เนรมิตบ้าน ให้เป็น “ที่อ่านหนังสือ”

“บรรยากาศชวนอ่าน” เป็นหนทางที่ดีในการสร้างให้เด็กกลายเป็นนักอ่านตัวยง แต่อย่าเพิ่งคิดไปไกล! เราไม่ได้ชวนคุณเปลี่ยนบ้านเป็นห้องสมุดแน่นอน…คำสำคัญคือ “สร้างบรรยากาศ” สำหรับเด็กๆ แล้ว ไม่ได้ต้องการจำนวนหนังสือมากมาย บรรยากาศที่ทำให้เขารู้สึกว่าการอ่านคือความสนุก ความเพลิดเพลินต่างหากสำคัญกว่า แล้วบรรยากาศชวนอ่านที่ว่านี้ ก็เริ่มสร้างได้ง่ายๆ จากในบ้าน! นั่นแหละจุดเล็กๆ แต่สำคัญของเรื่องนี้ คุณพ่อคุณแม่สามารถเนรมิตบ้าน ให้เป็น ที่อ่านหนังสือ เสริมสร้างพัฒนาการสมองลูกได้ง่ายๆ ด้วยเทคนิคที่เรานำมาฝาก

6 เทคนิค เนรมิตบ้าน ให้เป็น ที่อ่านหนังสือ

1. เลือกหนังสือหลากหลายติดบ้านไว้

• เลือกหนังสือ board book หรือหนังสือที่มีกระจกและพื้นผิวหลายๆ แบบให้เบบี๋
• เด็กก่อนวัยเรียนชอบหนังสือสอนตัวอักษร หนังสือกลอนสั้นๆ หรือมีคำสัมผัส และหนังสือภาพ
• เด็กวัยประถมจะสนุกกับการอ่านหนังสือหลายประเภท ทั้งนิยาย สารคดี และบทกวี รวมไปถึงพจนานุกรมและหนังสืออ้างอิงความรู้ต่างๆ ด้วย

คุณไม่จำเป็นจะต้องเสียเงินมากมายในการสร้างนักอ่านตัวจิ๋ว จะหาหนังสือดีๆ ที่ร้านมือสอง หรือแลกกันกับบ้านอื่นก็ได้และโปรดเปิดใจให้กว้าง ออกจากกรอบที่ว่าเด็กต้องอ่านแค่หนังสือ เพราะสนุกกับสื่อเหล่านี้ได้ด้วย

• นิตยสาร (สำหรับเด็ก)
• หนังสือเสียง
• โปสการ์ด อีเมล์ และข้อความที่ญาติๆ ส่งมาให้
• อัลบั้มภาพหรือ scrapbook
• หนังสือพิมพ์
• หนังสือการ์ตูน
• อินเตอร์เน็ต
• แม่เหล็กรูปตัวอักษร
• อีบุ๊ค

2. วางหนังสือหรือสื่อการอ่านอยู่ใกล้มือ

เก็บหนังสือที่ทนไม้ทนมือไว้กับของเล่นอื่นเพื่อให้เด็กค้นหาได้ง่าย หนังสือที่เก็บไว้ใกล้กับที่เปลี่ยนผ้าอ้อมและเก้าอี้เด็กจะดึงความสนใจให้เขาอยู่นิ่งๆ ได้ดีเวลาคุณทำธุระให้ลูก ในอ่างอาบน้ำก็สามารถนำหนังสือฟองน้ำลงไปด้วยได้ ควรเก็บหนังสือไว้ข้างเก้าอี้และโซฟาที่นั่งเล่นกันเป็นประจำเพื่อจะได้อ่านด้วยกันหลังให้นมลูกเสร็จหรือก่อนลูกนอนกลางวัน

อ่านต่อ เทคนิคเนรมิตบ้าน ให้เป็นที่อ่านหนังสือ คลิกหน้า 2

3. แค่ตะกร้า ชั้นหนังสือเล็กๆ ก็เป็นมุมอ่านสุดพิเศษแล้ว

ผลัดเปลี่ยนหนังสือและนิตยสารตามวัยของลูกไว้บนชั้นที่เขาสามารถหยิบได้ที่มุมโปรดรอบบ้าน ตกแต่งชั้นให้ดึงดูด เป็นหมวดหมู่ หยิบหาง่าย หากวางหนังสือให้หน้าปกหันออกก็จะดึงดูดสายตาลูกได้ง่าย นอกจากนี้สามารถวางตะกร้าที่มีหนังสือและนิตยสารไว้ข้างๆ จุดที่ลูกชอบนั่งได้ด้วย หรือสร้างมุมอ่านสบายๆ น่านั่ง และกระตุ้นให้เด็กๆ ใช้มุมอ่านนั้นด้วยการตั้ง “เวลาใช้มุมอ่านหนังสือ” ทุกวัน

4. ปรับแปลงมุมหนังสือก็ได้ สร้างแรงจูงใจ

ทำให้มุมอ่านมีแสงสว่างเพียงพอ เปลี่ยนหนังสือเป็นประจำ เช่น นิตยสารหัวอื่น และเพิ่มหนังสือเกี่ยวกับสิ่งที่ลูกสนใจหรือเรื่องที่กำลังเรียนอยู่ที่โรงเรียน การตกแต่งมุมอ่านหนังสือด้วยรูปวาดหรืองานเขียนของลูกก็เป็นความคิดที่ดี ถ้ามีหนังสือเสียงก็จัดเครื่องเล่นแผ่นซีดีหรือเทปไว้ข้างๆ ด้วย

5. ชวนทำหนังสือในแบบของลูก

ชวนกันทำหนังสือเอง เริ่มจากศูนย์นี่แหละ ลูกชอบหรือสนใจอะไร อยากเห็นอะไรในหนังสือของเขา ช่วยตั้งคำถามให้ลูกได้คิดและเลือกวิธีทำหนังสือของตัวเอง จากนั้นขีดเขียนวาดรูปขึ้นมาหรือตัดปะรูปภาพที่ต้องการจากหนังสือต่างๆ ถึงเวลาเล่าเรื่อง คุณช่วยเขียนบ้างก็ได้ แต่เว้นชื่อเรื่อง ชื่อคนแต่ง และคนทำภาพไว้ ให้เป็นลายมือของลูกเอง

อ่านต่อ เทคนิคเนรมิตบ้าน ให้เป็นที่อ่านหนังสือ คลิกหน้า 3

6. หลากวิธีเสริมส่งบรรยากาศชวนอ่าน

• จัดสรรพื้นที่และเวลา จัดมุมพิเศษน่านั่งและมีเวลาเงียบๆ ให้ลูกได้อ่านหรือเขียนทุกวัน สร้างนิสัยการนั่งด้วยกันในขณะที่ต่างคนต่างอ่านหนังสือของตัวเอง แบ่งปันช่วงเวลาเงียบๆ ด้วยกันทั้งครอบครัว
• จำกัดเวลาอยู่หน้าจอโทรทัศน์ คอมพิวเตอร์ เครื่องเล่นเกม เพื่อให้ลูกได้มีเวลาสำหรับการอ่าน
• พ่อแม่ยังเป็นผู้ริเริ่มที่ทรงพลังเสมอ ไม่ว่าจะชวนลูกทำกิจกรรมอะไร ถ้าพ่อแม่อ่านสม่ำเสมอ ภาพนี้ก็เป็นภาพคุ้นตา ติดใจ ส่งให้ลูกทำตามอย่างเป็นธรรมชาติได้ไม่ยาก

 “แม้ในตอนนี้จะมีเทคโนโลยีมากมาย แต่คุณก็สามารถเลือกได้ว่าจะใช้สิ่งพิมพ์และสื่อต่างๆ เป็นสัดส่วนเท่าไรในช่วงเวลา “อ่าน” การอ่านอีบุ๊คไม่ได้หมายความว่าต้องหักเวลา “อ่าน” ออกไป สื่อที่ใช้จะอยู่ในรูปแบบไหนก็ได้ เพียงแต่ต้องเน้นสิ่งที่อ่านให้มี “เรื่องราว” ชัดเจน”

• ผลัดกันอ่าน แม้ลูกที่พออ่านได้แล้ว ก็ยังชอบให้พ่อแม่อ่านให้ฟังอยู่ดี แต่ถ้าโอกาสเหมาะๆ คุณจะขอให้ลูกอ่านนิตยสารที่ชอบให้ฟังบ้างก็เป็นเรื่องดี

บทความน่าสนใจอื่นๆ 

กุมารแพทย์แนะ“งด” เลี้ยงลูกด้วยมือถือ และจอทุกชนิดในเด็ก 2 ขวบปีแรก

อ่านหนังสือให้ลูกฟังทุกคืน ดีอย่างไร? และทำได้อย่างไร?

---

ที่มาจากเรื่อง : Creating Reader-friendly home ใน kidshealth.org

แปลและเรียบเรียงโดย : พอแก้ว

ภาพ : shutterstock