Q: คุณย่าช่วยเลี้ยงลูกให้ค่ะ และต้องดูแลเรื่องการบ้านด้วย ปัญหาคือ พอลูกทำไม่ถูก เขียนไม่สวย คุณย่ามักจะให้แก้ หรือเขียนใหม่ให้สวย พอหลานสมาธิหมดก็ไม่ร่วมมือ กลายเป็นหงุดหงิด งอแงกันทั้งย่าหลานค่ะ พ่อแม่พยายามอธิบายกับคุณย่าว่า เด็กยังเล็ก ไม่เน้นเรื่องถูกผิด เขียนสวยไม่สวย ค่อยเป็นค่อยไป สะสมความรับผิดชอบไปเรื่อยๆ ดีกว่า แต่ไม่ค่อยได้ผล พอมีคำแนะนำหรือไม่ อย่างไรคะ
มีคำแนะนำ 2 ประเด็น คือ ประเด็นแรกคือเรื่องคุณภาพของการบ้าน คุณพ่อคุณแม่เข้าใจถูกแล้ว เรื่องถูกผิดกับเรื่องสวยไม่สวยเราก็บอกกล่าวแต่ยังไม่ต้องเอาเป็นเอาตาย คอยดูแลเรื่องความรับผิดชอบและความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้มากกว่า เพราะ เด็กอายุก่อน 8 ขวบ ยังต้องการเวลาในการพัฒนาสมองอีกหลายเรื่อง บางคนพัฒนาเร็วก็เป็นกำไร แต่เด็กบางคนพัฒนาช้ากว่าก็ไม่สมควรถูกทำให้เสียความมั่นใจ เพราะเป็นความช้าตามธรรมชาติมิใช่เรื่องผิดปกติ รอเวลา 9 ขวบทุกอย่างก็ดีเอง
การศึกษาประเภทกาหัวเด็กได้ตกตามชั้นปีโดยเฉพาะในเด็กเล็กจึงเท่ากับทำลายเด็กมากกว่าพัฒนาเด็ก เรื่องสวยไม่สวยก็เช่นกัน กล้ามเนื้อเล็กของนิ้วมือต้องการเวลาพัฒนาเร็วช้าต่างๆ กัน คุณแม่ช่วยได้ด้วยการชวนเขาเล่นอย่างเสรี ได้แก่ การปั้นดิน ดินน้ำมัน ก่อกองทราย ระบายสีอย่างเป็นอิสระ เพื่อให้กล้ามเนื้อมัดเล็กทำงานทุกทิศทาง แต่การคาดคั้นและกดดันให้เขาเขียนหนังสือสวยหรือวาดรูประบายสีต้องสวยเป็นการทำลายทั้งความมั่นใจและพัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดเล็กหลายมัดโดยไม่รู้ตัว
ประเด็นที่สองคือ เรื่องให้คุณย่าช่วยเลี้ยงลูก ความจริงเป็นสิ่งที่ดี แต่โลกกำลังเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ บางวิธีของคนรุ่นก่อนได้ผล ในขณะที่บางวิธีก็ไม่ได้ผลอีกแล้ว ดังนั้นหากคุณแม่คิดว่าเรื่องไหนต้องเข้าไปจัดการก็ต้องเข้าไปจัดการ อธิบายให้คุณย่าฟังให้รู้เรื่อง
การเลี้ยงลูกมีหลักการสำคัญอีกข้อคือ คนเป็นผู้ใหญ่ควรพูดตรงกันทั้งบ้าน การพูดตรงกันจึงทำให้การสอนมีพลัง การพูดขัดกันส่งผลตรงข้าม ในความเป็นจริงเราขัดกันเป็นธรรมดา แต่ก็ควรขอเวลานอกตกลงกันให้เรียบร้อย
เรื่องโดย : นพ.ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ จิตแพทย์แผนกจิตเวช โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
เรื่อง : shutterstock