ภาวะซีดในทารก อายุ 6 เดือนขึ้นไป เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ การให้ลูกกินยาเสริมธาตุเหล็กเพียงอย่างเดียว อาจจะไม่หายขาดและมีโอกาสกลับมาซีดใหม่ได้อีก ดังนั้นจึงต้องแก้ที่สาเหตุ และควบคู่ไปกับการมีความรู้เรื่องอาหารเสริมที่ถูกต้องสำหรับลูกน้อยค่ะ

ค้นหาสาเหตุ ภาวะซีดในทารก

“ลูกชายวัย 9 เดือน ถูกเจาะเลือดตรวจร่างกาย แล้วคุณหมอให้ยาน้ำที่เป็นธาตุเหล็กมาป้อนลูกทุกวัน จึงอยากถามคุณหมอว่า ลูกชายเป็นโลหิตจางหรือไม่ การขาดธาตุเหล็กอันตรายหรือไม่ และมีสาเหตุมาจากอะไรคะ”

ภาวะซีดหรือโลหิตจาง คือการที่ร่างกายมีปริมาณเม็ดเลือดแดงต่ำกว่าปกติ ในเด็กอายุ 6 เดือนขึ้นไปใช้เกณฑ์ฮีมาโทคริตน้อยกว่า 33% หรือฮีโมโกลบินน้อยกว่า 11gm/dl จึงจะมีภาวะซีดหรือโลหิตจางค่ะ

การวินิจฉัยถึงสาเหตุที่ทำให้ซีดต้องอาศัยการซักประวัติ ตรวจร่างกายและการตรวจเลือด เพราะหากไม่แก้ที่สาเหตุให้การรักษาโดยเสริมยาธาตุเหล็กเพียงอย่างเดียว จะไม่หายขาดมีโอกาสกลับมาซีดใหม่ได้อีก

สาเหตุที่ทำให้เด็กเล็กสามารถขาดธาตุเหล็ก ได้แก่

• เป็นเด็กคลอดก่อนกำหนด
• คุณแม่ได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอขณะตั้งครรภ์
• การทานนมวัวหรือนมผงที่ไม่เสริมธาตุเหล็ก
• การทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ
• เป็นเด็กทานข้าวยากหรือเป็นเด็กเลือกทานทำให้ไม่ได้รับอาหารเสริมตามวัยอย่างเหมาะสม
• มีภาวะเสียเลือดซ่อนเร้น เช่น แผลในลำไส้เนื่องจากแพ้อาหารกลุ่มเสี่ยงเป็นโรคพยาธิปากขอ

เด็กที่เป็นโลหิตจาง มีอาการอย่างไร

อาการของผู้มีปัญหาโลหิตจางแตกต่างกันขึ้นกับความรุนแรงและระยะเวลาของการเกิด โดยสามารถสังเกตได้ตั้งแต่

• ผิวหนังซีด เยื่อบุตา เล็บมือ  ฝ่ามือ เหงือก ใบหู
• เล็บมีความผิดรูปงอเป็นรูปช้อน
• เริ่มมีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
• ท้องอืดอาหารไม่ย่อย
• ท้องผูกหรือท้องเสีย
• หัวใจเต้นแรง ชีพจรเร็วปลายมือปลายเท้าเย็น
• เหนื่อยง่ายเวลาออกแรงหรือดูดนม อ่อนเพลีย ใจสั่น
• หงุดหงิด ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม
• อาจมีพฤติกรรมและพัฒนาการผิดปกติ ผลการเรียนด้อยลง
• มีโอกาสเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวหรือหัวใจวายเนื่องจากหัวใจทำงานหนักมากขึ้น

 

วิธีการรักษาภาวะโลหิตจาง เมื่อลูกซีด เพราะขาดธาตุเหล็ก

1.ให้ลูกทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ผักใบเขียว คินัว ไข่แดง เลือดหมูเลือดไก่ ตับ เครื่องใน เนื้อสัตว์ ถั่วเมล็ดแห้ง

2.เสริมด้วยอาหารที่อุดมด้วยวิตามินซีเพื่อช่วยในการดูดซึมเหล็ก เช่น บรอกโคลี่ ฝรั่ง ลิ้นจี่ เงาะ ส้ม สตรอเบอร์รี่ มะละกอ สับปะรด

3.การทานยาเสริมธาตุเหล็ก โดยปรึกษาแพทย์ก่อนทานยาเสมอควรหยอดยาเข้าไปที่โคนลิ้นเพื่อไม่ให้ยาติดเป็นคราบดำที่ฟันเมื่อได้ยาธาตุเหล็ก เด็กอาจมีอุจจาระเป็นสีดำ อาจมีอาการคลื่นไส้ปวดท้อง ท้องผูก หรือท้องเสีย ดังนั้น ควรกินยานี้หลังอาหาร เพื่อลดอาการข้างเคียงดังกล่าว แต่อย่ากินพร้อมนม เพราะแคลเซียมในนมจะไปลดการดูดซึมธาตุเหล็กเข้าสู่ร่างกาย

 

แม่ควรรู้! นมแม่หลัง 6 เดือนมีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ลูกต้องการธาตุเหล็กจากอาหารเพิ่มเติม

คุณพ่อคุณแม่ควรมีความรู้เรื่องอาหารเสริมที่ถูกต้องสำหรับลูก หากคุณแม่ไม่มีปัญหาขาดธาตุเหล็ก ในน้ำนมของแม่จะมีธาตุเหล็กอยู่ในระดับที่เหมาะสมเพียงพอจนกระทั่งลูกอายุ 6 เดือน หลังจากลูก 6 เดือนเป็นต้นไป ลูกจะต้องการธาตุเหล็กเพิ่มเติมจากอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง คุณแม่ควรเสริมอาหารที่มีโภชนาการครบทั้ง 5 หมู่ ให้กับลูกค่ะ 

บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ นิตยสาร Amarin Baby & Kids ฉบับเดือนพฤศจิกายน 2559

อ่านต่อ>> เมนูไข่ม้วนตับ อาหารเสริมธาตุเหล็กเจ้าตัวน้อย คลิกหน้า 2

ไข่ม้วนตับ (1 ขวบ++)                                 

“ไข่ม้วนสไตล์ใหม่ ที่เพิ่มคุณประโยชน์จากธาตุเหล็ก ให้เด็กทานง่าย เเละอร่อย”

เวลาปรุง 30 นาที

ส่วนผสมไส้

• ตับดิบ 8 ช้อนโต๊ะ
• นมที่ลูกดื่ม 150 มิลลิลิตร
• เนยสดรสจืด 1 ช้อนโต๊ะ
• เกลือป่นเล็กน้อย
• มันฝรั่ง (นึ่งสุกบด) 4 ช้อนโต๊ะ

วิธีทำ

1. นำตับ นม และเกลือต้มให้สุก แล้วนำไปปั่นให้ละเอียด
2. ผสมกับมันฝรั่งและเนยให้เข้ากัน พักไว้

 

ส่วนผสมไข่

• ไข่ไก่ 2 ฟอง
• ตับหมู (สุก) 3 ช้อนโต๊ะ
• เกลือป่นเล็กน้อย
• น้ำมันพืช (สำหรับทากระทะ)

วิธีทำ

1. นำไข่ ตับ และเกลือ มาปั่นผสมรวมกันให้ตับละเอียด แล้วช้อนฟองออก พักไว้
2. ตั้งกระทะ ใช้ไฟอ่อนๆ นำน้ำมันมาทาในกระทะให้ทั่ว เทไข่ใส่ ให้ไข่มีลักษณะบางๆ รอจนกระทั่งไข่สุก ตักขึ้น
3. นำส่วนผสมของไส้ตักใส่บนแผ่นไข่แล้วม้วน และตัดเป็นชิ้นตามชอบ

 

อ่านต่อ>> เมนูเสริมธาตุเหล็ก สารพันมันอบราดซอสไข่แดง คลิกหน้า 3

สารพันมันอบราดซอสไข่แดง (1 ขวบ++)  

 

“สีสดใส รสชาติอร่อย ประโยชน์มากมายจากมันเทศและไข่แดง รับรองลูกของคุณต้องชอบแน่”

เวลาปรุง 30 นาที

ส่วนผสม สำหรับ 2 – 3 ที่

1. มันเทศสีส้ม  1  หัว
2. มันเทศสีม่วง  1  หัว
3. เกลือเล็กน้อย
4. น้ำมันมะกอก
5. ต้นหอมซอยสำหรับโรยหน้า

วิธีทำ

1. ล้างมันเทศ ปอกเปลือก และหั่นเป็นชิ้นยาวประมาณ 2 นิ้ว
2. นำมันเทศที่หั่นแล้วมาใส่ถาดเกลี่ยให้ทั่ว ผึ่งไว้ครึ่งชั่วโมง
3. ราดด้วยน้ำมันมะกอกบางๆ โรยเกลือเล็กน้อยแล้วคลุกให้ทั่วเข้ากัน นำเข้าอบอุณหภูมิ 200 องศาจนกรอบนอก
4. จัดมันอบใส่จาน ราดด้วยซอสไข่แดง แล้วโรยต้นหอมหั่นฝอย

 

ส่วนผสมซอสไข่แดง

1. ไข่เค็มสุกเฉพาะไข่แดง  2  ฟอง
2. น้ำตาลทราย  1/2  ช้อนชา
3. นมสด  1/3  ถ้วย
4. น้ำมันมะกอก

วิธีทำซอสไข่แดง

1. ตั้งกระทะไฟปานกลาง ใส่น้ำมันมะกอกเล็กน้อย ใส่ไข่แดงลงไปผัด ยีไข่ให้ละเอียด
2. ใส่นมและปรุงรสด้วยน้ำตาลทรายเล็กน้อย เคี่ยวจนเป็นซอสข้น

 

 

อ่านต่อบทความน่าสนใจ คลิก!

All in Bowl ไข่ตุ๋นเคี้ยวสนุก : เมนูลูกน้อย 10 เดือน

ซุปบรอกโคลีเต้าหู้ (8 เดือน+)