ลิ้นเป็นฝ้าขาว เกิดจากอะไร?

ลิ้นเป็นฝ้าขาว เห็นแล้วแม่ๆ มือใหม่หลายคนตกอกตกใจว่าลูกตัวเล็กเป็นอะไร จะแปรงลิ้นให้ลูกก็เล็กเกินไป หรือจะเช็ดออกด้วยน้ำอุ่นก็ไม่รู้จะออกหรือเปล่า ว่าแต่คราบสีขาวๆ ที่ติดอยู่บนลิ้นลูกนี่คืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร แล้วจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพช่องปากของลูกหรือเปล่านะ!! ทีมงาน Amarin Baby & Kids มีคำตอบในเรื่องนี้มาฝากคุณแม่มือใหม่กันค่ะ

 

ลิ้นเป็นฝ้าขาว เกิดจากอะไร?

เชื่อว่าคุณแม่ส่วนใหญ่ที่เคยมีประสบการณ์เลี้ยงลูกมาก่อน จะรู้ว่าเวลาที่ลูกมี ลิ้นเป็นฝ้าขาว นั้นมีสาเหตุมาจากอะไร แต่สำหรับคุณแม่มือใหม่ที่ไม่เคยทราบมาก่อน อาจจะเกิดความกังวลใจและไม่สบายใจขึ้น ดังนั้นเพื่อให้คุณแม่ทุกคนได้คำตอบที่ถูกต้อง ทีมงานได้หาคำตอบเกี่ยวการเกิดฝ้าขาวที่ลิ้นลูกมาให้ทราบกันดังนี้ค่ะ

นพ.ถิรชัย ตันสันติวงศ์ กุมารแพทย์ โรงพยาบาลบีเอ็นเอช อธิบายถึงสาเหตุที่เกิดฝ้าขาวๆ บนลิ้นของทารกไว้ คือ “การที่ลิ้นของทารกเป็นฝ้า เกิดจากน้ำนมที่เกาะเป็นคราบ ซึ่งไม่เพียงแต่คราบที่ลิ้นเท่านั้น อาจเกาะติดอยู่ที่เพดานปาก และกระพุ้ง แก้มด้วย ซึ่งเด็กทารกส่วนมากที่มีปัญหาลิ้นเป็นฝ้า เป็นเพราะคุณแม่ให้กินนมชง

แต่สำหรับเด็กที่กินนมแม่ ส่วนใหญ่จะไม่ค่อยมีปัญหาในเรื่องลิ้นเป็นฝ้าขาว เนื่องจากน้ำนมแม่มีความเข้มข้นน้อยกว่านมชง จึงไม่ค่อยมีคราบน้ำนมตกค้าง”¹

บทความแนะนำ คลิก พังผืดใต้ลิ้น ทารก สาเหตุทำลูกดูดนมแม่ยาก

พอจะทราบสาเหตุการเกิดคราบฝ้าขาวๆ บนลิ้นลูกกันแล้วนะคะ ทีนี้เราจะไปดูกันต่อว่าจะสามารถป้องกัน หรือดูแลรักษา ทำความสะอาดเจ้าคราบขาวๆ บนลิ้นให้ลูกน้อยได้อย่างไรกันบ้าง…

อ่านต่อ 5 วิธีป้องกันการเกิดฝ้าขาว และเชื้อราในช่องปาก คลิก

 

ลูกพัฒนาการดี เพราะไม่มีคราบขาวบนลิ้น!!

รู้หรือไม่คะว่า การปล่อยให้คราบขาวๆ เกาะติดอยู่บนลิ้นลูกมากเท่าไหร่ สามารถส่งผลกระทบต่อพัฒนาการการเจริญเติบโตของลูกได้ นั่นก็เพราะว่าคราบขาวที่สะสมมากจนหนาทำให้ลูกเกิดอาการเจ็บลิ้นขึ้นมาได้ และเมื่อลูกรู้สึกเจ็บ ลิ้น เขาก็จะไม่ค่อยยอมอ้างปากเพื่อดูดนม หรือในเด็กหลัง 6 เดือนที่ต้องเริ่มทานอาหารเสริมอื่นนอกเหนือจากนมแม่ เมื่อ ลูกทานได้น้อย ร่างกายก็จะได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ ผลกระทบที่ตามมาคือการเจริญเติบโตไม่เป็นไปตามวัยนั่นเองค่ะ

ลิ้นเป็นฝ้าขาว ที่เกิดขึ้นได้กับลูกเล็กๆ วัยทารก ที่ส่วนหนึ่งนั้นเกิดจากการกินนม แนะนำว่าทุกครั้งหลังลูกกินนมอิ่มแล้ว ไม่ว่าจะนมแม่ หรือนมชง ให้ใช้ผ้านุ่มสะอาดชุบกับน้ำต้มสุกแล้วเช็ดที่ลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้มทุกครั้ง หรือจะทำเช้า เย็นวันละ 2 ครั้งก็ได้เช่นกัน เพื่อลดการสะสมของคราบนมค่ะ

และถึงแม้ว่าคราบขาวที่เกิดขึ้นบนลิ้นลูกนั้นมาจากนมที่ทานเข้าไป แต่การไม่ทำความสะอาดช่องปาก โดยเฉพาะบริเวณลิ้น จากคราบขาวๆ อาจสะสมกลายเป็นเชื้อราได้ด้วยเหมือนกันค่ะ ดังนั้นการดูแลป้องกันในเบื้องต้นเป็นเรื่องที่สำคัญมาก นี่คือวิธีป้องกันการเกิดคราบขาวบนลิ้นลูก เพื่อลดความเสี่ยงติดเชื้อรา

บทความแนะนำ คลิก ทำความสะอาดช่องปาก และฟันน้ำนมลูกน้อย

1. หลังลูกทานนมอิ่มแล้วทั้งนม และนมชง ให้เช็ดทำความสะอาดในช่องปากของลูก บริเวณลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้มทั้งสองข้าง
2. หากลูกอยู่ในวัยทารกแรกเกิด – 6 เดือน แล้วทานนมแม่ไม่จำเป็นต้องให้ดื่มน้ำตามหลังจากกินนมอิ่ม แต่ให้ใช้เป็นการเช็ดทำความช่องปากเพียงอย่างเดียว ส่วนในเด็กที่ทานนมชง แนะนำว่าให้ขอคำแนะนำจากกุมารแพทย์ก่อนว่าสามารถทานน้ำหลังกินนมอิ่มแล้วได้หรือไม่ก่อนนะคะ แต่การเช็ดทำความสะอาดช่องปากยังต้องทำอยู่อย่างสม่ำเสมอค่ะ
3. หากสังเกตพบว่าลูกเริ่มมีกลิ่นปาก และคราบขาวบนลิ้นหนาจนทำความสะอาดออกได้ไม่หมดให้รีบปรึกษากุมารแพทย์ทันที ไม่ควรปล่อยอาการทิ้งไว้ เพราะอาจเกิดเป็นเชื้อราขึ้นได้
4. หากลูกอายุได้ 6 เดือนไปแล้ว สามารถให้ทานน้ำสะอาดได้หลังกินนม และอาหารเสริมอิ่มแล้ว
5. หากลูกเริ่มมีฟันขึ้น ให้เช็ดทำความสะอาด หรือแปรงฟันให้ลูกได้ทั้งเช้า และก่อนนอน และอย่าลืมแปรงลิ้นด้วยนะคะ

เพื่อลดการเกิดเชื้อราในช่องปากให้กับเจ้าตัวเล็ก ขอให้คุณแม่หมั่นดูแลทำความสะอาดช่องปากให้ลูกตั้งแต่เล็กๆ เลยค่ะ โดยเฉพาะช่วงแรกเกิดที่ต้องทานนมเป็นอาหารหลัก ควรเช็ดทำความลิ้นให้มากเป็นพิเศษ เพื่อลดการเกิดคราบขาวบนลิ้นให้กับลูกค่ะ

อ่านต่อ วิธีสังเกตเชื้อราจากฝ้าขาวบนลิ้น คลิก 

คราบขาวในปากลูก ใช่เชื้อราหรือเปล่านะ?

ลูกลิ้นเป็นฝ้าขาว อย่างที่บอกค่ะอย่านิ่งนอนใจ ถึงแม้จะเกิดจากคราบนมก็ตาม เพราะถ้าสะสมมากๆ จากฝ้าขาวธรรมดา อาจเสี่ยงเป็นเชื้อราขึ้นได้ค่ะ

คุณแม่สามารถสังเกตอาการ และวิธีการดูแลรักษาเบื้องต้น ดังนี้ค่ะ

1. ฝ้าขาวเกาะบนลิ้นจนหนามาก เช็ดทำความสะอาดก็ไม่หลุดออก
2. ลูกร้องงอแงทุกครั้งที่ดูดนม เพราะเจ็บลิ้น
3. ลูกกินนมได้น้อยลง และค่อยอ้า หรือขยับปาก เพราะเจ็บลิ้น

คราบน้ำนมที่เช็ดออกไม่หมด และยังเกาะติดอยู่บนลิ้นนั้นคืออาหารของเชื้อรา คุณหมอแนะนำว่าให้ยาป้ายลิ้น ซึ่งต้อง ได้รับยาตามที่แพทย์จัดให้เท่านั้น ไม่ควรไปซื้อยามาป้ายให้ลูกเอง

สำหรับยาป้ายลิ้นที่นิยมใช้กันมีอยู่ 2 ชนิดคือ gentian violet และ daktarin oral gel ซึ่งมีวิธีใช้ดังนี้…

1. ต้องล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนที่จะป้ายยาให้ลูก
2. ใช้ผ้าก๊อซหรือผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่นพอหมาดๆ เช็ดเบาๆ ให้ทั่วทั้งปากตั้งแต่โคนลิ้นไปจนถึงปลายลิ้น ทั้งด้านบน ด้านล่าง รวมไปถึงกระพุ้งแก้ม และเพดานปาก
3. ใช้สำลีพันปลายไม้หรือใช้คอตตอนบัดชุบน้ำยาพอประมาณ ป้ายให้ทั่วจากโคนลิ้นไปจนถึงปลายลิ้น รวมทั้งกระพุ้งแก้มและเพดานปากบริเวณที่เป็นฝ้า โดยป้ายวันละ 2 ครั้ง เช้า เย็น จนกว่าคราบขาวนั้นจะหายไป²

ฝากทิ้งท้ายกันอีกนิดเกี่ยวกับฝ้าขาวที่ลิ้นลูก ไม่แนะนำให้ใช้ฉี่ลูกมาเช็ดฝ้าที่ลิ้นนะคะ เพราะฉี่ถือเป็นของเสียที่ร่างกายกำจัดออกมา หากนำมาเช็ดทำความสะอาดลิ้นให้ลูก อาจกลายเป็นไปเพิ่มความเสี่ยงให้ติดเชื้อในช่องปากขึ้นมาได้ค่ะ แค่ทำความสะอาดด้วยผ้าชุบน้ำต้มสุกสะอาดๆ หลังลูกกินนมอิ่มก็เพียงพอแล้วค่ะ …ด้วยความใส่ใจและห่วงใย

อ่านต่อบทความเรื่องอื่นที่น่าสนใจ

ลูกลิ้นเป็นฝ้าขาว รักษาด้วยผ้าอ้อมเปียกฉี่ ดีจริงหรือ?
ภาวะพังผืดใต้ลิ้นของลูกแก้ไขได้

---

ขอขอบคุณข้อมูลอ้างอิง
^1,2www2.thaihealth.or.th