โรคไข้เลือดออก วิธีสังเกตอาการและวิธีป้องกัน!

โรคไข้เลือดออก เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี (Dengue) ซึ่งมีทั้งหมด 4 สายพันธุ์ มีพาหะนำโรคคือยุงลาย ซึ่งมักมาพร้อมฝนและน้ำขัง ซึ่งเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ที่ถูกใจยุงลายอย่างยิ่ง ยุงลายนั้นปกติจะออกหากินเวลากลางวัน ตั้งแต่ช่วงสายจนถึงเย็น แต่บางครั้งก็พบยุงลายออกหากินช่วงพลบค่ำด้วย จุดสังเกตที่เห็นได้ชัดเจนคือมีสีดำสลับขาวทั้งหัว ตัว และขา

 

อย่าชะล่าใจเมื่อเป็น ไข้เลือดออก โอกาสเสียชีวิตสูง!

โรคไข้เลือดออก เป็นโรคอันตรายที่มีความรุนแรง (เป็นเชื้อไวรัสที่คล้ายโรคอีโบล่า) โดยในประเทศไทยพบได้ทั้งปีแต่จะพบมากช่วงฤดูฝน

โรคไข้เลือดออก อันตราย ป่วยได้ทั้งเด็กเล็ก ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ

ผู้ป่วยแต่ละรายจะมีความรุนแรงของอาการแตกต่างกัน ขึ้นกับหลายปัจจัย เช่น อายุ ภูมิคุ้มกันของร่างกาย เป็นต้น การติดเชื้อไข้เลือดออกครั้งแรกผู้ป่วยมักมีอาการไม่รุนแรง แต่หากติดเชื้อครั้งที่ 2 ด้วยเชื้อต่างสายพันธุ์กับครั้งแรก อาการมักจะรุนแรงถึงขั้นเลือดออกหรือช็อกได้

ผู้ป่วย ไข้เลือดออก ในระยะที่มีไข้สูงจะมีเชื้อไวรัสเดงกีอยู่ในกระแสเลือด เมื่อยุงลายมากัดผู้ป่วย เชื้อไวรัสนั้นก็จะเข้าสู่ตัวยุง จากนั้นเชื้อจะเพิ่มจำนวนขึ้นในตัวยุงและไปรวมกันที่ต่อมน้ำลายของยุง เมื่อยุงไปกัดคนครั้งต่อไปจึงแพร่เชื้อเข้าสู่คนที่โดนยุงตัวนั้นกัดนั่นเอง

ลักษณะเด่นของ ไข้เลือดออก

• มีระยะฟักตัวของเชื้อก่อนที่จะแสดงอาการ 5-8 วัน
• มีไข้สูงลอย 2-7 วัน (38.5-41 องศาเซลเซียส)
• ปวดศีรษะ ปวดกระบอกตา ร่วมกับปวดตามกล้ามเนื้อมาก
• บางรายมีเลือดออกผิดปกติ เช่น ถ่ายเป็นสีดำ อาเจียนเป็นเลือด เลือดกำเดาไหล เลือดออกตามไรฟัน มีจุดเลือดออกที่ผิวหนัง
• อาจพบตับโต คือ กดเจ็บบริเวณใต้ชายโครงขวา

** ในรายที่รุนแรงจะมีภาวะช็อก หากรักษาไม่ทัน ผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้ภายใน 24-48 ชั่วโมงเท่านั้น **

 

อ่านต่อ รักษาอย่างไร เมื่อเป็นไข้เลือดออก คลิกหน้า 2

รู้เร็ว! ดูแลรักษาได้ทันท่วงที

ต้องหมั่นสังเกตตนเองและคนในครอบครัวอยู่เสมอ หากใครมีอาการที่สงสัยว่าอาจเป็นไข้เลือดออก คือ มีไข้เฉียบพลัน ติดต่อกันนานเกิน 3 วัน ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที โดยเฉพาะผู้มีโรคประจำตัวเรื้อรัง เช่น เบาหวาน หัวใจ โรคไต เพราะต้องรับการรักษาอย่างทันท่วงที ไม่ควรปล่อยไว้หรือซื้อยาลดไข้มารับประทานเอง เนื่องจากผู้ป่วยไข้เลือดออกส่วนใหญ่มักไปพบแพทย์ช้า ไปเมื่อมีอาการมากแล้ว

หากลูกมีอาการเหล่านี้ พาไปพบแพทย์ด่วน!!

อาการของโรคไข้เลือดออก ที่ต้องพาลูกไปพบแพทย์ทันที ได้แก่

1. เบื่ออาหาร
2. ไม่ดื่มน้ำ ถ่ายปัสสาวะน้อยลง
3. ซึมหรืออ่อนเพลียมาก
4. มีเลือดกำเดาไหล
5. อาเจียนเป็นเลือด
6. ปวดท้องกะทันหัน
7. ถ่ายอุจจาระดำ
8. กระสับกระส่าย มือเท้าเย็น

โรคไข้เลือดออก ยังไม่มียารักษาได้โดยตรง

ปัจจุบันยังไม่มียาหรือวัคซีนสำหรับป้องกันและต้านเชื้อไวรัสเดงกีโดยเฉพาะ จึงทำได้เพียงรักษาตามอาการ และประคับประคองอาการเท่านั้น ซึ่งหากแพทย์วินิจฉัยพบในระยะเริ่มต้นจะส่งผลดีที่สุดต่อผู้ป่วย เพื่อจะได้เข้ารับการดูแลรักษา รวมถึงเฝ้าระวังอาการแทรกซ้อนได้ก่อนที่อาการจะรุนแรง

 

อ่านต่อ วิธีป้องกันโรคไข้เลือดออกที่ดีที่สุด คลิกหน้า 3

การป้องกัน ไข้เลือดออก

• หลีกเลี่ยงการถูกยุงกัด โดยนอนในมุ้ง หรือห้องที่มีมุ้งลวด หรือจุดยากันยุง ใช้ยาทากันยุง
• ไม่อยู่ในบริเวณอับลมหรือเป็นมุมมืด มีแสงสว่างน้อย เนื่องจากเป็นบริเวณที่ยุงชอบ
• หมั่นอาบน้ำให้สะอาด ปราศจากกลิ่นเหงื่อไคล เพราะกลิ่นเหงื่อไคลจะดึงดูดให้ยุงเข้ามากัดเรามากขึ้น
• สวมเสื้อผ้ามิดชิดหากจำเป็นต้องออกข้างนอกตอนกลางคืน
• ทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย โดยเฉพาะแหล่งน้ำขังภายในบ้านและรอบๆ บ้าน เช่น จานรองขาตู้กับข้าวกันมด แจกันดอกไม้ ภาชนะเลี้ยงพลูด่าง จานรองกระถางต้นไม้ หรือกระทั่งเศษวัสดุไม่ใช้แล้วแต่มีน้ำไปขังอยู่ได้

 

กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย ป้องกันได้ดีสุด

• ปิดฝาภาชนะเก็บน้ำให้มิดชิดเสมอ
• ภาชนะที่ปิดฝาไม่ได้ อาจใส่ปลากินลูกน้ำจำพวกปลาหางนกยูง ปลาสอด จำนวน 2-10 ตัว ขึ้นกับขนาดภาชนะ หรือใส่ทรายกำจัดลูกน้ำในอัตรา 1 กรัม ต่อน้ำ 10 ลิตร จะช่วยคุมไม่ให้มีลูกน้ำได้ 1-3 เดือน
• ล้างและเปลี่ยนน้ำในแจกันดอกไม้ ภาชนะปลูกพลูด่างและไม้ประดับอื่นๆ ที่ต้องแช่น้ำทุกสัปดาห์
• จานรองขาตู้กับข้าวกันมดอาจใส่เกลือแกง 2 ช้อนชา หรือน้ำส้มสายชู 5% 1 ช้อนชาครึ่ง หรือผงซักฟอกครึ่งช้อนชา ต่อจาน 1 ใบ หรือเปลี่ยนไปใส่ชันหรือขี้เถ้าแทนการใส่น้ำ หรือใช้การเทน้ำเดือดใส่จานรองทุกสัปดาห์ก็ได้
• จานรองกระถางต้นไม้ควรเทน้ำขังทิ้งทุกสัปดาห์

อ่านต่อบทความน่าสนใจ คลิก!

10 ต้นไม้ไล่ยุง ที่ควรปลูกไว้บริเวณบ้าน

เปรียบเทียบสารสำคัญในสเปรย์กันยุงและแผ่นแปะกันยุง ซื้ออย่างไร แบบไหนดี?

---

ขอบคุณข้อมูลจาก

1. บทความ “แพทย์เตือนทุกพื้นที่ ระวัง “โรคไข้เลือดออก”” โดย แพทย์หญิงกรุณา อธิกิจ อายุรแพทย์ โรงพยาบาลปิยะเวท
2. หนังสือ “โรคไข้เลือดออกสำหรับประชาชน และเครือข่ายประชาสังคม” โดย สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

เรียบเรียงโดย : กองบรรณาธิการเว็บไซต์ Amarin Baby & Kids

ภาพ : Shutterstock