว่า ร้อยละ 60 ของที่นอนที่ทำการสำรวจ มีปริมาณสารก่อภูมิแพ้จากไรฝุ่นสูงกว่า 10 ไมโครกรัม/ฝุ่น 1 กรัม ซึ่งเท่ากับตัวไรฝุ่น 500 ตัว/ฝุ่น 1 กรัม นี่แหละที่ทำให้ทุกคนเกิดมีอาการโรคภูมิแพ้กำเริบได้
นอกจากนี้ยังมีการศึกษาพบว่า ถ้าเด็กที่มีกรรมพันธุ์เป็นโรคภูมิแพ้ และได้รับไรฝุ่นในปริมาณที่กล่าวไว้ข้างต้น ก็จะยิ่งเพิ่มโอกาสในการหายใจมีเสียงวี้ด (Wheeze) และโอกาสที่จะเป็นโรคหืดสูงกว่าเด็กทั่วไปเกือบ 5 เท่า1
บทความแนะนำ คลิก>> ชนะภูมิแพ้ลูก ด้วย 14 วิธีกำจัดไรฝุ่นในห้องนอน
เห็นไหมคะว่าไรฝุ่นเนี่ยไม่ได้เป็นมิตรกับมนุษย์ทุกคน โดยเฉพาะบ้านไหนที่มีลูกเล็กๆ ยิ่งต้องดูแลรักษาความสะอาดที่นอน หมอน มุ้ง เสื้อผ้า ฯลฯ ให้สะอาดที่สุดเพื่อที่ตัวไรฝุ่นจะได้ไม่ก่อกำเนิดสะสมทำให้ป่วยกันค่ะ
อ่านต่อ ไรฝุ่นมีฟันและกัดได้ไหม? หน้า 2
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
สารพันคำถามเกี่ยวกับไรฝุ่น
และเพื่อให้คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกเล็ก รวมถึงทุกคนที่กำลังมีปัญหาสุขภาพ ได้เข้าใจในเรื่องของไรฝุ่นกันให้มากขึ้น ทีมงานมีข้อมูลที่น่าสนใจจาก รศ.วรรณะ มหากิตติคุณ2 ซึ่งคุณหมอได้ตอบทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับไรฝุ่นกัด รวมถึงอีกหลายคำถามไว้อย่างชัดเจนดังนี้…
1. ไรฝุ่น กับ ไรอื่นๆ เหมือนกันไหม?
ตัวไร (mite) มีหลายชนิด ทั้งไรคน เช่น ไรขุมขน ไรสัตว์ เช่น ไรนก ไรหนู สำหรับไรที่อยู่ตามฝุ่นบ้านเรือน จึงมักเรียกว่า ไรฝุ่นบ้าน (house dust mite) มูลของไรจำพวกนี้เป็นโปรตีนที่มีคุณสมบัติเป็นสารก่อภูมิแพ้หรือเรียกว่า allergen สามารถก่อโรคภูมิแพ้แก่คนได้
2. ไรฝุ่นกัดหรือดูดเลือดไหม? เพราะตอนนอนรู้สึกคัน
ไรฝุ่น ไม่กัด ไม่ต่อย เพราะปากไม่เป็นลักษณะแทงดูด (Piercing & sucking mouthpart) สำหรับบางคนอาจมีอาการคัน เพราะระคายเคืองสารก่อภูมิแพ้จากไรฝุ่นก็ได้
3. ลูกเหม็น ยาฉีดสเปรย์กันยุง ใช้ฆ่าไรฝุ่นได้ไหม?
โดยทั่วไปสารพวกนี้มีฤทธิ์ฆ่าแมลง ซึ่งก็ฆ่าไรฝุ่นได้ แต่ปัญหาก็คือ ไรฝุ่นมีแหล่งที่อยู่ตามเครื่องนอน ถ้าขืนนำมาฉีด บนที่นอน จะเป็นการใช้ผิดประเภท สงสัยคนจะตายพร้อมไรหรือไรตายก่อนแล้วคนตายตาม
4. นำฟูก หมอน ออกตากแดด ฆ่าไรฝุ่นได้ไหม?
ความร้อนที่ 55-60 องศาเซลเซียส นาน 20 นาทีสามารถฆ่าไรฝุ่นได้แต่ไม่ทำลายสารก่อภูมิแพ้ อากาศกลางแดดเปรี้ยงๆหน้าร้อนจะประมาณ 40-41 องศาเซลเซียส และความร้อนสูงสุดของวันจะเป็น ช่วงบ่าย 2 โมง อุณหภูมิภายในฟูกไม่สูงพอที่จะฆ่าไรได้ มันชาญฉลาดกว่าที่คิด เพราะเมื่อพลิกที่นอนกลับอีกด้าน มันจะหนีลงไปอยู่ในที่ร้อนน้อยกว่า อย่างไรก็ตามพบว่าการตากแดดช่วยทำให้ความอับชื้นในที่นอนลดลง และถ้าตากแดดนานติดต่อกัน 5 ชั่วโมงจะทำให้สภาวะไม่เหมาะแก่การฟักตัวของไข่ไรฝุ่น
บทความแนะนำ คลิก>> ไรฝุ่น สาเหตุภูมิแพ้ อันตรายใกล้ตัวที่มองไม่เห็น!!
5. ที่นอนใหม่ ไม่มีไรฝุ่นใช่ไหม?
บอกไม่ได้ว่า”ไม่มีไรฝุ่น” อาจมีหรือไม่มีไรฝุ่นก็ได้ แต่ที่แน่ๆ เมื่อใช้งานไปจะตรวจพบไรฝุ่นแน่นอน มีงานวิจัยรายงานไว้ว่าที่นอนใหม่ที่ใช้ไปได้นาน 4-6 เดือน สามารถตรวจพบ mite allergen ได้เกินระดับมาตรฐานสากล
6. การซักผ้า ทำให้ไรฝุ่นตายไหม?
ไม่ตาย แต่ชะล้างให้หลุดไปได้ การซักเป็นสิ่งที่ควรทำอย่างยิ่งเพราะ มูลไรฝุ่นเป็นสารที่ละลายน้ำได้ จึงขจัดมูลไรได้ดีถึง 98% หรือเกือบหมด ถ้าใช้น้ำผสมผงซักฟอกหรือน้ำสบู่หรือใช้น้ำร้อนด้วยยิ่งทำให้การชะล้างดีขึ้น
7. จำเป็นต้องใช้ผ้ากันไรฝุ่นไหม?
มีงานวิจัยจำนวนมากทั้งในไทยและต่างประเทศยืนยันว่าการใช้ผ้ากันไรฝุ่น ทำให้ลดการฟุ้งการฟุ้งกระจายของสารก่อภูมิแพ้(มูลไร)ได้ และการลดการสัมผัสสูดดมสารก่อภูมิแพ้ไรฝุ่นลงได้จะทำให้อาการของโรคทุเลาลง อย่างไรก็ตามผ้ากันไรฝุ่นไม่ใช่ผ้าวิเศษ ไม่ได้ใช้ในการรักษาโรค อย่าฝากความหวังไว้กับผ้ากันไรฝุ่น ที่นิยมใช้กันมากเพราะเป็นวิธีที่สะดวกในชีวิตประจำวัน
8. เครื่องดูดฝุ่นแรงดีๆ ดูดไรฝุ่นได้หมดเลยไหม?
ไรฝุ่นมีขาอันแข็งแรงในการรวบจับเส้นใย และไม่ได้มี 2 ขานะ แต่มี 8 ขา ฉะนั้น สามารถยึดตัวไว้กับเส้นใย ต้านแรงดูดจากเครื่องดูดฝุ่น ตัวไรจึงหลุดออกมาได้ยากมาก อย่างไรก็ตามสามารถดูดซาก และมูลไรได้ ความสำคัญอยู่ที่ถุงเก็บฝุ่น ควรเป็นถุงที่หนา หรือ double bag หรือ ใช้เครื่องที่มีแผ่นกรองที่เรียก HEPA filter จะกั้นไม่ให้ฝุ่นละเอียดเล็ดลอดออกมาอีก ช่วยลดความฟุ้งกระจาย ไม่ควรให้ผู้ป่วยดูดฝุ่นเอง หรืออาจใช้วิธีอื่นแทน เช่น ใช้ผ้าชุบน้ำหมาดๆ ทำความสะอาด2
จริงๆ แล้วเราจะพบไรฝุ่นได้ในทุกครัวเรือนค่ะ ยิ่งโดยทุกบ้านต้องหลับนอนบนฟูกเตียงนอน มีหมอน ผ้าห่ม แล้วไหนจะโซฟา ผ้าพรมปูพื้นอีก ซึ่งของใช้ในบ้านเหล่านี้เป็นตัวก่อไรฝุ่นได้อย่างปฏิเสธไม่ได้เลยค่ะ ดังนั้นจึงแนะนำว่าควรหมั่นเอามาซักทำความสะอาดให้บ่อยที่สุดอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง เพื่อลดการก่อตัวของไรฝุ่นนั่นเองค่ะ
อ่านต่อ 5 วิธีซักชุดเครื่องนอนขจัดไรฝุ่น หน้า 3
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
5 วิธีซักชุดเครื่องนอนขจัดไรฝุ่น
1. ซักผ้าด้วยน้ำเย็นผสมผงซักฟอก + ตากแดด + รีด
ซักผ้าด้วยน้ำเย็นผสมผงซักฟอกธรรมดา เพื่อชะช้างเอาสารก่อภูมิแพ่จากรฝุ่นออกก่อน แล้วตากแดดให้แห้ง จากนั้นนำผ้ามารีดด้วยเตารีด ตัวไรฝุ่นที่เกาะอยู่กับผ้าจะตายด้วยความร้อน แต่ซากยังค้างอยู่ เพราะไม่มีการล้างออกอีกครั้ง
2. รีด + ซักผ้าด้วยน้ำเย็นผสมผงซักฟอก
นำผ้ามารีดด้วยเตารีดเพื่อให้ตัวไรฝุ่นตาย แล้วค่อยนำไปซักกับผงซักฟอก เพื่อชะล้างเอาตัวไรฝุ่นที่ตายแล้ว และสารก่อภูมิแพ้ออกไป
3. ซักด้วยน้ำเย็นผสมผงซักฟอก + เครื่องอบผ้า
การนำผ้าที่ซักด้วยผงซักฟอกแล้วมาอบในเครื่องอบผ้าที่อุณหภูมิสูงกว่า 60 องศา นานเกิน 20 นาที ก็ได้ผลดีในการจำกัดไรฝุ่น ควรทำเป็นประจำทุก 2 สัปดาห์ จะช่วยให้ได้ผลดีในการกำจัดไรฝุ่น
4. อบผ้าก่อน + ซักด้วยน้ำเย็นผสมผงซักฟอก + อบผ้าซ้ำอีกครั้ง
การอบผ้าก่อนก็เพื่อให้ความร้อนฆ่าไรฝุ่นให้ตาย จากนั้นค่อยนำผ้าไปซักกับผงซักฟอก แล้วเอาผ้ากลับมาอบที วิธีอาจจะยุ่งยากเล็กน้อย แต่ได้ผลดีมากในการกำจัดไรฝุ่นแบบสิ้นซาก
5. ซักน้ำเย็น + น้ำยาซักผ้าที่ใส่สารฆ่าไรฝุ่น
การนำชุดเครื่องนอนมาซักในน้ำเย็น แล้วผสมน้ำยาซักผ้าที่ใส่สารฆ่าไรฝุ่นลงด้วย จะช่วยให้สามารถกำจัดไรฝุ่นได้ผลดี และยังเป็นวิธีที่ง่ายมากในการซักผ้าค่ะ
เป็นอย่างไรบ้างคะกับวิธีซักทำความสะอาดขจัดไรฝุ่น หวังว่าจะมีประโยชน์ให้คุณแม่ๆ ได้นำไปใช้ในการดูแลรักษาความสะอาดข้าวของเครื่องใช้ให้กับทุกคนในครอบครัวได้มีสุขภาพดีไม่ป่วยเพราะตัวไรฝุ่นเจ้าปัญหากันค่ะ …ด้วยความใส่ใจและห่วงใย
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
อ่านต่อบทความเรื่องอื่นที่น่าสนใจคลิก
วิธี ซักที่นอน กำจัดไรฝุ่น เพื่อสุขภาพการนอนที่ดี
ไรฝุ่น สาเหตุภูมิแพ้ อันตรายใกล้ตัวที่มองไม่เห็น!!
ไม่อยากให้ ลูกเป็นภูมิแพ้ ต้องฟัง 4 วิธีการจากหมอผิวหนัง
ขอขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก
1แพทย์หญิงสิรินันท์ บุญยะลีพรรณ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์เฉลิมชัย บุญยะลีพรรณ ผู้เขียนหนังสือเรื่อง โรคภูมิแพ้ตอนแพ้ไรฝุ่น
2รศ.วรรณะ มหากิตติคุณ. คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับไรฝุ่น. คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. www.si.mahidol.ac.th